Lợi ích và các cảnh báo bệnh của xét nghiệm canxi máu

Lợi ích và các cảnh báo bệnh của xét nghiệm canxi máu

Lợi ích của xét nghiệm định lượng canxi máu

Xét nghiệm định lượng canxi máu xác định nồng độ canxi toàn phần trong huyết thanh. Xét nghiệm này sẽ cung cấp các thông tin hữu ích liên quan với chức năng tuyến cận giáp và chuyển hóa canxi phospho của cơ thể. Vì vậy, đây là:

1. Xét nghiệm không thể thiếu trong điều chỉnh:

– Chứng co cứng cơ (tetany), dị cảm, chuột rút.

– Hôn mê không rõ nguồn gốc.

– Nôn không giải thích được.

2. Xét nghiệm hữu ích để theo dõi:

– Suy thận.

– Tình trạng giảm hấp thu.

– Viêm tuỵ cấp.

– Các khối u di căn xương.

– BN được điều trị bằng digitalis, calcitonin hay thuốc lợi tiểu.

Các tình trạng tăng canxi máu bất kể do nguyên nhân nào cũng có thể hoàn toàn không có triệu  chứng, hay được biểu hiện với các bệnh cảnh lâm sàng mơ hồ và rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Chỉ có XN định lượng nồng độ canxi máu mới giúp phát hiện tình trạng này.

Các tình trạng hạ canxi máu (do rất nhiều nguyên nhân gây nên) thường chỉ có biểu hiện lâm sàng khi nồng độ canxi máu < 1,75 mmol/L.

Định lượng canxi ion hóa là xét nghiệm thường được các thầy thuốc Hồi sức – Cấp cứu ưa chọn và có thể được thực hiện nhanh chóng, đặc biệt xét  nghiệm này được coi là không thể thay thế được trong một số tình huống như sau ghép gan và truyền máu được bảo quản bằng citrat với thể tích lớn và tốc độ nhanh do không thể đánh giá chính xác được nồng độ canxi toàn phần.

Các cảnh báo lâm sàng

1. Các bệnh nhân có nồng độ canxi máu thấp cần được hướng dẫn sử dụng các nguồn thực phẩm chứa nhiều canxi như: sữa, phomat, rau cải xanh, hạt đậu trắng và đậu lăng.

2. Các trẻ nhỏ bị hội chứng Williams (tăng nồng độ canxi máu vô căn) có thể có nồng độ canxi máu rất cao tới mức nguy hiểm. Tình trạng này có xu hướng thuyên giảm dần khi trẻ lớn lên. Các trẻ bị hội chứng này có thể cần sử dụng các chế độ nuôi dưỡng không có canxi ở tuổi bú mẹ và tuổi nhỏ.

3. Các biến chứng nặng với nguy cơ đe dọa tính mạng bệnh nhân cóthể  xẩy ra khi nồng độ canxi ion hóa trong huyết thanh < 0,5 mmol/L (2 mg/dL). Khi bệnh nhân được truyền máu nhiều lần hoặc với nhiều đơn vị máu, nồng độ canxi in hóa  <  0,75  mmol/L (3 mg/dL) có thể là một chỉ dẫn cần cho bệnh nhân dùng canxi.

4. Giảm nồng độ kali máu xẩy ra đồng thời với tăng canxi máu không phải quá hiếm gặp. Tình trạng mất nước gần như liên đi kèm do tăng canxi máu gây ra tình trạng đái nhạt do căn nguyên thận.

5. Giảm nồng độ canxi máu tạm thời được gặp ở 40% các bệnh nhân sau mổ cắt gần toàn bộ tuyến giáp; 20% các bệnh nhân này không có biểu hiện triệu chứng.

6. Nồng độ canxi trong nước tiểu sẽ giảm đi trong những tháng cuối của thời gian mang thai bình thường.

7. Khoảng 1/3 các bệnh nhân cường cận giáp có nồng độ canxi niệu trong giới hạn bình thường.