Thiếu máu khi mang thai: Nguy hiểm cho cả mẹ và bé

Mang thai là một hành trình tuyệt vời, nhưng cũng đầy những thách thức cho cả mẹ và bé. Một trong những thách thức đó là thiếu máu khi mang thai. Hãy cùng Benh.vn tìm hiểu về tình trạng bà bầu bị thiếu máu và cách bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé trong suốt thai kỳ nhé!

Bà bầu bị thiếu máu khi mang thai là gì?

Bà bầu bị thiếu máu là tình trạng cơ thể bị thiếu hụt lượng protein hemoglobin trong máu, dẫn đến giảm số lượng hồng cầu. Hemoglobin là một protein trong hồng cầu. Nó tham gia vào quá trình vận chuyển oxy đến các mô của cơ thể. Khi thiếu hemoglobin, các tế bào sẽ không nhận đủ oxy, dẫn đến rối loạn các hoạt động chuyển hóa năng lượng của cơ thể. Từ đó, dẫn đến các biểu hiện thường gặp như cảm giác mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, thở gấp, da xanh xao.

Mẹ bầu bị thiếu máu khi mang thai – nguy hiểm luôn rình rập

Thiếu máu khi mang thai là tình trạng phổ biến, xảy ra ở khoảng 50% bà bầu. Theo các bác sĩ chuyên khoa, thiếu máu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thai kỳ là do thai nhi đang nhận trực tiếp dinh dưỡng từ mẹ thông qua máu. 

Bên cạnh đó, tế bào hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến các mô của cơ thể. Khi thiếu máu, cơ thể bà bầu không sản xuất đủ lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh để vận chuyển oxy và dinh dưỡng đến thai nhi. Từ đó, dẫn đến các mối nguy hiểm cho thai kỳ như:

• Tăng nguy cơ sinh non: Thiếu máu làm giảm lượng oxy cung cấp cho thai nhi, có thể dẫn đến thiếu oxy cho thai nhi. Thiếu oxy có thể khiến thai nhi bị kích thích và hoạt động nhiều hơn, dẫn đến sinh non.
• Tăng nguy cơ sinh con nhẹ cân:Thiếu máu có thể khiến thai nhi không nhận đủ lượng dinh dưỡng và oxy cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển. Từ đó, dẫn đến sinh con nhẹ cân. Trẻ sơ sinh nhẹ cân, có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe như hạ đường huyết, vàng da, bệnh võng mạc mắt, sức đề kháng yếu, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng sau sinh…
• Tăng nguy cơ tiền sản giật: Tiền sản giật là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra trong thai kỳ, gây ra huyết áp cao và tổn thương các cơ quan. Thiếu máu có thể làm tăng nguy cơ mắc tiền sản giật do thiếu oxy cho các hoạt động sống của cơ thể.
• Tăng nguy cơ băng huyết sau sinh: Băng huyết sau sinh là tình trạng chảy máu nhiều sau khi sinh. Thiếu máu có thể làm tăng nguy cơ mắc băng huyết ở phụ nữ sau sinh. Nguyên nhân chủ yếu là do giảm lượng tiểu cầu trong máu, ảnh hưởng đến quá trình cầm máu sau sinh cho bà bầu.

Thiếu máu ở phụ nữ mang thai là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Việc phát hiện và điều trị thiếu máu sớm là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.

Nguyên nhân mẹ bầu thiếu máu khi mang thai

Theo các chuyên gia y tế, thực tế có rất nhiều nguyên nhân khiến cơ thể không sản xuất đủ lượng protein hemoglobin. Tuy nhiên, đối với bà bầu, nguyên nhân chủ yếu khiến mẹ thiếu máu trong thai kỳ là do cơ thể bị thiếu dinh dưỡng. 

Khi mang thai, nhu cầu dinh dưỡng của mẹ và thai nhi tăng cao đột ngột. Nếu bé yêu đến bất ngờ và mẹ chưa có sự chuẩn bị thể chất sẵn sàng có thể khiến cơ thể mẹ chưa đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cho thai nhi. Từ đó dẫn đến thiếu dinh dưỡng và thiếu máu cho mẹ và bé.

Nguyên nhân mẹ bầu thiếu máu khi mang thai có thể do các yếu tố sau:

 

Thiếu sắt: Thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu khi mang thai. Trong thai kỳ, nhu cầu sắt của cơ thể tăng lên khoảng 2 lần so với bình thường. Điều này là do thai nhi cần sắt để phát triển các cơ quan và mô. Nếu bà bầu không bổ sung đủ dinh dưỡng và đủ sắt, cơ thể mẹ thiếu “nguyên liệu” cung cấp cho quá trình tái tạo lại tế bào hồng cầu. Từ đó dẫn đến thiếu máu trong thai kỳ.

Thiếu vitamin B12: Vitamin B12 là một chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho quá trình sản xuất tế bào hồng cầu. 

Thiếu axit folic: Axit folic giúp ngăn ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Phụ nữ mang thai cần bổ sung axit folic từ trước khi mang thai đến 12 tuần thai. Thiếu axit folic cũng là một trong những nguyên nhân khiến bà bầu thiếu máu trong thai kỳ.

Ngoài ra, một số bệnh lý như hội chứng máu tán huyết, mẹ có tiền sử rong kinh, kinh nguyệt không đều cũng có thể dẫn đến thiếu máu. Do đó, để ngăn ngừa và hạn chế thiếu máu khi mang thai, bà bầu nên có kế hoạch thai kỳ cẩn thận. Chú ý bổ sung dinh dưỡng trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh sẽ giúp mẹ và bé có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

Dấu hiệu bà bầu thiếu máu khi mang thai

Bà bầu thiếu máu khi mang có những dấu hiệu dễ nhận biết, mẹ cần chú ý những dấu hiệu sau:

Da nhợt nhạt: Khi thiếu máu, cơ thể không có đủ hemoglobin để vận chuyển oxy đến các mô và tế bào. Do đó dẫn đến da nhợt nhạt, thiếu sức sống.

Mệt mỏi: Mệt mỏi là dấu hiệu thường gặp ở bà bầu trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên nếu bà bầu cảm thấy mệt mỏi quá mức, kèm theo da nhợt nhạt thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bà bầu bị thiếu máu

Khó thở: Nguyên nhân khó thở khi mang thai chủ yếu là do cơ thể không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết.. Khi đó, tim sẽ gia tăng hoạt động và phải làm việc nhiều hơn để bơm máu. Từ đó dẫn đến hiện tượng khó thở, thở nhanh, thở gấp. 

Chóng mặt và hoa mắt: Triệu chứng này cũng là do thiếu oxy. Khi não không được cung cấp đủ oxy, có thể dẫn đến chóng mặt và hoa mắt. Chóng mặt và hoa mắt thường xảy ra khi bà bầu đứng dậy đột ngột hoặc khi hoạt động gắng sức.

Tim đập nhanh: Tim đập nhanh là phản xạ tự nhiên của cơ thể để bù đắp cho tình trạng thiếu oxy. 

Đau đầu: Khi não không được cung cấp đủ oxy, có thể dẫn đến đau đầu. Đau đầu thường xảy ra ở trán và thái dương.

Ngất xỉu: Ngất xỉu là một dấu hiệu nghiêm trọng của thiếu máu. Ngất xỉu có thể xảy ra khi cơ thể không thể cung cấp đủ oxy cho não. Ngoài ra ngất xỉu còn có thể do cơ thể bà bầu suy kiệt, thiếu dinh dưỡng, mệt mỏi trong quá trình mang thai.

Những dấu hiệu thiếu máu khi mang thai thường âm thầm diễn ra. Khi mẹ nhận thấy cơ thể đang lên tiếng cảnh báo về việc thiếu máu là khi cơ thể đã và đang đối diện với những nguy hiểm do thiếu máu mang đến. Do đó, để ngăn ngừa thiếu máu khi mang thai, bà bầu cần chú ý đến sức khỏe và chế độ dinh dưỡng mỗi ngày.

Cách ngăn ngừa thiếu máu khi mang thai cho mẹ bầu

Nguyên nhân chủ yếu gây thiếu máu khi mang thai là do cơ thể mẹ thiếu dinh dưỡng, mệt mỏi kéo dài. Do đó, để ngừa ngừa thiếu máu, bà bầu cần chú ý đến chế dinh dưỡng, nghỉ ngơi và kết hợp tập luyện hàng ngày.

Ăn nhiều trái cây và rau quả tươi, đặc biệt là các loại rau lá xanh đậm

Trái cây và rau quả là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ dồi dào cho cơ thể. Các loại rau lá xanh đậm như rau bina, cải xoăn, cải bó xôi,… là nguồn cung cấp chất sắt heme tuyệt vời. Một khẩu phần rau lá xanh đậm (khoảng 1/2 chén nấu chín) cung cấp khoảng 2,7 mg sắt, tương đương với 15% nhu cầu sắt hàng ngày của bà bầu.

Ăn thịt đỏ, thịt gia cầm hoặc cá nạc ít nhất hai lần mỗi tuần

Thịt đỏ, thịt gia cầm và cá là nguồn cung cấp protein, sắt và vitamin B12 dồi dào. Trong 100g thịt đỏ cung cấp khoảng 2,7 mg sắt, tương đương với 15% nhu cầu sắt hàng ngày cho bà bầu. Trong 100g thịt gia cẩm nạc cung cấp khoảng 1,8 mg sắt, tương đương với 10% nhu cầu sắt hàng ngày cho bà bầu. Trong 100g cá nạc cung cấp khoảng 1,4 mg sắt, tương đương với 8% nhu cầu sắt hàng ngày cho bà bầu. 

Bổ sung các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc tách béo

Sữa và các sản phẩm từ sữa là nguồn cung cấp canxi, protein và vitamin D dồi dào. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn. Một cốc sữa ít béo hoặc tách béo cung cấp khoảng 0,2 mg sắt, tương đương với 1% nhu cầu sắt hàng ngày cho bà bầu.

Ăn các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt

Các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp chất xơ, protein và vitamin B dồi dào. 100g hạt đậu cung cấp khoảng 3,6 mg sắt, tương đương với 20% nhu cầu sắt hàng ngày. Một chén ngũ cốc nguyên hạt nấu chín cung cấp khoảng 2,2 mg sắt, tương đương với 12% nhu cầu sắt hàng ngày cho bà bầu. Đặc biệt đậu và ngũ cốc nguyên hạt còn là nguồn cung cấp chất xơ và Vitamin B cho cơ thể. Các nhóm dưỡng chất này giúp cơ thể tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và bổ sung năng lượng cho bà bầu.

Tránh các thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm đóng hộp

Các thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm đóng hộp thường chứa nhiều muối và chất béo, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho bà bầu và thai nhi. Ngoài ra, các thực phẩm này thường chứa ít chất dinh dưỡng, bao gồm cả sắt.

Uống nhiều nước lọc để giữ cho cơ thể đủ nước

Nước giúp vận chuyển oxy và các chất dinh dưỡng đến các tế bào trong cơ thể. Bà bầu cần uống đủ nước để duy trì sức khỏe và ngăn ngừa thiếu máu.

Tập thể dục thường xuyên để cải thiện lưu thông máu

Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện lưu thông máu, giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn. Bà bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi lựa chọn một môn thể thao hoặc hoạt động tập thể dục nào.

Ngăn ngừa thiếu máu khi mang thai nhờ thực phẩm bổ sung

Để ngăn ngừa thiếu máu khi mang thai, bà bầu cần bổ sung đầy đủ chất sắt, vitamin B12 và axit folic trong chế độ ăn uống. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chế độ ăn uống không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết, bà bầu có thể cần bổ sung thêm sắt, vitamin B12 và axit folic nhờ thực phẩm bổ sung.

Bà bầu lưu ý nên lựa chọn các nhóm thực phẩm bổ sung, đáp ứng được nhu cầu sắt, vitamin B12 và axit folic như sau:

• Sắt: Bà bầu cần bổ sung khoảng 27 mg sắt mỗi ngày trong thai kỳ. Các loại thực phẩm bổ sung sắt phổ biến bao gồm viên sắt, siro sắt và bột sắt.
• Vitamin B12: Bà bầu cần bổ sung khoảng 2,6 mcg vitamin B12 mỗi ngày trong thai kỳ. Các loại thực phẩm bổ sung vitamin B12 phổ biến bao gồm viên vitamin B12, viên nang vitamin B12 và siro vitamin B12.
• Axit folic: Bà bầu cần bổ sung khoảng 400 mcg axit folic mỗi ngày trong thai kỳ. Các loại thực phẩm bổ sung axit folic phổ biến bao gồm viên axit folic, viên nang axit folic và siro axit folic.

Trước khi sử dụng bất kỳ thực phẩm bổ sung nào, bà bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn. Bác sĩ sẽ giúp bà bầu lựa chọn loại thực phẩm bổ sung phù hợp và an toàn cho cả mẹ và bé.vitamin B12 và axit folic. Với những kiến thức và lời khuyên trên, hy vọng bà bầu sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.