Viêm amidan hốc mủ ở trẻ em là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Cha mẹ cần lưu ý để phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời.
Mục lục
Viêm amidan hốc mủ ở trẻ em là gì?
Viêm amidan hốc mủ ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm cấp tính hoặc mãn tính của amidan, gây ra bởi sự xâm nhập của vi khuẩn hoặc virus. Amidan là hai khối mô hình hạt nằm ở hai bên phía sau cổ họng, có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.
Amidan là cơ quan đầu tiên tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài môi trường, do đó, dễ bị vi khuẩn tấn công. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào amidan qua đường hô hấp, chẳng hạn như khi ho, hắt hơi, hoặc thông qua thức ăn, nước uống.
Khi vi khuẩn xâm nhập vào amidan, chúng sẽ bắt đầu phát triển và gây viêm nhiễm. Viêm amidan hốc mủ thường do vi khuẩn Streptococcus pyogenes gây ra, đây là một loại vi khuẩn gram dương, có khả năng sản sinh ra các độc tố gây hại cho cơ thể.
Khi vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm, các tế bào bạch cầu sẽ được huy động đến để tấn công vi khuẩn. Quá trình này sẽ dẫn đến sự hình thành của mủ. Mủ là một chất lỏng màu trắng hoặc vàng, chứa đầy tế bào bạch cầu, vi khuẩn và các mảnh vụn tế bào.
Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào amidan, chúng sẽ kích thích hệ thống miễn dịch sản xuất các kháng thể để chống lại tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, nếu hệ thống miễn dịch của trẻ suy yếu, các kháng thể sẽ không thể tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn hoặc virus. Điều này dẫn đến tình trạng viêm nhiễm kéo dài và hình thành các hốc mủ trên amidan.
Các hốc mủ này chứa đầy dịch mủ, bao gồm các tế bào bạch cầu, vi khuẩn hoặc virus,… Dịch mủ này có thể gây tắc nghẽn đường thở, khiến trẻ khó thở, khó nuốt. Ngoài ra, dịch mủ cũng có thể lây lan sang các cơ quan khác trong cơ thể, gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Có nhiều nguyên nhân gây viêm amidan hốc mủ ở trẻ em, bao gồm:
Vi khuẩn – Nguyên nhân chính gây viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm amidan hốc mủ ở trẻ em. Vi khuẩn xâm nhập vào amidan qua đường hô hấp, khi trẻ hít thở hoặc ăn uống. Sau đó, vi khuẩn sẽ phát triển và gây viêm nhiễm tại amidan.
Streptococcus pyogenes là vi khuẩn gây viêm amidan hốc mủ phổ biến nhất ở trẻ em. Vi khuẩn này tiết ra độc tố gây tổn thương các mô trong amidan, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm và hình thành các hốc mủ.
Virus – gây viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Các loại virus như virus Epstein-Barr, virus sởi, virus quai bị,… cũng có thể gây viêm amidan hốc mủ. Virus xâm nhập vào cơ thể trẻ thông qua đường hô hấp, sau đó sẽ lây lan sang amidan và gây viêm nhiễm.
Virus không gây ra các hốc mủ ở amidan như vi khuẩn, nhưng chúng vẫn có thể gây viêm nhiễm và các triệu chứng tương tự như viêm amidan hốc mủ.
Các yếu tố khác tăng nguy cơ viêm amidan hốc mủ ở trẻ
Ngoài vi khuẩn và virus, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm amidan hốc mủ ở trẻ em, bao gồm:
- Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng: Trẻ em có chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng sẽ có hệ miễn dịch suy yếu, khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, trong đó có viêm amidan hốc mủ.
- Môi trường ô nhiễm: Môi trường ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm không khí, có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, trong đó có viêm amidan hốc mủ.
- Sức đề kháng kém: Trẻ em có sức đề kháng kém, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng, mắc các bệnh mãn tính,… sẽ có nguy cơ mắc viêm amidan hốc mủ cao hơn.
- Lây nhiễm từ người khác: Viêm amidan hốc mủ có thể lây lan từ người bệnh sang người lành thông qua đường hô hấp, khi người lành hít phải các giọt nước bọt hoặc dịch tiết đường hô hấp của người bệnh.
Triệu chứng viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Viêm amidan hốc mủ ở trẻ em thường có các triệu chứng như:
- Đau họng dữ dội: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm amidan hốc mủ ở trẻ em. Đau họng có thể khiến trẻ khó nuốt, thậm chí là không thể nuốt được.
- Sốt cao: Sốt là một phản ứng của cơ thể để chống lại nhiễm trùng. Ở trẻ em bị viêm amidan hốc mủ, sốt thường cao từ 38-40 độ C.
- Khó nuốt: Khó nuốt là một triệu chứng phổ biến của viêm amidan hốc mủ ở trẻ em. Do đau họng dữ dội, trẻ sẽ khó nuốt, thậm chí là không thể nuốt được.
- Họng đỏ ửng, sưng to: Amidan là hai khối mô hình hạt nằm ở hai bên phía sau cổ họng. Khi bị viêm nhiễm, amidan sẽ sưng to và đỏ ửng.
- Có các hốc mủ màu trắng hoặc vàng trên bề mặt amidan: Đây là triệu chứng đặc trưng của viêm amidan hốc mủ. Các hốc mủ chứa đầy dịch mủ, bao gồm các tế bào bạch cầu, vi khuẩn hoặc virus,…
- Mệt mỏi, chán ăn: Trẻ bị viêm amidan hốc mủ thường mệt mỏi, chán ăn do đau họng và sốt.
- Chảy nước mũi: Chảy nước mũi là một triệu chứng thường gặp của viêm amidan hốc mủ.
- Ù tai: Ù tai là một triệu chứng ít gặp của viêm amidan hốc mủ.
Ngoài ra, một số trẻ bị viêm amidan hốc mủ còn có thể gặp các triệu chứng khác như:
- Nôn mửa: Nôn mửa thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi.
- Ho khan: Ho khan là một triệu chứng thường gặp của viêm amidan hốc mủ.
- Thở khò khè: Thở khò khè là một triệu chứng thường gặp ở trẻ bị viêm amidan hốc mủ kèm theo viêm phổi.
Các triệu chứng của viêm amidan hốc mủ ở trẻ em thường xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài từ 1-2 tuần. Nếu trẻ có các triệu chứng của viêm amidan hốc mủ, cần đưa trẻ đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Chẩn đoán viêm amidan hốc mủ ở trẻ em thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng như đau họng dữ dội, sốt cao, khó nuốt, hôi miệng, sưng to amidan và có các hốc mủ màu trắng hoặc vàng trên bề mặt amidan.
Để chẩn đoán chính xác viêm amidan hốc mủ, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm công thức máu: Xét nghiệm công thức máu có thể giúp phát hiện tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng do vi khuẩn.
- Xét nghiệm kháng sinh đồ: Xét nghiệm kháng sinh đồ giúp xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng và lựa chọn loại kháng sinh phù hợp.
- Sinh thiết amidan: Sinh thiết amidan là thủ thuật lấy một mẫu mô amidan để xét nghiệm dưới kính hiển vi. Thủ thuật này thường được thực hiện khi các xét nghiệm khác không thể xác định được nguyên nhân gây nhiễm trùng.
Điều trị viêm amidan hốc mủ ở trẻ em
Viêm amidan hốc mủ ở trẻ em thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây viêm nhiễm, giúp giảm đau họng, sốt và các triệu chứng khác.
Thuốc kháng sinh thường được sử dụng trong thời gian 7-10 ngày. Trong thời gian điều trị bằng thuốc kháng sinh, trẻ cần được theo dõi sát sao để phát hiện sớm các tác dụng phụ của thuốc.
Ngoài thuốc kháng sinh, bác sĩ cũng có thể chỉ định một số loại thuốc khác để điều trị viêm amidan hốc mủ ở trẻ em, bao gồm:
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Thuốc giảm đau, hạ sốt giúp giảm đau họng, sốt và các triệu chứng khác. Thuốc giảm đau, hạ sốt có thể được sử dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên.
- Thuốc giảm sưng: Thuốc giảm sưng giúp giảm sưng amidan, giúp trẻ dễ nuốt hơn. Thuốc giảm sưng có thể được sử dụng cho trẻ từ 6 tuổi trở lên.
- Thuốc kháng viêm: Thuốc kháng viêm giúp giảm viêm nhiễm, giúp giảm đau họng và các triệu chứng khác. Thuốc kháng viêm có thể được sử dụng cho trẻ từ 6 tuổi trở lên.
Chăm sóc trẻ bị viêm amidan hốc mủ
Ngoài việc điều trị bằng thuốc, cha mẹ cũng cần chăm sóc trẻ bị viêm amidan hốc mủ đúng cách để giúp trẻ mau khỏi bệnh.
Dưới đây là một số mẹo chăm sóc trẻ bị viêm amidan hốc mủ:
- Cho trẻ uống nhiều nước ấm: Nước ấm giúp làm loãng dịch nhầy trong cổ họng, giúp trẻ dễ nuốt hơn. Cha mẹ có thể cho trẻ uống nước ấm, nước cam, nước chanh,…
- Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt: Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, tránh cho trẻ ăn thức ăn cứng, dai có thể gây đau họng. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn cháo, súp, sữa,…
- Giúp trẻ súc miệng bằng nước muối ấm: Súc miệng bằng nước muối ấm giúp làm sạch cổ họng, giảm đau họng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Cha mẹ có thể pha nước muối ấm với tỉ lệ 1 thìa cà phê muối với 1 ly nước ấm.
- Giúp trẻ nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi giúp cơ thể trẻ hồi phục sức khỏe. Cha mẹ cần tạo điều kiện cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, tránh cho trẻ tham gia các hoạt động thể chất mạnh.
- Theo dõi tình trạng của trẻ: Cha mẹ cần theo dõi tình trạng của trẻ, nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở,… cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
