Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em: Nguy hiểm và cách điều trị

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến,đặc biệt ở bé gái . Bệnh có hể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho trẻ, thậm chí là các biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguy hiểm và cách điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em.

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em là gì?

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) ở trẻ em là tình trạng vi khuẩn từ da hoặc phân của trẻ xâm nhập vào đường tiết niệu và gây nhiễm trùng. Hệ tiết niệu bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. UTI có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trong hệ tiết niệu, nhưng thường gặp nhất ở bàng quang và niệu đạo.

Vi khuẩn E. coli là nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến nhất ở trẻ em. Vi khuẩn này thường có trong đường ruột của con người. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào đường tiết niệu qua niệu đạo, thường là do vệ sinh không đúng cách sau khi đi vệ sinh.

Cơ chế gây bệnh của nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em như sau:

• Vi khuẩn E. coli thường cư trú trong đường ruột của con người. Khi trẻ vệ sinh không đúng cách sau khi đi vệ sinh, vi khuẩn có thể xâm nhập vào niệu đạo.Vi khuẩn E. coli có thể di chuyển lên bàng quang và niệu quản, gây nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em có thể gây ra các triệu chứng sau: Tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm. Nước tiểu có màu đục hoặc có máu. Xuất hiện các cơn đau bụng dưới kèm theo sốt và buồn nôn.
• Nếu trẻ có các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em 

Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể gây nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em:

• Vệ sinh không đúng cách sau khi đi vệ sinh: Vi khuẩn E. coli thường cư trú trong đường ruột của con người. Khi trẻ vệ sinh không đúng cách sau khi đi vệ sinh, vi khuẩn có thể xâm nhập vào niệu đạo.
• Dị tật đường tiết niệu bẩm sinh: Dị tật đường tiết niệu bẩm sinh có thể làm cho niệu đạo ngắn hoặc hẹp, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.
• Dài niệu đạo ở bé gái: Niệu đạo của trẻ gái ngắn hơn và gần hậu môn hơn so với bé trai. Điều này khiến trẻ gái dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu hơn.
• Chảy nước tiểu ngược dòng: Chảy nước tiểu ngược dòng là tình trạng nước tiểu từ bàng quang chảy ngược lên niệu quản và thận. Tình trạng này có thể gây nhiễm trùng thận.
• Viêm bàng quang do vi khuẩn: Viêm bàng quang do vi khuẩn là tình trạng nhiễm trùng bàng quang do vi khuẩn. Tình trạng này có thể gây đau đớn, khó chịu và tiểu buốt cho trẻ.

Triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em 

Triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em có thể khác nhau tùy theo vị trí và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất của viêm đường tiết niệu ở trẻ em:

• Tiểu buốt, tiểu dắt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm đường tiết niệu ở trẻ em. Trẻ có thể cảm thấy đau, rát hoặc khó chịu khi đi tiểu.
• Tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm: Trẻ có thể đi tiểu nhiều lần hơn bình thường, đặc biệt là vào ban đêm.
• Nước tiểu có màu đục hoặc có máu: Nước tiểu của trẻ có thể có màu đục hoặc có máu.
• Đau bụng dưới: Trẻ có thể cảm thấy đau ở vùng bụng dưới.
• Sốt: Trẻ có thể bị sốt, đặc biệt là nếu nhiễm trùng lan đến thận.
• Buồn nôn, nôn: Trẻ có thể bị buồn nôn hoặc nôn.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, các triệu chứng của viêm đường tiết niệu có thể không rõ ràng. Trẻ có thể có các triệu chứng như: Quấy khóc, bỏ bú, chậm tăng cân, tiêu chảy kéo dài, sốt…

Nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào của rối loạn tiết niệu, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em 

Chẩn đoán nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) ở trẻ em thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng của nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em và kết quả xét nghiệm.

Các triệu chứng nhiễm trùng có thể khác nhau tùy theo vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Bác sĩ có thể hỏi thêm cha mẹ về thời gian bắt đầu xuất hiện các triệu chứng, vị trí đau, mức độ và tần suất của các cơn đau.

Nếu trẻ có các triệu chứng của UTI, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác tình trạng của trẻ.

• Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu là xét nghiệm quan trọng nhất để chẩn đoán UTI. Xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn trong nước tiểu.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ phát hiện các dấu hiệu của nhiễm trùng, chẳng hạn như bạch cầu cao.
• Xét nghiệm hình ảnh: Xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm, chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT), có thể giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và phát hiện các bất thường khác ở đường tiết niệu.

Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em 

Việc điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em cần được thực hiện sớm và đúng cách để ngăn ngừa các biến chứng. Phương pháp điều trị chủ yếu là sử dụng kháng sinh kết hợp với chăm sóc trẻ tại nhà hoặc tại các cơ sở y tế

Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em bằng kháng sinh

Điều trị viêm đường tiết niệu ở trẻ em thường bằng kháng sinh. Bác sĩ sẽ chỉ định loại kháng sinh phù hợp với loại vi khuẩn gây nhiễm trùng. Trẻ cần uống thuốc kháng sinh đúng theo chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng nguy hiểm:

• Kháng sinh beta-lactam: bao gồm amoxicillin, amoxicillin/clavulanic, cefaclor, cefixime, cefuroxime. Đây là nhóm thuốc kháng sinh phổ rộng, có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Kháng sinh cephalosporin: Đây cũng là một nhóm thuốc kháng sinh phổ rộng, có tác dụng tương tự như kháng sinh beta-lactam. Các kháng sinh cephalosporin thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em bao gồm ceftriaxone, cefotaxime, cefpodoxime.
• Kháng sinh quinolon: Đây là nhóm thuốc kháng sinh có phổ tác dụng hẹp hơn, chỉ có tác dụng chống lại một số loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu. Các kháng sinh quinolon thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em bao gồm ciprofloxacin, ofloxacin.
• Kháng sinh nitrofurantoin: Đây là nhóm thuốc kháng sinh có tác dụng chống lại vi khuẩn E. coli, loại vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến nhất ở trẻ em. Nitrofurantoin thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em dưới 2 tuổi.
• Kháng sinh trimetoprim/sulfamethoxazole: Đây là nhóm thuốc kháng sinh có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu. Trimetoprim/sulfamethoxazole thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em trên 2 tuổi.

Việc lựa chọn loại thuốc kháng sinh phù hợp để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: Loại vi khuẩn gây nhiễm trùng, độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.

Bác sĩ sẽ căn cứ vào các yếu tố trên để lựa chọn loại thuốc kháng sinh phù hợp và an toàn nhất cho trẻ

Chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng đường tiết niệu tại nhà

Chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là điều cần thiết để giúp trẻ mau chóng khỏi bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Dưới đây là một số lời khuyên về cách chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng đường tiết niệu:

• Cho trẻ uống đủ nước: Uống đủ nước giúp cơ thể đào thải vi khuẩn ra ngoài. Cha mẹ nên cho trẻ uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
• Giúp trẻ đi tiểu thường xuyên: Đi tiểu thường xuyên giúp loại bỏ vi khuẩn khỏi đường tiết niệu. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ đi tiểu ngay sau khi đi vệ sinh.
• Giữ vệ sinh vùng kín cho trẻ sạch sẽ: Vệ sinh vùng kín cho trẻ sạch sẽ giúp ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu. Cha mẹ nên rửa vùng kín cho trẻ bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ.
• Không cho trẻ mặc quần chật: Quần chật có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu. Cha mẹ nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoải mái.
• Theo dõi tình trạng của trẻ: Cha mẹ cần theo dõi tình trạng của trẻ và thông báo cho bác sĩ nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào bất thường.

Ngoài ra, cha mẹ có thể tham khảo một số cách chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng đường tiết niệu dưới đây:

• Cho trẻ uống nước ép nam việt quất: Nước ép nam việt quất có tác dụng ngăn chặn vi khuẩn bám dính vào thành đường tiết niệu, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.
• Cho trẻ uống men vi sinh: Men vi sinh có tác dụng cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến. Cha mẹ nên chú ý phòng ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu cho trẻ để giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển bình thường.