Khi tỷ lệ hiếm muộn, vô sinh của các cặp vợ chồng ở Việt Nam ngày càng gia tăng thì “mang thai hộ” là đề tài được xã hội hết sức quan tâm.
Mục lục
Mang thai hộ – chủ đề gây nhiều tranh cãi
Tại hội thảo quốc gia về sức khỏe sinh sản và tình dục tổ chức ngày 12/12 tại Hà Nội vừa qua, theo kết quả điều tra gần 14.400 cặp vợ chồng đại diện cho 8 vùng sinh thái ở Việt Nam cho thấy tỷ lệ vô sinh khá cao, với khoảng 700.000 – 1 triệu cặp vợ chồng (chiếm khoảng 7,7%) trong độ tuổi 15 – 49 tuổi. Tỉ lệ đáng báo động cho thấy nhiều hệ lụy trong thời gian tới.
Cũng vì những lý do trên, trong quá trình soạn thảo Luật Hôn nhân và Gia đình (sửa đổi), có nhiều ý kiến đã đề cập đến vấn đề mang thai hộ, hậu quả pháp lý của việc mang thai hộ, bảo vệ quyền, lợi ích của trẻ em sinh ra từ việc mang thai hộ…Tuy nhiên, vấn đề này gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt xoay quanh vấn đề cho phép hay không cho phép mang thai hộ tại Việt Nam vào thời điểm hiện nay.
Xung quanh các câu chuyện “mang thai hộ”
Đại gia đất Cảng chi 4 tỉ đồng để thuê người mang thai hộ
Cách đây không lâu, dư luận xã hội ồn ào lên bởi chuyện một đại gia đất Cảng bỏ tiền ra thuê người mang thai hộ với giá xấp xỉ 4 tỉ đồng bao gồm 1 căn nhà 3 tỉ và tiền mặt khoảng 700 triệu đồng, chưa tính đến những chi phí qua lại giữa hai bên.
Người được “nhờ” mang thai hộ là một cô ca sĩ trẻ, được đánh giá là gái “lành” trong giới showbiz địa phương. Không biết vị đại gia này muốn “gửi đẻ” (trứng lấy của chính cô ca sĩ nọ) hay chỉ là “gửi phôi” (của hai vợ chồng ông) và kết cục của thương vụ này ra sao nhưng cũng khiến giới truyền thông phải “nhảy vào” đoán già đoán non.
Có người thở dài: “Chẳng qua đây là trò câu khách, giật gân, số tiền đó đủ để có thể mua được 1 – 2 cô vợ lẽ rồi về đẻ ra cả đàn con chứ cần gì phải thuê”. Cũng có người nhân chuyện đó đã đem câu chuyện y học ra so sánh xem hiệu quả của 4 tỉ và 1 đứa con có thực sự xứng đáng hay không.
Hoàn cảnh của chị N.T.H ở Nam Định
Chị N.T.H ở Nam Trực, Nam Định (30 tuổi) than thở về việc vợ chồng lấy nhau đã được 5 năm nhưng vẫn là vợ chồng son vì bản thân chị mắc bệnh tim bẩm sinh nặng, các bác sĩ đều khuyên chị không nên sinh con vì có thể nguy hiểm đến tính mạng. Gia đình nhà chồng biết chuyện, bố mẹ anh chị em cũng hoàn toàn thông cảm nhưng khát khao được làm mẹ, làm bố của cả hai thì vẫn không thể dừng được.
Đi đến nhiều nơi, hai vợ chồng đều được tư vấn về việc nhờ một người nào đó đẻ hộ. Phôi được cấy từ trứng và tinh trùng của hai vợ chồng sẽ được cấy vào một người khác, thai nhi sẽ có cơ hội lớn lên khỏe mạnh và khi ra đời hoàn toàn vẫn là con của hai người.
Để tốt nhất, hai vợ chồng có thể nhờ một chị, em gái hoặc họ hàng thân thiết để tránh những rắc rối hoặc tranh chấp có thể phát sinh. Tuy nhiên, chị H lại là con một, chồng chị cũng không có em gái, việc nhờ người thân trong gia đình là không thể. Anh chị rất muốn nhờ một người nào đó nhưng cũng sợ rắc rối. Vấn đề đau đầu nhất của anh chị vẫn là tìm được một người mang thai hộ ưng ý.
Câu chuyện của vợ chồng anh T.V.D – Hà Nội
Vợ chồng anh T.V.D (vợ 36 tuổi, chồng 40 tuổi) ở Đống Đa, Hà Nội cũng đang trong sự khao khát có được một mụn con. Hai vợ chồng đều có công ty riêng, thời buổi cạnh tranh gay gắt và kinh tế suy thoái như hiện nay, việc có con với họ càng trở nên khó khăn hơn, chỉ cần nghỉ một thời gian ngắn thì công sức cả hai đổ ra mười mấy năm đều sẽ đổ sông đổ bể. Anh chị đành nghĩ đến việc nhờ người mang thai hộ để chị có thể tránh được quãng thời gian thai nghén và con vẫn sinh ra khỏe mạnh.
Yêu cầu của anh chị không cần cao lắm vì: “Con mình thì nó sẽ giống mình cả về hình dáng lẫn trí tuệ thôi, có điều cũng cần phải tuyển người đáng tin cậy”. Anh chị đọc sách báo nhiều, thấy có những trường hợp, người mang thai hộ sau một thời gian gắn bó với đứa trẻ thì nhất quyết không trao trả cho gia đình. Cũng có những trường hợp, người mang thai hộ không đúng theo hợp đồng, về sau vẫn lợi dụng việc đã từng mang nặng “chín tháng mười ngày” để vòi tiền. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến đứa trẻ về sau. Thế nên cho đến giờ, dù tài chính đã sẵn sàng, khát khao có con mãnh liệt nhưng hai vợ chồng vẫn phải chờ đợi.
Mang thai hộ – không chỉ còn là mối quan tâm dành riêng cho các cặp vợ chồng hiếm muộn
Những tưởng chuyện mang thai hộ chỉ dành cho những cặp vợ chồng gặp khó khăn về sức khỏe sinh sản hoặc vì những lý do riêng mà không thể tự sinh con, nhưng khi trao đổi với các bác sĩ chuyên về hiếm muộn, chúng tôi càng ngạc nhiên hơn khi rất nhiều cặp vợ chồng trẻ hoàn toàn khỏe mạnh cũng “rất quan tâm đến vấn đề này”.
Không ít người đã thẳng thừng hỏi bác sĩ về dịch vụ tế nhị này vì lý do người vợ không muốn mang thai. Nguyên nhân bởi khi mang thai không chỉ vất vả mà còn làm “mất dáng, ảnh hưởng tới nhan sắc”.
Sẵn có tiền trong tay, họ sẵn sàng bỏ tiền ra thuê nếu có người chịu. Yêu cầu duy nhất là người mang thai hộ phải kín tiếng, người vợ sẽ vẫn giả vờ như mình đang mang bầu, đến thời điểm đứa bé sinh ra sẽ đến bệnh viện tư quen biết để nhận con và che mắt xung quanh, tiền nong không thành vấn đề.
Từ một nghĩa cử trở thành dịch vụ thương mại hóa
Sự “khát con” ngày càng tăng cao cùng với tỷ lệ vô sinh. Những dịch vụ y tế ăn theo cũng trở nên nở rộ. Bên cạnh những biện pháp khoa học nhằm hỗ trợ cho việc sinh con như: Thụ tinh ống nghiệm, cấy ghép phôi, xin trứng, xin tinh trùng… thì cũng có những biện pháp hoàn toàn đúng theo nghĩa “dịch vụ”.
Chỉ cần gõ từ “cần tìm người mang thai hộ” trên google, ngay lập tức trong vòng chưa đầy 1 giây đã có tới hơn 1 triệu kết quả. Cũng không khó để có thể tìm ra những địa chỉ đang có nhu cầu tìm người mang thai hộ hoặc người có nhu cầu mang thai hộ.
Qua thế giới mạng, những dịch vụ tế nhị cũng trở nên dễ dàng hơn. Người có nhu cầu chỉ cần ghi rõ số điện thoại cần liên lạc, yêu cầu về nhóm máu, tuổi tác, dân tộc, trình độ văn hóa…Thậm chí ở những trang như raovat.com …cũng có những quảng cáo lộ liễu “cần tìm người mang thai hộ” như một việc làm bán thời gian, có thỏa thuận hợp đồng đàng hoàng.
Mang thai hộ là một thành tựu của y học, là một tiến bộ vượt bậc để biến mơ ước không thể làm mẹ của rất nhiều phụ nữ trở thành hiện thực. Bản chất “mang thai hộ” hết sức nhân văn vì sự giúp đỡ của một người phụ nữ đối với người phụ nữ khác để sinh ra những đứa trẻ.
Em bé là kết quả của việc mang thai hộ (Ảnh minh họa)
Luật pháp cần có quy định chặt chẽ
Tuy nhiên, luật pháp Viêt Nam cần có những quy định chặt chẽ cho phép người mang thai hộ cần phải bảo đảm các điều kiện:
– Không vì mục đích thương mại (nghiêm cấm đẻ thuê)
– Chỉ cho phép những người cùng trong dòng họ hoặc chứng minh có họ hàng ba đời bên nhà chồng.
Trên cơ sở đó có cơ chế kiểm soát chặt chẽ và sự đồng ý của một hội đồng gồm các chuyên gia về sản khoa và pháp luật. Quy định nghiêm các điều kiện để tránh xảy ra các tranh chấp phát sinh sau này như:
– Điều kiện của người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ (tuổi, sức khỏe, số lần mang thai…)
– Quyền và nghĩa vụ của các bên (trong đó có trường hợp tai biến sản khoa đối với người nhờ mang thai hộ (nếu có), trách nhiệm của các bên trong trường hợp đứa trẻ sinh ra bị khuyết tật, dị tật; thủ tục hành chính; biện pháp kỹ thuật hỗ trợ sinh sản….
ĐHA – Benh.vn
