Thông thường cứ vào quý 2, 3 hàng năm là các bệnh viện lại quá tải do số bệnh nhân nhập viện tăng cao. Đặc biệt, tháng 6-7 là đỉnh điểm của dịch viêm não Nhật Bản để lại những di chứng vô cùng nặng nề cho người bệnh với những biểu hiện dễ nhầm lẫn với các căn bệnh khác…
Mục lục
Một phút sơ sểnh di chứng cả đời
Vừa qua, khoa Nhi bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội tiếp nhận một thiếu niên 15 tuổi người Hà Tĩnh nhập viện trong tình trạng mất ý thức do viêm não Nhật Bản với biểu hiện đau đầu, nôn, sốt, cánh tay phải bị bại.
Virus gây viêm não Nhật Bản
Trước khi đưa lên tuyến trên, bệnh nhân đã được gia đình đưa vào bệnh viện đa khoa huyện Đức Thọ cấp cứu, sau đó chuyển đến bệnh viện Hữu nghị Nghệ An, do đó khi đến Bạch Mai bệnh cảnh đã rất nặng với các biểu hiện li bì, ngưng thở, nhịp tim, huyết áp bất thường, gọi hỏi không phản ứng. Tại bệnh viện Bạch Mai, sau 2 ngày điều trị tích cực bệnh nhân đã được cứu sống, tuy nhiên để lạ di chứng rất nặng nề.
Theo ước tính, khoảng 30% bệnh nhân viêm não Nhật Bản tử vong và khoảng 50% bệnh nhân có di chứng thần kinh, tâm thần. Tử vong nhiều nhất trong 7 ngày đầu khi hôn mê sâu, co giật và tổn thương hành não gây rối loạn hô hấp, tim mạch trầm trọng, tử vong giai đoạn sau chủ yếu do các biến chứng viêm phổi, suy kiệt…Do đó, việc nhập viện muộn hay sớm sẽ đóng vai trò rất lớn trong việc hạn chế tỉ lệ tử vong và tỉ lệ di chứng khi mắc viêm não virus.
Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh
Đối với căn bệnh viêm não do virus Nhật Bản, tất cả mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh nếu chưa có miễn dịch, tuy nhiên lứa tuổi mắc bệnh chủ yếu ở trẻ dưới 15 tuổi và gặp nhiều nhất ở trẻ 1-5 tuổi.
Theo nguyên lý, virus có thể xâm nhập, tấn công não bộ theo đường máu do muỗi chích. Bệnh thường xảy ra đột ngột, có trẻ đang khỏe bỗng dưng sốt cao, co giật, dẫn đến lờ đờ, hôn mê trong 1-3 ngày. Diễn biến bệnh nặng lên rất nhanh.
Theo ước tính, khoảng 30% bệnh nhân viêm não Nhật Bản tử vong và khoảng 50% bệnh nhân có di chứng thần kinh, tâm thần. Tử vong nhiều nhất trong 7 ngày đầu khi hôn mê sâu, co giật và tổn thương hành não gây rối loạn hô hấp, tim mạch trầm trọng, tử vong giai đoạn sau chủ yếu do các biến chứng viêm phổi, suy kiệt…Bởi vậy việc nhập viện muộn hay sớm sẽ đóng vai trò rất lớn trong việc hạn chế tỉ lệ tử vong và tỉ lệ di chứng khi mắc viêm não virus.
Những lưu ý khi tiêm phòng vắc xin
Các loại vắc xin thông thường chỉ cần tiêm 1 mũi đã có hiệu lực bảo vệ (dù thấp) nhưng với vắc xin viêm não Nhật Bản, tiêm 1 mũi vẫn không có hiệu lực, tiêm đủ 2 mũi hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%. Tiêm đủ 3 mũi thì hiệu lực bảo vệ đạt 90-95% trong khoảng 3 năm. Theo đó phải tiêm đủ các mũi: Mũi 1: Lúc trẻ đủ 1 tuổi; Mũi 2: Sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần; Mũi 3: Sau mũi 2 là một năm. Sau đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.
Ngoài ra, phương pháp phòng bệnh khác có thể áp dụng đơn giản tại nhà để ngăn chặn mầm bệnh như đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng và sát trùng bằng nước muối, cồn, oxy già, Cloramin B…tránh muỗi đốt; làm sạch môi trường quanh nơi ở, khử trùng môi trường có chất thải tiết nghi ngờ; diệt vật chủ trung gian (muỗi, bọ gậy)…
Lời kết
Theo thống kê, trong 5 tháng đầu năm 2016, cả nước đã có gần 160 trường hợp viêm não do virus nhưng phổ biến nhất là viêm não Nhật Bản (chiếm khoảng 15-20%). Viêm não do virus không có thuốc điều trị đặc hiệu, cách phòng tốt nhất là tiêm vắc xin ngừa viêm não, nhưng trong nhiều chủng virus gây bệnh hiện mới có vắc xin ngừa viêm não Nhật Bản. Hiện vắc xin này đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng để tiêm miễn phí cho trẻ.
Qua đó, các bác sĩ khuyến cáo các gia đình cần cho trẻ đi tiêm chủng đầy đủ. Ngoài ra, khi trẻ có những dấu hiệu ngủ nhiều bất thường, ít chịu chơi sốt cao, ói mửa, mạch nhanh, đau đầu, đặc biệt co giật, hôn mê thì cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được cấp cứu kịp thời.
