Hướng dẫn cách trị polyp mũi hiệu quả, chuẩn y khoa

Polyp mũi là tình trạng xuất hiện khá nhiều ở những người bệnh viêm mũi xoang mạn tính và dị ứng. Bệnh không chỉ gây tắc mũi kéo dài mà còn tiềm ẩn không ít biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, việc nắm bắt cách trị polyp mũi là rất cần thiết. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn làm rõ hơn.

Sơ lược về tình trạng polyp mũi

Polyp mũi là tình trạng xuất hiện những u nhú giả do sự thoái hóa cục bộ ở niêm mạc mũi xoang. Tình trạng này có thể gặp ở cả hốc mũi và ở xoang. Polyp mũi có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi khác nhau do căn nguyên phổ biến là các bệnh mũi xoang.

Triệu chứng của polyp mũi

Triệu chứng phổ biến của polyp mũi bao gồm:

• Tắc mũi kéo dài.
• Xì mũi, khạc nhổ ra mủ nhầy hoặc mủ đặc.
• Đau nhức vùng mặt quanh xoang mũi.
• Giảm/mất khứu giác.
• Soi mũi thấy có khối u mềm, căng nhẵn bóng, có màu hồng nhạt.

Polyp mũi được phân loại theo kích thước thành 4 độ:

• Độ I: Khối polyp khu trú gọn trong phức hợp lỗ ngách.
• Độ II: Khối polyp phát triển ra ngách giữa nhưng chưa vượt quá bờ tự do của cuốn giữa.
• Độ III: Polyp vượt quá bờ tự do của cuốn giữa đến lưng cuốn dưới.
• Độ IV: Khối polyp che kín toàn bộ hốc mũi đến tận cửa mũi sau.

Nguyên nhân của polyp mũi

Các bệnh viêm mũi xoang là nguyên nhân phổ biến nhất của polyp mũi. Ngoài ra một số rối loạn trong cơ thể cũng góp phần gây nên tình trạng này. Những nguyên nhân cụ thể của polyp mũi:

• Viêm mũi, viêm xoang mạn tính.
• Viêm mũi xoang dị ứng không được kiểm soát hiệu quả, viêm do vi sinh vật (nấm/vi khuẩn).
• Bệnh hen suyễn.
• Rối loạn vận mạch: viêm đa mạch.
• Xơ nang: Người mắc bệnh này có xu hướng bị viêm do bạch cầu trung tính và thường bị polyp mũi nặng mà không có nguyên nhân gây dị ứng rõ ràng.
• Bệnh u hạt bạch cầu ái toan.

Biến chứng của polyp mũi

Những triệu chứng này làm suy giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh. Không chỉ vậy, polyp mũi thường là biểu hiện của quá trình bệnh lý tiềm ẩn như sau:

• Polyp mũi xuất hiện gây cản trở đường dẫn lưu của xoang cạnh mũi, tạo điều kiện cho sự hình thành các u nang nhầy niêm mạc. Các u nang này có thể chèn ép lên các cấu trúc quanh xoang mũi, gây lồi mắt, nhìn đôi, nhìn mờ.
• Mất khứu giác không hồi phục do các kết nối với mô thần kinh khứu giác bị chặn lại.
• Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong.
• Viêm tai giữa, viêm thanh quản và viêm giãn khí phế quản.

Vì vậy, khi phát hiện các triệu chứng nghẹt mũi, chảy mũi đục và giảm khứu giác kéo dài, bạn nên nghĩ ngay đến polyp mũi và đi khám sớm để được điều trị kịp thời.

Cách trị polyp mũi tại nhà theo khuyến cáo từ chuyên gia y tế

Người bệnh mắc bệnh polyp mũi cần được bác sĩ tai mũi họng đánh giá để xác định nguyên nhân cơ bản, từ đó đưa ra cách điều trị polyp mũi thích hợp nhất. Những cách trị polyp mũi được thực hiện tại nhà bao gồm:

Phòng tránh và loại bỏ các tác nhân gây viêm mũi xoang, gây dị ứng

Điều trị căn nguyên là một phần quan trọng trong điều trị polyp mũi, đặc biệt là polyp mũi do các bệnh viêm mũi xoang. Các biện pháp phòng ngừa và loại bỏ nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý gây polyp mũi cụ thể như sau:

• Dọn dẹp nhà cửa và khu vực sinh sống sạch sẽ, hạn chế bụi bặm.
• Đeo khẩu trang và hạn chế đi đến những nơi có các yếu tố như khói bụi, phấn hoa để giảm kích ứng mũi xoang.
• Tránh xa thuốc lá, thuốc lào.
• Hạn chế tiếp xúc với động vật nhiều lông như chó, mèo, gia cầm.
• Sử dụng kháng sinh để điều trị viêm mũi xoang do nhiễm khuẩn mạn tính. Người bệnh polyp mũi cần lưu ý thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ để bệnh nhanh khỏi và phòng ngừa vi khuẩn kháng thuốc.

Điều trị bằng thuốc xịt mũi Corticoid và thuốc chống dị ứng

Cách trị polyp mũi tại nhà bằng thuốc áp dụng khi khối polyp ở độ I và độ II. Các loại thuốc được sử dụng chủ yếu bao gồm Corticoid và thuốc chống dị ứng. Cụ thể:

Corticoid dạng xịt mũi

Corticoid đường hít là lựa chọn đầu tay trong điều trị polyp mũi. Các thuốc này có tác dụng cải thiện tình trạng nghẹt mũi và làm giảm kích thước khối polyp, thậm chí có thể gây tiêu biến khối polyp ở mức độ nhẹ. Ngoài ra, duy trì corticoid tại chỗ sau phẫu thuật cắt bỏ polyp mũi cũng cần được thực hiện đầy đủ để hạn chế bệnh tái phát.

Thuốc xịt corticoid trong điều trị polyp mũi bao gồm Mometasone, Beclomethasone, Budesonide, Fluticasone, Flunisolide. Các thuốc này sẽ được sử dụng 2 lần/ngày và đánh giá hiệu quả mỗi vài tuần trong vòng 2 – 3 tháng.

Nhìn chung, cách trị polyp mũi bằng thuốc corticoid dạng xịt an toàn và ít gây tác dụng phụ, thường chỉ gặp chảy máu cam và loét niêm mạc mũi.

Corticoid đường uống:

Người bệnh không đáp ứng với corticoid dạng xịt sẽ được chuyển sang corticoid đường uống như Prednison, Prednisolon hay Methylprednisolon theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc đường uống cho hiệu quả tốt hơn nhưng tỷ lệ gây tác dụng phụ toàn thân cao. Vì vậy, việc tuân thủ điều trị và thông báo cho bác sĩ khi gặp các yếu tố bất lợi là rất quan trọng.

Thuốc chống dị ứng, thuốc co mạch

Thuốc chống dị ứng nhóm kháng Histamin H1 được sử dụng phối hợp với Corticoid dạng xịt khi polyp xuất phát từ viêm mũi xoang dị ứng. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định thuốc xịt mũi co mạch ngắn ngày để giảm bớt đau nhức và làm thông mũi cho người bệnh.

Rửa mũi xoang hỗ trợ điều trị polyp mũi

Cùng với thuốc xịt mũi Corticoid, rửa mũi xoang là cách trị polyp mũi đầu tay khác. Không chỉ vậy, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh nên rửa mũi xoang trong suốt quá trình điều trị, kể cả khi đã phẫu thuật cắt bỏ khối polyp.

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch rửa mũi có tác dụng loại bỏ các tác nhân gây kích ứng, dị ứng, thúc đẩy thanh thải các kháng nguyên, màng sinh học và các chất trung gian gây viêm. Đây là biện pháp rẻ tiền và có hiệu quả rõ rệt. Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý rửa mũi với lượng nước lớn dưới áp suất thấp.

Khi nào cần đi cắt polyp mũi?

Phẫu thuật nội soi mũi xoang cắt polyp mũi được chỉ định trong các trường hợp:

• Khối polyp độ I, độ II không thuyên giảm khi điều trị nội khoa.
• Khối polyp ở độ III, IV.

Các biện pháp phẫu thuật có vai trò loại bỏ tắc nghẽn do giải phẫu và phục hồi hệ thống dẫn lưu trong niêm mạc mũi xoang. Nhờ vậy, phẫu thuật giúp giảm gánh nặng viêm nhiễm của bệnh và tăng cường tác dụng của thuốc xịt xoang tại chỗ.

Phẫu thuật polyp mũi thường là phẫu thuật nội soi hoặc mở hốc xoang mũi. Sau khi phẫu thuật, người bệnh sẽ phải tiếp tục điều trị theo phác đồ sau để hạn chế polyp mũi tái phát tối đa:

Điều trị toàn thân

• Thuốc kháng sinh: sử dụng 1 đến 2 tuần.
• Corticoid đường uống.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý, nâng cao thể trạng.

Điều trị tại chỗ

• Dùng thuốc co mạch.
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý. Sau khi hồi phục tiếp tục rửa mũi theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Corticoid dạng xịt, dùng kéo dài.

Tình trạng polyp mũi khởi phát do nhiều nguyên nhân và điều trị thường dài ngày. Do vậy, quan trọng nhất là người bệnh phải tuân thủ những cách trị polyp mũi theo hướng dẫn của bác sĩ. Hy vọng bài viết trên đây đã giúp ích cho bạn khi điều trị polyp mũi.