Phụ nữ sau khi mãn kinh, công năng của buồng trứng suy thoái, mức estrogen suy giảm, cần bổ sung một lượng thích hợp hormon thay thế (chủ yếu là estrogen) để phòng, chữa một số bệnh, nhằm nâng cao sức khoẻ và chất lượng cuộc sống cho người phụ nữ trung và cao tuổi. Loại điều trị này gọi là liệu pháp thay thế hormone. Liệu pháp này thích dùng với những phụ nữ công năng buồng trứng hạ thấp.
Mục lục
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc vốn phức tạp, việc sử dụng hormon thay thế còn phức tạp hơn. Vì thế, việc tự mua thuốc uống, tự điều trị là điều không nên.
Phụ nữ sau tuổi 40, công năng buồng trứng dần dần bị suy thoái, noãn bào không thể sinh trưởng phát dục bình thường. Tuổi càng lớn, số noãn bào sẽ không ngừng giảm thiểu, dẫn đến estrogen tiết ra giảm, thậm chí tụt xuống thấp.
Một số công trình nghiên cứu những năm gần đây, estrogen ngoài có công năng thúc đẩy sự sinh trưởng phát dục và duy trì công năng sinh lý đối với hệ sinh dục và đặc trưng giới tính thứ hai của nữ giới ra cũng có tác dụng bảo vệ rõ rệt đối với các hệ thống trong cơ thể như tim mạch và xương…Ví dụ như estrogen tham dự vào sự thay thế chuyển hóa của cholesterol và lipoprotein, giúp cho việc cải thiện mỡ máu, giảm thiểu xơ cứng động mạch, đề phòng sự phát sinh bệnh mạch vành của tim; giảm thiểu sự tiêu thất lượng xương, làm chậm lại sự phát sinh bệnh loãng xương.
Do vì tuổi thọ của phụ nữ kéo dài, sau khi mãn kinh, cuộc sống còn tiếp tục hai, ba mươi năm trong trạng thái estrogen thấp, điều trị thay thế bằng hóc môn có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với việc bảo vệ sức khỏe của những phụ nữ trung và cao tuổi.
Những phụ nữ nào có thể dùng liệu pháp thay thế hormone?
Những phụ nữ thời kỳ mãn kinh không có chứng bệnh cần kiêng kỵ điều trị bằng hormone hoặc những phụ nữ không phải thời kỳ mãn kinh vì bị một bệnh nào đó gây nên thiếu buồng trứng hoặc công năng của buồng trứng hạ thấp, thì bất luận là có hay không có triệu chứng thời kỳ chuyển đổi về già đều có thể dùng liệu pháp thay thế hóc môn.
Chủ yếu dùng trong trường hợp:
– Triệu chứng thời kỳ mãn kinh rõ rệt, như triệu chứng co giãn huyết quản: sốt về chiều, toát mồ hôi…, những triệu chứng về thần kinh tinh thần như người phiền toái, dễ bực tức, uất ức phiền muộn, mất ngủ, thoái hóa bộ máy tiết niệu và bộ máy sinh dục dẫn đến khô rít âm đạo, giao hợp khó khăn, thậm chí phát sinh nhiều lần viêm âm đạo khi cao tuổi… tiểu tiện khó khăn hoặc tái phát cảm nhiễm ở hệ tiết niệu…
– Những người cần phải đề phòng bệnh loãng xương.
– Những người cần phải đề phòng bệnh mạch vành của tim.
– Sự phát dục của buồng trứng không toàn vẹn tự bẩm sinh, trước bốn mười tuổi đã mãn kinh.
– Những nữ thanh niên vì một nguyên nhân nào đó đã cắt bỏ cả hai bên buồng trứng. Dài ngày sử dụng thuốc loại Ovestrin, releasing hormone để điều trị các bệnh phụ khoa như bệnh dị vị màng trong tử cung, dẫn đến trang thái thấp estrogen.
– Những phụ nữ cắt bỏ tử cung nhưng bảo lưu buồng trứng, vận chuyển máu ở buồng trứng thường bị ảnh hưởng, trong đó khoảng 20% phụ nữ mãn kinh sớm.
Những trường hợp trên đều có thể dùng liệu pháp thay thế hormone.
Những trường hợp không nên dùng liệu pháp thay thế hormone
Do estrogen có tác dụng thúc đẩy sự sinh trưởng của khối u có tính ỷ lại vào hormone, trong một số trường hợp có thể ảnh hưởng đến trạng thái làm đông máu (tăng thêm một số nhân tử nào đó làm đông máu), đồng thời do các chất này được chuyển hóa qua gan, do đó những trường hợp sau đây cần phải kiêng kỵ:
Những bệnh cần kiêng tuyệt đối sử dụng hormon thay thế:
– Những khối u có tính ỷ lại vào estrogen, như ung thư màng trong tử cung, ung thư tuyến vú (những người hiện đang bị bệnh, có lịch sử bị ung thư tuyến vú hoặc có lịch sử gia tộc bị ung thư tuyến vú)…
– Bị những bệnh về gan, thận nghiêm trọng cấp tính hoặc mạn tính.
– Bị xơ cứng cơ tim thời kỳ cấp tính, bị tai biến mạch máu não, bị những bệnh do tắc mạch máu.
– Xuất huyết ở âm đạo nguyên nhân không rõ rệt, có khả năng tiềm tại tăng sinh màng trong tử cung hoặc ung thư màng trong tử cung, cần kiểm tra làm rõ nguyên nhân, không được sử dụng hormone một cách tùy tiện.
Những chứng bệnh chỉ định kiêng tương đối:
– Những người bị bệnh tiểu đường là nhóm người có nguy cơ cao bị bệnh mạch vành của tim và bệnh loãng xương, có thể ứng dụng lượng thuốc nhỏ hormone để bảo vệ tim, đề phòng xốp chất xương.
– Những người bị viêm gan mạn tính cần dùng lượng nhỏ, dùng thuốc ở da hoặc đặt trong âm đạo.
– Những người bị bệnh do tắc mạch máu cần dùng lượng nhỏ thuốc hoặc dùng thuốc ở da.
– Những người bị bệnh khác như u xơ tử cung, dị vị màng trong tử cung cũng có thể nghĩ đến dùng lượng nhỏ thuốc.
Benh.vn
