Một nhóm nghiên cứu từ Iran đã lần đầu tiên chỉ ra việc sử dụng liên tục chế phẩm probiotic hằng ngày trong 3 tháng có thể giúp cải thiện trí nhớ và khả năng tư duy ở những bệnh nhân Alzheimer.
Một số thông tin về bệnh Alzheimer
– Hơn 5 triệu người lớn ở Mỹ đang sống với căn bệnh này
– Cứ 66 giây lại có một người ở Mỹ bị bệnh Alzheimer
– Alzheimer gây ra tử vong nhiều hơn cả bệnh ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt cộng lại
Các nhà khoa học đã phát hiện ra những bệnh nhân Alzheimer uống sữa chứa các vi khuẩn sống có lợi mỗi ngày trong 12 tuần cho thấy sự cải thiện rõ rệt về khả năng nhận thức.
Trưởng nhóm nghiên cứu, giáo sư Mahmoud Salami từ Đại học Kashan, Iran và các cộng sự đã đăng tải các kết quả trên tạp chí Khoa học Thần kinh Ranh giới của lão hóa (Frontiers in Aging Neuroscience).
Chế phẩm probiotic được định nghĩa là các vi sinh vật sống “có lợi” cho sức khỏe. Chúng bao gồm các chi vi khuẩn như Lactobacillus và Bifidobacterium, các chủng nấm men như Saccharomyces boulardii.
Theo Viện Quốc gia về Sức khỏe tổng hợp và bổ sung Mỹ (National Center for Complementary and Integrative Health), các chế phẩm probiotic có rất nhiều vai trò. Ví dụ, chúng có thể giúp tạo một hệ vi khuẩn thuận lợi hơn cho đường ruột, và giúp kích thích đáp ứng miễn dịch của cơ thể.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những vi sinh vật thân thiện này – rất nhiều trong số chúng được bổ sung trong thực phẩm, thuốc bôi ngoài da, và thực phẩm chức năng – có thể giúp bảo vệ chúng ta khỏi nhiều bệnh, như hội chứng ruột kích thích, eczema, một số bệnh dị ứng, cảm lạnh và sâu răng.
Những nghiên cứu trước đó trên động vật cũng cho thấy probiotic có thể cải thiện khả năng học tập và trí nhớ – điều này có thể do những thay đổi có lợi trong đường ruột đã tác động tích cực lên não bộ. Tuy nhiên, tác dụng tương tự của probiotic trên người vẫn chưa được kiểm chứng.
Chức năng nhận thức cải thiện nhờ dùng probiotic
Trong nghiên cứu gần nhất, giáo sư Salami và các cộng sự đã tìm hiểu hiệu quả của probiotic trên khả năng nhận thức của 52 đàn ông và phụ nữ từ 60-95 tuổi bị Alzheimer.
Những người tham gia được chia ngẫu nhiên thành hai nhóm. Một nhóm được chỉ định uống 200 mililit sữa bình thường trong 12 tuần. Trong khi nhóm còn lại được uống 200 mililit sữa chứa bốn chủng vi khuẩn: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus fermentum, và Bifidobacterium bifidum.
Trước và sau 12 tuần nghiên cứu, nhóm nghiên cứu lấy mẫu máu của các bệnh nhân, và đánh giá chức năng nhận thức của họ bằng thang Đánh giá Tâm thần tối thiểu (Mini-Mental State Examination – MMSE).
Những bệnh nhân tham gia nghiên cứu cũng được yêu cầu hoàn thành những bài kiểm tra về học tập và trí nhớ, như gọi tên đồ vật, đếm ngược và sao chép tranh.
Khi so sánh hai nhóm bệnh nhân, những người được dùng sữa có bổ sung lợi khuẩn cho thấy sự cải thiện về khả năng nhận thức rõ rệt hơn hẳn những người chỉ uống sữa thường.
Các bệnh nhân uống sữa bổ sung lợi khuẩn có điểm số MMSE tăng từ 8,7 lên 10,6 (trên 30 điểm) sau 12 tuần nghiên cứu. Trong khi những bệnh nhân chỉ uống sữa thường bị giảm từ 8,5 xuống 8,0 điểm.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng tất cả những người tham gia vẫn bị suy giảm khả năng nhận thức nghiêm trọng. Nhưng kết quả đã lần đầu tiên cho thấy chế phẩm probiotic có thể giúp cải thiện một phần khả năng nhận thức.
“Trong nghiên cứu gần nhất, chúng tôi cũng đã chỉ ra rằng probiotic có thể cải thiện khả năng học tập không gian và trí nhớ bị suy giảm ở chuột bị tiểu đường. Nhưng đây là lần đầu tiên chế phẩm probiotic được chứng minh là có lợi cho khả năng nhận thức đã bị tổn hại ở người.”
Khả năng nhận thức tăng lên nhờ probiotic có thể do thay đổi trong chuyển hóa
Các nhà khoa học còn thấy rằng mẫu máu của những người dùng chế phẩm probiotic đã giảm nồng độ triglyceride, nồng độ cholesterol VLDL (lipoprotein tỷ trọng cực thấp), và lượng protein C phản ứng nhạy cảm cao – dấu hiệu sinh học của tình trạng viêm.
Thêm vào đó, những người được dùng chế phẩm probiotic đã giảm hai chỉ số: chỉ số kháng insulin HOMA-IR và chức năng tiết insulin của tế bào beta tuyến tụy HOMA-β.
Những phát hiện này cho thấy lợi ích của probiotic trên nhận thức có thể do chế phẩm này đã kích thích các thay đổi trong chuyển hóa. Giáo sư Salami nói: “Chúng tôi dự định sẽ tìm hiểu kỹ những cơ chế này trong nghiên cứu tiếp theo.”
Giáo sư Walter Lukiw ở Đại học Bang Louisiana đã đánh giá nghiên cứu này “rất thú vị và quan trọng”. Ông nhấn mạnh rằng nghiên cứu của các nhà khoa học Iran đã cung cấp thêm bằng chứng về mối quan hệ giữa hệ vi sinh vật đường ruột và chức năng nhận thức của con người.
Giáo sư Walter Lukiw cho biết thêm: “Nghiên cứu này cũng liên quan tới phát hiện gần đây của chúng tôi rằng hệ vi sinh vật đường tiêu hóa ở những bệnh nhân bị Alzhelmer có sự khác biệt so với những người khỏe mạnh. Và cả hệ tiêu hóa và hàng rào máu não đều suy yếu khi con người già đi, cho phép các dịch tiết của vi sinh vật đường ruột (như amyloids, lipopolysaccharide, nội độc tố và RNA nhỏ không mã hóa) tiếp cận tới các khoang của hệ thần kinh trung ương.”
Nghiên cứu này hứa hẹn sẽ mở ra cánh cửa mới cho việc chăm sóc và điều trị cho các bệnh nhân Alzhelmer trong tương lai.
