Môi trường ô nhiễm, thức ăn nhiễm hóa chất, tầng ô zon bị thủng…là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh nguy hiểm: tim mạch, gan, thận, phổi….Vì vậy, nhu cầu ghép những bộ phận trong cơ thể đã bị “hỏng ” ở Việt Nam là rất lớn.
Mục lục
Theo thống kê của ngành y tế, cả nước hiện có khoảng 6.000 người bị suy thận mãn cần được ghép thận, trên 5.000 người đang chờ được ghép giác mạc và hơn 1.500 người ở khu vực Hà Nội có chỉ định ghép gan…
Nhưng thực tế, việc hiến, tặng, cung cấp mô, bộ phận cơ thể người còn nhiều hạn chế do nhận thức của người dân. Đặc biệt, nhà nước cần phổ biến, tuyên truyền ý nghĩa cao đẹp của việc hiến tạng sau khi chết là việc làm nhân văn, giúp người khác có cơ hội để tiếp tục sống.
Thực trạng ghép tạng tại Việt Nam
PGS.TS. Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV Việt Đức
“Mỗi năm tại bệnh viện có khoảng 1.000 người chết não, nhưng số người hiến bộ phận cơ thể người rất ít. Trong vòng 4 năm mới đây, chỉ có 14 người hiến tạng cho y học. Trong khi đó, số bệnh nhân đăng ký chờ ghép tạng ngày càng đông hơn. Hiện nay, tại BV Việt Đức, số người nằm chờ ghép tạng đã lên tới hàng trăm người.
Được ghép tạng là mong ước của nhiều bệnh nhân chạy thận (Ảnh minh họa)
Năm 2010, BV Việt Đức đã thực hiện thành công các ca ghép thận, gan, van tim từ người cho chết não đầu tiên ở Việt Nam. Đến năm 2011 thực hiện ghép đồng thời tim, gan, thận từ người cho chết não. Từ đó đến tháng 2-2012 BV đã thực hiện ghép 88 ca ghép thận, 5 ca ghép gan và 2 ca ghép tim.
Từ thực tế trên, chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện thành công các ca ghép tim, gan, thận… Tuy nhiên, hàng chục nghìn bệnh nhân chờ ghép tạng đang chết dần do thiếu trầm trọng nguồn tạng do mọi người vẫn quan niệm về việc chết phải “toàn thây”.
PGS.TS Trần Ngọc Sinh, Trưởng khoa Tiết niệu, bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM
“Bệnh nhân suy thận mãn sẽ được cứu sống khi Bộ Y tế triển khai đề án “Ghép thận từ người cho tim ngừng đập” đến năm 2014.
Phương pháp ghép tạng từ người cho tim ngừng đập đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng từ năm 1960. Tại Việt Nam, phương pháp ghép thận từ người cho còn sống được tiến hành từ năm 1992 (21 năm).
Một ca ghép tạng tại Việt Nam
Năm 2008, mới bắt đầu thực hiện ghép thận từ người cho bị chết não (4 năm). Nguồn thận ghép chủ yếu là từ người thân và người cho chết não, nhưng lượng thận được cho còn hạn chế nên số người được ghép còn quá ít so với nhu cầu.
Hiện cả nước có 12 trung tâm ghép thận, nhưng 20 năm qua, số người được ghép chỉ khoảng 500, chủ yếu từ người cho sống. Ngoài ra, cũng chỉ có 20 trường hợp được ghép thận từ người cho chết não”
Bệnh nhân chờ ghép tạng đang chết dần
Chị Trần Thị Ánh Hường, 37 tuổi bị suy thận
“Căn bệnh suy thận quái ác từng ngày, từng giờ tàn phá, gặm nhấm làm đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần tôi. Những cơn đau đầu vì huyết áp cao. Những đêm trằn trọc vì đau nhức xương khớp đã cướp đi nụ cười và sinh lực của tôi.
Cuộc sống của tôi cứ vì thế mà trở nên tuyệt vọng, vô định… Quá tuyệt vọng, tôi đã tìm đến sự giải thoát khỏi cuộc sống đầy đau đớn này… Thế nhưng, tiếng gọi của cô con gái nhỏ đã làm tôi thức tỉnh; tôi đã tìm thấy lý do để sống và thấy cần phải đấu tranh với bệnh tật.
Tôi thèm có một cuộc sống bình thường, được thoát khỏi sự lệ thuộc vào chiếc máy chạy thận kia. Điều đó chỉ có thể xảy ra khi có một phép màu tìm đến, đó là ghép thận. Tôi và những bệnh nhân chạy thận khác vẫn không ngừng nuôi khát khao cháy bỏng rằng phép màu đó sẽ đến… Chúng tôi luôn đón chờ sự chia sẻ một phần cơ thể từ cộng đồng để được hồi sinh và sống có ích chứ không còn là gánh nặng cho xã hội”
Bệnh nhân tuyệt vọng chờ ghép tạng (Ảnh minh họa)
Q, 19 tuổi hy vọng đến hơi thở cuối cùng
Q là một bệnh nhân bị suy tim và xin đăng ký được ghép tạng. Khi trái tim của chàng thanh niên 19 tuổi này gần ngừng đập, các bác sĩ khuyên cậu nên về nhà những giây phút cuối đời, nhưng Q một mực xin ở lại. “Cháu muốn chết ở bệnh viện” – anh nói với các bác sĩ.
“Thực ra cậu ấy vẫn nuôi hy vọng đến hơi thở cuối cùng rằng một điều kỳ diệu sẽ xảy ra” nhưng điều kỳ diệu đó không đến với cậu, một bác sĩ chia sẻ.
Những người đã được hiến tạng
Ông N.M.Đ 68 tuổi ( Hà Nội), người đầu tiên tại Việt Nam được ghép tạng từ người cho chết não
“Ròng rã suốt 18 năm trời, căn bệnh tiểu đường đã hành hạ khiến tôi suy nhược, héo mòn dần. Sức khỏe giảm sút nghiêm trọng, huyết áp tụt, tràn dịch màng phổi. Tôi phải chạy thận, lọc máu tại BV Việt Đức.
Sự sống của tôi tưởng như đã chấm dứt ở tuổi 66. Lúc đó, các bác sĩ cho biết chỉ còn một cách để cứu sống và nâng cao sức khỏe cho tôi, đó là ghép tạng. Tuy nhiên, để tìm ra nguồn hiến lại là chuyện không hề đơn giản. Gia đình, người thân của tôi không quản ngại khó khăn đi tìm kiếm khắp nơi nhưng đều vô vọng dù công sức bỏ ra không nhỏ.
Thế rồi thật may mắn, tôi được các bác sĩ tại BV Việt Đức tiến hành ghép thận từ người cho chết não, giúp tôi hồi sinh. Sau 2 năm được sống lại từ tạng của một người nhân hậu, tôi đã thực sự đổi đời. Không còn vướng bận, mệt mỏi sau những lần chạy thận; không còn những lần nghẹt thở vì dịch tràn màng phổi… Tôi đã hồi phục sức khỏe. Giờ tôi có thể thong dong đạp xe, đi bộ, thậm chí bơi và sống một cuộc sống rất bình yên.
Tôi vô cùng biết ơn thân nhân của người chết não đã vượt qua những rào cản của yếu tố tâm linh để hiến tạng, giúp tôi giành lại sự sống từ tay “thần chết”.
Anh T.V.L 49 tuổi (Hà Nội)
“Tôi vốn bị suy thận mãn giai đoạn cuối. Cuộc sống, sức khỏe, công việc của tôi hoàn toàn phụ thuộc và bị chi phối bởi căn bệnh này. Tôi không thể đi công tác xa khi mà mỗi tuần tôi phải chạy thận đến 3 lần.
Quả thật, tôi thấy mình vô cùng may mắn vì là một trong số rất ít người được ghép tạng tại Việt Nam. Kể từ khi được ghép thận, tôi đã được hồi sinh, cuộc sống trở lại bình thường. Tôi vô cùng cảm động và cám ơn tấm lòng cao cả của người thân người hiến tạng đã ban cho tôi cuộc sống này”
Một người cứu được 4 người ( 1 người ghép gan, 2 người ghép thận, 1 người ghép tim)
Ngày 16/1/2012 BV Việt Đức (Hà Nội) đã thực hiện thành công đồng thời 4 ca ghép tạng, gồm một ca ghép tim, một ca ghép gan, 2 ca ghép thận từ nguồn cho là một người chết não hiến tạng.
Người cho là một thanh niên gần 30 tuổi. Tạng của người cho này đã mang lại cuộc sống cho 4 bệnh nhân đang sống mòn mỏi, thoi thóp như ngọn đèn dầu trước gió bởi căn bệnh suy tạng giai đoạn mãn, có thể ra đi bất cứ lúc nào. Trong đó, người được ghep gan là một bệnh nhân nam 39 tuổi, quê ở Thái Bình. Hai người được ghép thận là một một bệnh nhân 48 tuổi, một bệnh nhân 54 tuổi. Còn người được ghép tim là một bệnh nhân nam 37 tuổi ở Vĩnh Phúc.
Một người cứu được 2 người suy thận và 1 người bị bệnh tim
Ngày 21/5/2013 Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội đã đạt kết quả “thần tốc” khi chỉ trong vòng 6 giờ đã ghép tim và thận thành công cùng lúc cho 3 người.
Các tạng ghép được lấy từ một bệnh nhân nam 40 tuổi bị chết não. Trong đó, một bệnh nhân 54 tuổi (ở Hà Nội) bị ung thư gan, xơ gan được nhận gan ghép; bệnh nhân nam bị suy thận (30 tuổi, ở Nam Định) và một nữ bác sĩ (32 tuổi) bị suy thận được ghép thận. Ngoài ra, bệnh viện cũng tiếp nhận van tim từ người hiến.
Công tác tuyên truyền hiến tạng trong xã hội
Hiến tạng cần được phát triển sâu rộng trong cộng đồng (Ảnh minh họa)
TS tâm lý Lê Thanh Hương:
“ Con người có hai mặt thể xác và tâm hồn, trong đó tâm hồn mới là cái vĩnh cửu. Ngoài tuyên truyền chung trong xã hội, tác động tâm lý hiệu quả thường từ trong dòng tộc. Nếu những người cao tuổi, uy tín trong họ có nghĩa cử cao đẹp hiến tạng, con cháu sẽ cảm kích, dễ đồng quan điểm và làm theo”
Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm
“ Bố thí là pháp tu quan trọng cho những người con Phật. Theo tư tưởng hành bồ tát đạo của kinh điển nhà Phật, cần “xả bỏ thân mệnh” để làm việc bố thí. Chết toàn thây không phải là một khái niệm hay ý niệm của Phật giáo. Với hiến tạng, cái chết mà vẫn mang lại niềm hạnh phúc cho người khác, mà vẫn làm công đức thì nên làm. Các tu sĩ cần giảng để phật tử hiểu rõ việc làm đó không trái với giáo lý nhà Phật để có hành động đúng”
Lời kết
Ghép tạng giúp người bệnh tiết kiệm rất nhiều sức lực cũng như chi phí cho việc điều trị…
Một người, nếu chẳng may chết đi thì việc hiến tạng sẽ cứu được rất nhiều người khác được sống. Đó chính là phúc lớn để lại cho gia đình họ.
“Cứu một người phúc đẳng hà sa” nếu thực hiện đúng quan niệm này, chúng ta sẽ giúp rất nhiều người được sống và sinh sôi những mầm sống mới.
Benh.vn
