Lâu nay chúng ta thường biết đến các bệnh về hệ hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi, ung thư phổi… Tuy nhiên bệnh về phổi kẽ thường ít được quan tâm và cũng hiếm người hiểu rõ về bệnh này. Vậy, bệnh phổi kẽ có những biểu hiện nhận biết như thế nào? Bệnh gây ảnh hưởng đến cơ thể ra sao?
Mục lục
Tìm hiểu về bệnh phổi kẽ
Bệnh phổi kẽ được mô tả là một nhóm các rối loạn khác nhau. Hầu hết trong số đó gây ra sẹo tiến triển của mô phổi.
Sẹo là thủ phạm gây ảnh hưởng đến khả năng để thở và có đủ oxy vào máu.
Triệu chứng của bệnh phổi kẽ
- Ho khan.
- Thở khò khè.
- Đau ngực.
- Móng tay có đường cong trên các đỉnh (club).
- Khó thở khi làm các việc thông thường như ăn uống, nói chuyện.
- Khó thở ở nhiều mức độtừ nhẹ đến nặng…
Nguyên nhân gây bệnh phổi kẽ
Bệnh phổi kẽ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các tổn thương cho tới các yếu tố nghề nghiệp.
Do sẹo của túi không khí nhỏ
Trong bệnh phổi kẽ, các bức thành của các túi khí có thể bị viêm, và các mô (interstitium) đường và hỗ trợ các túi trở nên ngày càng dày lên và sẹo. Sẹo xơ hóa dẫn đến các mô, kẽ mỏng trở nên cứng và dày hơn, làm cho túi không khí ít linh hoạt hơn. Túi khí sẹo dẫn đến khó thở và gây khó khăn cho oxy vào máu qua những bức thành dày.
Phản ứng bất thường chữa bệnh
- Sẹo ở bệnh phổi kẽ xảy ra khi một thương tích cho phổi gây ra một phản ứng chữa bệnh bất thường.
- Thông thường, cơ thể tạo ra một lượng mô để sửa chữa thiệt hại. Nhưng trong bệnh phổi kẽ, quá trình sửa chữa đi xiên, tạo mô sẹo mà ngày càng gây trở ngại cho chức năng phổi.
Lao động và các yếu tố môi trường gây bệnh phổi kẽ
- Khi con người tiếp xúc lâu dài với một số độc tố hoặc các chất ô nhiễm có thể dẫn đến tổn thương phổi nghiêm trọng.
- Những người thường xuyên hít bụi silic, bụi kim loại cứng có nguy cơ gây bệnh
- Những người thường xuyên hít bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại cứng đặc biệt có nguy cơ bị bệnh phổi nghiêm trọng. Tiếp xúc với các chất kinh niên như ngũ cốc, mía đường, và bụi từ phân chim và động vật hoặc bị ẩm mốc cũng gây ra một phản ứng quá mẫn ở phổi…
Phổi kẽ do nhiễm trùng
Chứng nhiễm trùng bao gồm nhiễm virus như cytomegalovirus. Một số vi khuẩn lây nhiễm bao gồm viêm phổi, nấm bệnh truyền nhiễm như histoplasmosis và nhiễm ký sinh trùng…
Phổi kẽ do ảnh hưởng từ bức xạ
Một số người sau khi trị liệu bức xạ đối (bệnh ung thư phổi hoặc ung thư vú) có dấu hiệu tổn thương phổi lâu sau khi kết thúc điều trị phóng xạ.
Các mức độ nghiêm trọng của thiệt hại có thể phụ thuộc vào thời gian phổi tiếp xúc với bức xạ, tổng số nhận được bức xạ, hóa trị liệu…
Bệnh phổi kẽ do ảnh hưởng từ thuốc
Một số loại thuốc có thể làm hỏng các đường dây mô phổi như thuốc hóa trị, thuốc điều trị rối loạn nhịp tim, các vấn đề tim, thuốc tâm thần nhất định và một số thuốc kháng sinh.
Mắc bệnh phổi kẽ do các điều kiện y tế khác
Bệnh phổi kẽ có thể xảy ra với các rối loạn khác. Thông thường, những điều kiện không trực tiếp tấn công phổi, nhưng gây ảnh hưởng đến các tế bào khắp cơ thể như lupus, xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp, dermatomyositis, polymyositis, hội chứng Sjogren và sarcoidosis.
Bệnh phổi kẽ nguy hiểm như thế nào
Bệnh phổi kẽ hình thành mô sẹo trong phổi và dẫn đến một loạt các biến chứng đe dọa tính mạng.
Phổi kẽ gây thiếu ô xy (mức độ ô xy trong máu thấp)
Bệnh phổi kẽ làm giảm lượng oxy đi vào máu, có khả năng phát triển thấp hơn nồng độ ôxy trong máu bình thường. Thiếu oxy nghiêm trọng có thể phá vỡ chức năng cơ bản của cơ thể.
Phổi kẽ gây cao huyết áp ở phổi
Bệnh phổi kẽ ảnh hưởng đến các động mạch trong phổi. Nó bắt đầu khi mô sẹo hạn chế các mạch máu nhỏ nhất, hạn chế lưu lượng máu trong phổi và làm tăng áp suất trong động mạch phổi.
Tăng huyết áp động mạch phổi là nghiêm trọng, khiến bệnh tình trở nên tồi tệ hơn.
Phổi kẽ gây suy hô hấp
Trong giai đoạn cuối của bệnh mãn tính về phổi kẽ, suy hô hấp xảy ra khi nồng độ ôxy trong máu thấp cùng với áp lực gia tăng ở các động mạch phổi gây suy tim.
Suy tim do phổi kẽ
Tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi buồng bên phải trái tim yếu hơn – ít cơ bắp hơn so với trái – phải bơm mạnh hơn bình thường để di chuyển máu qua động mạch phổi bị tắc nghẽn. Cuối cùng, tâm thất phải cũng căng thẳng thêm.
Những người dễ mắc bệnh phổi kẽ
- Người viêm khớp dạng thấp.
- Người bị Lupus, xơ cứng bì.
- Người bị trào ngược dạ dày thực quản gây viêm phổi mạn tính và xơ hóa phổi.
- Người bị nhiễm virut, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng.
- Người bị viêm tiểu phế quản.
- Những người trên 50 tuổi, người hút thuốc lá thuốc lào, hít phải bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, hít khói, hóa chất, xăng dầu, amoniac, khí clo…
Phương pháp phòng bệnh phổi kẽ
- Bỏ hút thuốc lá.
- Khám và điều trị triệt để các bệnh nhiễm khuẩn toàn thân và ở phổi.
- Sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động trong các nghề tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, khói, hoá chất, bụi hữu cơ, chăn nuôi…
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh phổi kẽ và điều trị kịp thời.
- Những vùng giá rét cần mặc ấm, đội mũ, quàng khăn giữ ấm vùng đầu, cổ, ngực để hạn chế các nguyên nhân gây bệnh…
Lời kết
Bệnh phổi kẽ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng của bệnh nhân như tình trạng thiếu ôxy trong máu; gây suy tim phải, suy hô hấp; tăng huyết áp ở mạch máu phổi; làm hạn chế lưu lượng máu trong phổi…
Vì vậy, để hạn chế số lượng bệnh nhân bị phổi kẽ chúng ta cần bỏ thuốc lá, sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động trong các nghề tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại…Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh phổi kẽ và điều trị kịp thời. Đặc biệt cần mặc ấm, quàng khăn, giữ ấm cổ, ngực khi trời lạnh…
