Bệnh viêm da do tiếp xúc cây trồng, ánh sáng có thể là do tiếp xúc với cả hóa chất của thực vật và ánh sáng mặt trời cùng nhau. Các loại cỏ là một trong những cây có thể gây phản ứng da.
Mục lục
Bệnh viêm da mãn xảy ra khi một số hóa chất của cây trồng gây ra da bị viêm sau khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Phytophotodermatitis được đặt tên theo thuật ngữ ‘phyto’ có nghĩa là cây trồng, ‘photo’ có nghĩa là ánh sáng, và ‘viêm da’ có nghĩa là viêm da. Còn được gọi là bệnh vôi (không giống như bệnh Lyme), các triệu chứng viêm da bao gồm viêm da, ngứa, và phồng rộp da.
Sơ bộ về bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng, cây trồng:
Hầu hết các trường hợp giải quyết đơn giản, nhưng một số yêu cầu điều trị tại bệnh viện.
Các triệu chứng bao gồm mụn nước và mảng đỏ.
Thường hay bị chẩn đoán sai.
Tránh ánh nắng là phương pháp phòng ngừa.
Các triệu chứng bệnh như thế nào?
Các triệu chứng của bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng, cây trồng thường bắt đầu 24 giờ sau khi phơi nhiễm và cao điểm trong khoảng 48-72 giờ. Các triệu chứng có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng và bao gồm:
Những vùng da phồng rộp
- Ngứa
- Đỏ
- Viêm
- Đau
- Tăng cảm giác đau
- Cảm giác bỏng rát
- Những mảng da bị vảy da (sau khi mụn nước vỡ)
Các mảng mụn nước ở miệng thường có hình dạng không đều. Hay gặp trên vùng da đã bị phơi nhiễm với hóa chất. Ví dụ, mụn nước nhỏ có thể là kết quả của việc tiếp xúc với nước trái cây. Các sọc trên da có thể chỉ ra rằng vùng da của họ tiếp xúc cây trồng.
Khi các triệu chứng ban đầu giảm, thường là sau 7-14 ngày, da có thể có dấu hiệu sẫm màu, được biết đến như là tăng sắc tố. Giai đoạn này của chứng viêm da phytophotodermatitis, gọi là sắc tố sau viêm, có thể kéo dài trong nhiều tuần hoặc vài tháng.
Một số người chỉ gặp phản ứng viêm rất nhẹ sau khi phơi nắng có thể thậm chí không nhận thức được rằng họ đã có phản ứng. Sự tăng sắc tố có thể là đầu mối đầu tiên mà đã phát triển thành bệnh viêm da do tiếp xúc cây trồng và ánh sáng.
Da ướt, mồ hôi, và trời nóng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ban đầu, trong khi phơi nắng có thể làm tối màu sắc da.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ
Quả cam quýt và các loại dầu từ trái cây có múi có thể gây ra chứng viêm phytophotodermatitis.
Bệnh viêm da do tiếp xúc hóa chất thực vật xảy ra khi ai đó tiếp xúc với hóa chất thực vật và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Các triệu chứng thường xuất hiện sau khi tiếp xúc trực tiếp với cây trồng, chẳng hạn như bằng cách chạm vào.
Nhiều thực vật và rau có chứa các hợp chất hóa học gây ra sự nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Các hóa chất này được gọi là chất cảm quang. Một ví dụ của một bức xạ là psoralen.
Một số loài thực vật phổ biến có chứa psoralen bao gồm:
- Rau mùi
- Mùi tây
- Cà rốt
- Cần tây
- Sung
- Quả cam quýt
- Đường thô
- Đồng cỏ
Ngoài ra, nó có thể có mặt trong:
- Một số nước hoa
- Một số loại dầu thực vật, như dầu bergamot
Khi tiếp xúc với ánh sáng UVA, psoralen gây ra các phản ứng quang hóa trong da. Những phản ứng này làm hỏng tế bào da và gây chết tế bào, dẫn đến các triệu chứng được mô tả ở trên.
Các yếu tố nguy cơ
Bất cứ ai cũng có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng(phytophotodermatitis), bất kể giới tính, tuổi tác hay chủng tộc. Tuy nhiên, một vài yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị chứng phytophotodermatitis, bao gồm:
Tiếp xúc với một số cây trồng và các sản phẩm thực vật
Sử dụng nước hoa hoặc dầu có chứa hoá chất thực vật nhất định
Trời nắng
Tham gia vào các hoạt động, như:
Làm vườn
Nấu nướng
Cắm trại
Đánh bắt cá
Đi bộ đường dài
Các trò chơi ngoài trời
Một số nghề nhất định, như:
Nông dân
Người làm vườn
Kiểm lâm
Đầu bếp và nhân viên nhà bếp
Người pha chế
Làm thế nào chẩn đoán bệnh viêm da do tiếp xúc cây trồng và ánh sáng
Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng bằng cách dựa và hỏi lịch sử bệnh của một người và thực hiện khám sức khoẻ. Bác sĩ sẽ hỏi về các hoạt động gần đây, tiếp xúc với thực vật, ánh nắng mặt trời, và các triệu chứng hiện tại và trước đó. Họ cũng sẽ kiểm tra vùng da bị ảnh hưởng.
Nếu bác sĩ không chắc chắn hoặc muốn loại trừ các điều kiện khác, họ có thể tiến hành các xét nghiệm thêm, chẳng hạn như xét nghiệm vùng da tổn thương, sinh thiết da.
Các trường hợp nhẹ của bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng không phải lúc nào cũng đòi hỏi sự chăm sóc y tế. Tuy nhiên, nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài nên đến khám tại các cơ sở khám da liễu có uy tín.
Cần lưu ý rằng bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng thường bị chẩn đoán sai. Có thể bị nhầm lẫn với:
Viêm da dị ứng
Bỏng hóa học
Viêm tế bào
Nhiễm nấm da
Các dạng viêm da tiếp xúc khác
Cháy nắng
Những lựa chọn điều trị bệnh
Áp lạnh cho da có thể giúp điều trị bệnh phytophotodermatitis.
Các lựa chọn điều trị
Hầu hết các trường hợp viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng đều chỉ cần can thiệp tối thiểu. Điều trị nhằm giảm đau và rút ngắn thời gian các triệu chứng.
Tránh tiếp xúc lại – điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp để tránh cây trồng gây ra phản ứng trên da. Đối với nhiều người, điều này có thể đủ để làm dịu các triệu chứng.
Tránh các chất kích thích da khác – bạn nên mặc quần áo bằng bông và tránh sử dụng các chất tẩy rửa, xà phòng và các sản phẩm chăm sóc cá nhân có thể gây ra các triệu chứng tồi tệ hơn.
Áp lạnh – đặt một khăn lạnh vào vùng da bị tiếp xúc.
Các loại kem đặc trị – sử dụng thuốc mỡ, kem dưỡng da và kem cho da có thể làm giảm sưng và ngứa.
Corticosteroid – các loại steroid tại chỗ sẽ làm giảm chứng viêm và ngứa.
Thuốc giảm đau không cần kê toa – thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), chẳng hạn như aspirin và ibuprofen, có thể giúp giảm đau và sưng tấy.
Các loại thuốc kê toa – bác sĩ có thể kê toa thuốc corticosteroids hoặc thuốc kháng histamine cho các triệu chứng nặng.
Giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời – dành ít thời gian hơn cho ánh nắng mặt trời, đặc biệt là khi tia UV ở mức cao nhất, có thể giúp ngăn ngừa sự tăng sắc tố trở nên tối hơn. Cũng mặc kem chống nắng khi bạn không thể tránh ánh nắng mặt trời.
Không có cách chữa trị cho da tăng sắc tố, ngoại trừ để chờ cho nó tự biến mất.
Các trường hợp nặng của bệnh viêm da do tiếp xúc ánh sáng và cây trồng, hoặc những người có vùng tổn thương lên đến hơn 30 phần trăm da, có thể cần điều trị tại bệnh viện bao gồm điều trị bằng corticosteroid và tiêm truyền tĩnh mạch (IV).
Quang trị liệu là một loại điều trị bằng tia cực tím được sử dụng cho một số bệnh về da như bệnh vẩy nến. Tuy nhiên, nó không được khuyến cáo cho viêm da do tiếp xúc cây trồng, ánh sáng do nó có thể làm cho sắc tố thậm chí còn sậm màu hơn.
Các biện pháp làm trắng da cũng nên tránh trong các trường hợp viêm da do tiếp xúc cây trồng, ánh sáng bởi vì phương pháp này này đã không được chứng minh có thể giúp thay đổi tình trạng.
Trong một số trường hợp, viêm da do tiếp xúc cây trồng, ánh sáng có thể dẫn đến những biến chứng sau:
Nhiễm khuẩn và nấm da
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Sự tái phát của các triệu chứng khi phơi nhiễm tiếp theo
Tâm lý lo ngại
Có thể ngăn ngừa bệnh được không được
Phản ứng da viêm kết hợp với viêm da do tiếp xúc cây trồng, ánh sáng có thể được ngăn ngừa bằng cách:
Xác định các loài thực vật gây dị ứng da hoặc chất kích thích và thực hiện các biện pháp để tránh tiếp xúc với chúng.
Rửa tay với xà bông và nước sau khi nấu nướng, thời gian ngoài trời kéo daif, hoặc tiếp xúc với thực vật. Rửa giúp loại bỏ các chất hoá học của thực vật khỏi da.
Bảo vệ da với quần áo phù hợp khi ở ngoài trời và trong khu vực rừng cây, cánh đồng.
Mang găng tay khi làm vườn.
Mang găng tay chuẩn bị thức ăn khi nấu hoặc cắt trái cây có múi.
Sử dụng kem chống nắng trước khi để da tiếp xúc với ánh mặt trời.
