Viêm xoang ở trẻ em là gì? Làm thế nào để chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả?Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn cẩm nang chăm sóc và phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em hiệu quả.
Mục lục
Viêm xoang ở trẻ em là bệnh gì?
Viêm xoang ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm ở một hoặc nhiều xoang mặt, do virus, vi khuẩn hoặc nấm gây ra. Xoang mặt là những hốc rỗng nằm trong xương mặt, xung quanh mũi. Chúng có chức năng giúp làm ẩm và sưởi ấm không khí trước khi đi vào phổi.
Cơ chế gây bệnh viêm xoang ở trẻ em như sau:
- Các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào xoang: Các tác nhân gây bệnh viêm xoang có thể xâm nhập vào xoang qua đường mũi, miệng hoặc tai.
- Các tác nhân gây bệnh gây viêm nhiễm: Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào xoang, chúng sẽ gây viêm nhiễm niêm mạc xoang.
- Niêm mạc xoang bị viêm nhiễm, phù nề: Niêm mạc xoang bị viêm nhiễm sẽ sưng phù, làm tắc nghẽn lỗ thông xoang.
- Dịch nhầy bị ứ đọng: Dịch nhầy được sản xuất bởi niêm mạc xoang không thể thoát ra ngoài qua lỗ thông xoang bị tắc nghẽn, dẫn đến ứ đọng dịch nhầy trong xoang.
- Các vi khuẩn, virus, nấm phát triển trong dịch nhầy: Các vi khuẩn, virus, nấm có thể phát triển trong dịch nhầy ứ đọng, gây nhiễm trùng nặng hơn.
Các nguyên nhân viêm xoang ở trẻ em
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm xoang ở trẻ em. Trong đó, chủ yếu có các nguyên nhân sau đây:
- Nhiễm trùng: Virus, vi khuẩn hoặc nấm là những tác nhân gây viêm xoang phổ biến nhất ở trẻ em.
- Dị ứng: Dị ứng với phấn hoa, lông thú, bụi nhà,… cũng có thể gây viêm xoang.
- Chấn thương: Chấn thương đầu hoặc mặt có thể làm tổn thương xoang và dẫn đến viêm xoang.
- Bất thường về cấu trúc xoang: Một số trẻ có cấu trúc xoang bất thường, chẳng hạn như xoang bị lệch, hẹp hoặc có u xơ,… khiến các xoang dễ bị tắc nghẽn và nhiễm trùng.
Triệu chứng viêm xoang ở trẻ em
Các triệu chứng viêm xoang ở trẻ em thường bao gồm:
- Nghẹt mũi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm xoang ở trẻ em. Niêm mạc xoang bị viêm nhiễm sẽ sưng phù, làm tắc nghẽn lỗ thông xoang, dẫn đến nghẹt mũi.
- Chảy mũi: Khi lỗ thông xoang bị tắc nghẽn, dịch nhầy được sản xuất bởi niêm mạc xoang không thể thoát ra ngoài, dẫn đến chảy mũi. Dịch mũi có thể có màu vàng, xanh, đặc hoặc loãng.
- Đau đầu, đau mặt: Viêm xoang có thể gây đau đầu, đau mặt, đặc biệt là ở vùng trán, thái dương, má, lông mày hoặc giữa hai mắt.
- Ho: Ho thường xuất hiện ở trẻ bị viêm xoang do vi khuẩn. Dịch nhầy từ xoang chảy xuống họng có thể gây kích thích ho.
- Sổ mũi, chảy nước mắt: Sổ mũi, chảy nước mắt cũng là những triệu chứng thường gặp ở trẻ bị viêm xoang. Dịch nhầy từ xoang chảy xuống họng có thể chảy ra ngoài mũi và mắt.
- Khịt mũi, không xì mũi được: Niêm mạc mũi bị viêm nhiễm sẽ sưng phù, khiến trẻ khó khăn khi xì mũi.
- Khó thở, thở bằng miệng: Nếu nghẹt mũi nghiêm trọng, trẻ có thể khó thở và phải thở bằng miệng.
- Mệt mỏi, chán ăn: Viêm xoang có thể khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn.
- Trẻ quấy khóc, khó ngủ: Trẻ bị viêm xoang thường quấy khóc, khó ngủ do nghẹt mũi, đau đầu, khó chịu.
Các triệu chứng viêm xoang ở trẻ em có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Viêm xoang ở trẻ em có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như:
- Viêm nhiễm lan rộng: Viêm xoang có thể lan rộng sang các cơ quan khác, chẳng hạn như tai giữa, áp xe não,…
- Biến chứng về mắt: Viêm xoang có thể gây viêm kết mạc, viêm màng bồ đào,…
- Biến chứng về thần kinh: Viêm xoang có thể gây viêm màng não, viêm não,..
- Nếu trẻ có các triệu chứng viêm xoang nghiêm trọng, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán viêm xoang ở trẻ em
Để chẩn đoán viêm xoang ở trẻ em, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng và khám sức khỏe. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang xoang để xác định chính xác mức độ viêm nhiễm.
Khám sức khỏe tổng quát
Bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng thể cho trẻ, bao gồm khám mũi, họng, tai, mắt. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng mà trẻ đang gặp phải.
Chụp X-quang xoang hoặc chụp CT-scan
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang xoang hoặc chụp CT-scan để xác định chính xác mức độ viêm nhiễm. Chụp X-quang xoang có thể giúp bác sĩ nhìn thấy tình trạng tắc nghẽn lỗ thông xoang và mức độ tích tụ dịch nhầy. Chụp CT-scan có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các xoang mặt và giúp bác sĩ phát hiện các biến chứng của viêm xoang, chẳng hạn như áp xe xoang.
Chẩn đoán phân biệt
Bác sĩ cần chẩn đoán phân biệt viêm xoang ở trẻ em với các bệnh lý khác có các triệu chứng tương tự, chẳng hạn như:
- Viêm mũi họng cấp tính: Viêm mũi họng cấp tính là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên, thường do virus gây ra. Các triệu chứng của viêm mũi họng cấp tính bao gồm nghẹt mũi, chảy mũi, ho, đau họng,…
- Viêm mũi dị ứng: Viêm mũi dị ứng là tình trạng dị ứng với các tác nhân gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa, lông thú,… Các triệu chứng của viêm mũi dị ứng bao gồm nghẹt mũi, chảy mũi, hắt hơi,…
- Viêm tai giữa cấp tính: Viêm tai giữa cấp tính là tình trạng nhiễm trùng tai giữa, thường do vi khuẩn gây ra. Các triệu chứng của viêm tai giữa cấp tính bao gồm đau tai, sốt, chảy dịch tai,…
Điều trị viêm xoang ở trẻ em
Điều trị viêm xoang ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Trong trường hợp viêm xoang do virus, trẻ thường chỉ cần được điều trị hỗ trợ bằng thuốc giảm triệu chứng. Trong trường hợp viêm xoang do vi khuẩn, trẻ cần được điều trị bằng kháng sinh.
Điều trị viêm xoang do virus
Viêm xoang do virus thường tự khỏi trong vòng 1-2 tuần. Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc giúp giảm triệu chứng cho trẻ, chẳng hạn như:
- Thuốc thông mũi: Thuốc thông mũi giúp giảm nghẹt mũi.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Thuốc giảm đau, hạ sốt giúp giảm đau đầu, sốt.
- Thuốc xịt mũi corticosteroid: Thuốc xịt mũi corticosteroid giúp giảm viêm và sưng phù niêm mạc mũi.
Ngoài ra, cha mẹ cần lưu ý giúp trẻ vệ sinh mũi họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý để giúp loãng dịch nhầy và thông thoáng lỗ thông xoang.
Điều trị viêm xoang do vi khuẩn
Viêm xoang do vi khuẩn cần được điều trị bằng kháng sinh. Thuốc kháng sinh thường được dùng trong vòng 7-10 ngày.
Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị viêm xoang do vi khuẩn bao gồm:
- Amoxicillin/clavulanate: Đây là loại thuốc kháng sinh phổ biến nhất được sử dụng để điều trị viêm xoang do vi khuẩn.
- Cefdinir: Đây là loại thuốc kháng sinh phổ biến khác được sử dụng để điều trị viêm xoang do vi khuẩn.
- Cefuroxim: Đây là loại thuốc kháng sinh phổ biến khác được sử dụng để điều trị viêm xoang do vi khuẩn.
Điều trị viêm xoang do nấm
Viêm xoang do nấm thường gặp ở trẻ em bị suy giảm miễn dịch. Trẻ bị viêm xoang do nấm cần được điều trị bằng thuốc kháng nấm.
Thuốc kháng nấm thường được sử dụng để điều trị viêm xoang do nấm bao gồm:
- Itraconazole: Đây là loại thuốc kháng nấm phổ biến nhất được sử dụng để điều trị viêm xoang do nấm.
- Fluconazole: Đây là loại thuốc kháng nấm phổ biến khác được sử dụng để điều trị viêm xoang do nấm.
- Voriconazole: Đây là loại thuốc kháng nấm phổ biến khác được sử dụng để điều trị viêm xoang do nấm.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị khác cho trẻ bị viêm xoang, chẳng hạn như:
- Phẫu thuật: Phẫu thuật được chỉ định cho trẻ bị viêm xoang mãn tính, không đáp ứng với điều trị nội khoa. Phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ các mô viêm và tắc nghẽn lỗ thông xoang.
- Liệu pháp oxy: Liệu pháp oxy được chỉ định cho trẻ bị viêm xoang nặng, khó thở. Liệu pháp oxy giúp cung cấp oxy cho cơ thể, cải thiện tình trạng khó thở.
Thảo dược tự nhiên chữa viêm xoang ở trẻ em
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị viêm xoang ở trẻ em, bao gồm cả sử dụng thuốc và thảo dược. Thảo dược là một phương pháp điều trị tự nhiên, an toàn và hiệu quả cho trẻ em.
Dưới đây là một số loại thảo dược hỗ trợ điều trị viêm xoang ở trẻ em:
- Tỏi: Tỏi có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm ở xoang. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn tỏi sống hoặc sử dụng tỏi ngâm rượu để giúp trẻ giảm các triệu chứng viêm xoang.
- Gừng: Gừng có tác dụng chống viêm, giảm đau, giúp giảm đau đầu và đau mặt do viêm xoang. Cha mẹ có thể cho trẻ uống nước gừng ấm hoặc ăn gừng tươi để giúp trẻ giảm các triệu chứng viêm xoang.
- Húng quế: Húng quế có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm ở xoang. Cha mẹ có thể cho trẻ uống nước húng quế hoặc ăn rau húng quế để giúp trẻ giảm các triệu chứng viêm xoang.
- Cúc tần: Cúc tần có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm ở xoang. Cha mẹ có thể cho trẻ uống nước lá cúc tần hoặc dùng lá cúc tần để xông mũi cho trẻ.
- Lá lốt: Lá lốt có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm ở xoang. Cha mẹ có thể cho trẻ ăn lá lốt hoặc dùng lá lốt để xông mũi cho trẻ.
- Cây cối xay: Cây cối xay là một thảo dược có tính kháng viêm và kháng khuẩn nhẹ. Thảo dược này có thể được sử dụng dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc xịt mũi.
- Ngũ sắc: Ngũ sắc có tác dụng kháng viêm, chống khuẩn, chống dị ứng, giúp cải thiện các triệu chứng của viêm xoang ở trẻ em.
- Nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý giúp làm sạch dịch nhầy và thông thoáng lỗ thông xoang. Nước muối sinh lý 0.9% an toàn cho trẻ em.Do đó cha mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý nhỏ từ 3-4 lần cho trẻ.
Phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em:
- Giữ vệ sinh cá nhân: Vệ sinh tay là cách tốt nhất để ngăn ngừa lây lan vi khuẩn, virus gây bệnh. Cha mẹ nên cho trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, sau khi chơi đùa với đồ chơi,…
- Giữ vệ sinh mũi họng cho trẻ: Vệ sinh mũi họng giúp loại bỏ dịch nhầy và các tác nhân gây bệnh ra khỏi mũi. Cha mẹ có thể giúp trẻ vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý.
- Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng đầy đủ giúp trẻ phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả viêm xoang.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm: Khói bụi, ô nhiễm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm xoang. Cha mẹ nên tránh cho trẻ tiếp xúc với khói bụi, ô nhiễm trong nhà và ngoài trời.
- Thực đơn ăn uống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều trái cây, rau củ, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất.
- Giữ ấm cơ thể cho trẻ: Vào mùa đông, cha mẹ nên giữ ấm cơ thể cho trẻ, tránh để trẻ bị nhiễm lạnh.
- Giúp trẻ tăng cường sức đề kháng: Ngoài việc chú ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt, cha mẹ có thể giúp trẻ tăng cường sức đề kháng bằng cách cho trẻ tập thể dục thường xuyên, bổ sung các thực phẩm chức năng có tác dụng tăng cường sức đề kháng.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm các kiến thức về cơ chế gây viêm xoang ở trẻ em. Từ đó biết cách điều trị chăm sóc và phòng ngừa viêm xoang ở trẻ em hiệu quả.
