Tuổi dậy thì là thời kỳ chuyển tiếp từ giai đoạn trẻ thơ sang giai đoạn trưởng thành, là thời kỳ trẻ không còn là trẻ con nhưng vẫn chưa là người lớn. Đây là thời kỳ mà bất cứ một thiếu niên nào cũng phải trải qua những biến đổi quan trọng về cơ thể cũng như về tâm hồn. Theo sinh lí, tuổi dậy thì là thời kỳ trưởng thành sinh dục, nghĩa là bắt đầu có khả năng sinh con.
Mục lục
Khi nào được hiểu là trẻ dậy thì sớm
Nếu bé gái dậy thì trước 9 tuổi và bé trai dậy thì trước 10 tuổi thì gọi là “dậy thì sớm”. Nếu tính như vậy thì số trẻ dậy thì sớm chỉ chiếm 4 – 5% cộng đồng mà thôi. Tuy nhiên khi tính “dậy thì”, người ta gọi là “giai đoạn”, tức là bao gồm cả tiền dậy thì chứ không đánh dấu bằng có kinh và “giấc mộng ướt”.
Bé gái trong giai đoạn tiền dậy thì có thể tăng vọt về chiều cao hơn các bạn cùng lứa, nhưng khi có kinh thì chiều cao chựng lại và chúng thường thấp hơn bạn bè.
Bé trai dậy thì sớm không ảnh hưởng đến chiều cao nhưng chúng đam mê tình dục sớm là một bất lợi. Nếu chúng không quan tâm đến chuyện học mà chỉ lo chải chuốt, tán tỉnh và làm tình.
Nguyên nhân dậy thì sớm
Các nhà khoa học lúng túng chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể. Hiện nay chỉ có một số giả thuyết được thuyết phục là yếu tố thuận lợi cho việc dậy thì sớm là:
– Hậu quả của sự phơi nhiễm các loại thuốc, hóa mỹ phẩm và hóa chất gia dụng. Năm 1979, tạp chí The Lancet nghiên cứu hàng trăm bé gái phát triển ngực sớm ở Ý, họ thấy rằng chúng ăn thịt heo, bò, gà nuôi bằng thuốc kích thích tăng trưởng.
– Môi trường: Nghiên cứu trên 30 bé gái dậy thì sớm so với 33 bé gái bình thường cho thấy trong nước tiểu bé gái dậy thì sớm chứa lượng MMP cao hơn nhiều so với bé gái bình thường, và kết luận MMP có thể là một nguyên nhân môi trường gây dậy thì sớm ở bé gái Đài Loan.
– Chế độ ăn giàu năng lượng cùng với việc lạm dụng thuốc bổ cũng là nhân tố làm dậy thì sớm”.
– Phim ảnh tươi mát, những cảnh “nóng” của cha mẹ và những sách nói về “yêu” đã tác động đến tâm lý rất mạnh. Mạng internet cũng là một kênh thông tin khêu gợi trí tò mò của trẻ. Có những bé gái thức đến 11-12 giờ khuya để “chát chít” trên mạng với những cái nick ngây thơ, rồi bị các chàng trai lớn dụ làm tình. Tâm lý tác động đến hệ thống nội tiết, vì thế xã hội càng phóng khoáng là yếu tố thuận lợi cho dậy thì sớm.
– Một số tác giả lại cho rằng xem tivi, chơi game trên máy vi tính nhiều khiến lượng melatonin trên não giảm. Hàm lượng melatonin giảm là yếu tố thúc đẩy dậy thì sớm. Rõ ràng trẻ vùng nông thôn thời nay dậy thì chậm hơn trẻ ở thành phố.
Tất cả vẫn còn là giả thuyết, chưa có những chứng cứ cụ thể, tuy nhiên, chúng ta có thể xem nó như những tác nhân cần tránh cho con trẻ
Tâm lý của trẻ dậy thì nhất là những trẻ dậy thì sớm
Về mặt tâm lý, nhiều trẻ nữ khi bắt đầu tuổi dậy thì hoang mang, bất an khi có kinh nguyệt lần đầu, trẻ nam lạ lẫm khi lần đầu tiên phóng tinh trùng lỏng. Có trẻ thấy tự nhiên “cỏ” mọc ở vùng kín thì ngại ngùng, xấu hổ. Ngược lại có trẻ lại vô tư, hồn nhiên và rất dễ bị những thanh niên lớn hơn lợi dụng.
Các nhà khoa học thuộc Đại học Alabama (Hoa Kỳ) đã tiến hành nghiên cứu 330 trẻ gái học lớp 5. Họ nhận thấy trẻ dậy thì sớm dễ có hành vi quan hệ tình dục sớm. Điều này là vô cùng nguy hại vì có thể các bạn trẻ sẽ có thai ở tuổi học đường.
– Tuổi dậy thì hoạt động hăng, nhưng cũng dễ nhược: Lúc này hoạt động hăng hái, lúc lại uể oải, lười biếng. Không chú trọng đến sức khỏe. Những biến động trong thân xác cũng làm kiệt sức, làm mỏi mệt thần kinh, gây trạng thái nhọc nhằn, chán ngán hoạt động.
– Tuổi dậy thì dễ vui mà cũng dễ buồn không rõ nguyên nhân. Có thể rơi vào trạng thái trầm uất chỉ vì những việc rất nhỏ. Cha mẹ nên chú ý đến con trong giai đoạn này.
– Tuổi dậy thì tự tôn, nhưng cũng tự ti: dễ xúc động về những lời khen nhưng cũng dễ chán nản khi gặp những trục trặc nhỏ.
– Tuổi dậy thì quảng đại, nhưng cũng ích kỷ. Trong lúc hào hứng có thể rất hy sinh, ghét ích kỷ, nhưng nhiều khi không ngần ngại cư xử ngược lại với những gì đã làm.
– Tuổi dậy thì vừa muốn làm thiên thần vừa muốn làm Satan.
– Tuổi dậy thì lúc ưa sống yên tĩnh một mình, lúc lại rạo rực muốn đi theo nhóm
Phương pháp phòng ngừa dậy thì sớm
– Kiểm soát độ an toàn của thực phẩm, mua loại thực phẩm ghi rõ nguồn gốc.
– Rau và hoa quả phải được rửa sạch và ngâm nước muối trước khi ăn. Đối với loại hoa quả có vỏ, nên gọt vỏ để tránh các hóa chất nhiễm phải.
– Dù chưa tìm ra nguyên nhân rõ ràng nhưng các yếu tố thuận lợi để thúc đẩy dậy thì sớm đang hiện hữu. Nhưng một thời báo chí đã chỉ ra thực phẩm nhiều hóa chất và các thuốc bảo quản là một yếu tố gây nên việc dậy thì sớm ở trẻ cụ thể là chất Clenbuterol tồn đọng trong thịt là nguyên nhân làm bé gái có bộ ngực nở nang, mọc râu, bé trai có vú to.
– Chú ý để xa tầm tay của trẻ các loại pomade, thuốc chứa nội tiết tố
– Hãy dành thời gian trò chuyện với trẻ để hướng con vào cuộc sống lành mạnh
Benh.vn
