Sẩy thai (sảy thai tự nhiên) là những bào thai mà thai nhi không thể sống (thai nhi không sống được hay được sinh ra trước 20 tuần tuổi). Sẩy thai được phân chia dựa theo tuổi thai. Sẩy thai chiếm 15 – 20% tổng số trường hợp mang thai và thường xảy ra trước tuần thứ 13 của thai kỳ.
Mục lục
Trong số sẩy thai trước 8 tuần tuổi, 30% là không có thai, nhau và màng ối, trường hợp này gọi là trứng hỏng và nhiều thai phụ bất ngờ khi biết không có phôi trong túi ối.
Vài trường hợp sẩy thai xảy ra trước khi người phụ nữ biết mình mang thai, 15% trứng thụ tinh bị sẩy trước khi bám vào tử cung, trường hợp này thường không coi là sẩy thai, 15% trường hợp thụ thai bị sẩy trước 8 tuần tuổi. Một khi bào thai có tim thai thì tỉ lệ sẩy thai ít hơn 5%.
Yếu tố gây sẩy thai
1. Bất thường nhiễm sắc thể
Nguyên nhân thường gặp nhất của sẩy thai ở 3 tháng đầu thai kỳ là bất thường nhiễm sắc thể (NST), bệnh tạo keo mạch máu (lupus), đái tháo đường, khiếm khuyết pha hoàng thể, nhiễm trùng, và bất thường tử cung bẩm sinh…
NST là thành phần của mỗi tế bào trong cơ thể, nó chứa chất liệu di truyền quy định màu tóc, màu mắt, và toàn bộ dáng vẻ bề ngoài và bản chất. Những NST này tự nhân đôi và phân chia nhiều lần trong quá trình phát triển và có một số điểm có thể xảy ra trục trặc trong quá trình này. Bất thường NST chiếm đa số ở những cặp vợ chồng bị sẩy thai nhiều lần. Đặc tính di truyền có thể sàng lọc bằng xét nghiệm máu trước khi mang thai lần nữa.
Bất thường nhiễm sắc thể là một trong những nguyên nhân gây sảy thai tự nhiên
Phân nửa mô thai nhi ở những bào thai sẩy trong 3 tháng đầu chứa NST bất thường. Tỉ lệ này giảm còn 20% đối với sẩy thai 3 tháng giữa. Nói dễ hiểu, bất thường NST thường gặp ở sẩy thai 3 tháng đầu thai kỳ hơn là 3 tháng giữa. Sẩy thai 3 tháng đầu rất thường gặp nên chỉ khi sẩy thai lặp lại nhiều lần thì nguyên nhân bất thường NST mới được xem xét.
Ngược lại, sẩy thai 3 tháng giữa thì không thường gặp, vì vậy có thể tiến hành đánh giá ngay sau khi bị lần đầu. Điều đó cho thấy rõ là nguyên nhân gây sẩy thai khác nhau giữa các tam cá nguyệt của thai kỳ.
2. Bệnh tạo keo mạch máu
Bệnh tạo keo mạch máu: là chứng bệnh mà hệ thống miễn dịch của người đó chống lại các cơ quan của chính họ. Những bệnh này có khả năng rất nặng, trong thời gian mang thai hay giữa những lần mang thai. Về bệnh này, thai phụ tạo ra kháng thể kháng lại các mô của cơ thể. Ví dụ những bệnh tạo keo mạch máu là lupus ban đỏ toàn thân và hội chứng kháng thể kháng phospholipid.
3. Đái tháo đường
Đái tháo đường: có thể được kiểm soát tốt trong suốt thai kỳ, nếu thai phụ và bác sĩ làm việc chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, nếu bệnh đái tháo đường không kiểm soát được, không chỉ có nguy cơ sẩy thai cao mà trẻ có thể có khuyết tật nặng. Nhiều vấn đề khác có thể xảy ra trong thời gian mang thai. Kiểm soát đường trong máu tốt trong thai kỳ là điều rất quan trọng.
4. Khiếm khuyết pha hoàng thể
Khiếm khuyết pha hoàng thể: là yếu tố có thể gây sẩy thai do bởi sự thiếu hụt một lượng hormone progesterone trong chu kì kinh nguyệt. Sự thiếu hụt progesterone có thể làm lớp tế bào bên trong tử cung (nội mạc tử cung) không có khả năng giữ thai, bởi vì progesterone có vai trò quan trọng duy trì thai cho đến tuần thứ 10. Khiếm khuyết pha hoàng thể chưa được hiểu rõ lắm.
Sự hiểu biết về nguyên nhân này góp phần nhiều trong việc chẩn đoán và điều trị. Thỉnh thoảng thuốc được chỉ định để bù lại sự thiếu hụt progesterone. Điều đặc biệt là có hay không hay khiếm khuyết pha hoàng thể như thế nào góp phần gây sẩy thai tự nhiên thì cần được xác định và hiệu quả của điều trị đòi hỏi nhiều nghiên cứu hơn nữa.
5. Nhiễm trùng tử cung
Nhiễm trùng tử cung do vi khuẩn hay siêu vi kết hợp với sẩy thai. Tuy nhiên, có điều chú ý là cùng nhiễm trùng giống nhau được tìm thấy lúc sẩy thai cũng thấy ở thai kỳ bình thường và sinh được. Thực tế, vài loại vi khuẩn như mycoplasma, nhiều nhà chuyên môn xem nó là vi khuẩn thường trú ở âm đạo.
Vì vậy, vai trò chính xác của nhiễm trùng trong sẩy thai là không chắc chắn. Đôi khi, kháng sinh cần được sử dụng, đặc biệt những thai phụ bị sẩy thai nhiều lần, nếu kết quả cấy dịch âm đạo có mycoplasma .
6. Bất thường cấu trúc tử cung
Bất thường cấu trúc tử cung: cũng là nguyên nhân sẩy thai. Vài phụ nữ có bất thường tử cung như tử cung có vách ngăn. Những phần mô này rất ít máu nuôi, và đây không phải là vị trí tốt để nhau gắn vào và phát triển. Do đó, nếu phôi làm tổ ở đó sẽ tăng nguy cơ sẩy thai.
Phụ nữ có tử cung dị dạng thường cần thực hiện thêm những kiểm tra như chụp x quang tử cung vòi trứng hay soi ổ bụng với soi tử cung. Phẫu thuật sửa chữa có hi vọng mang thai tốt.
7. Những bất thường khác
Những bất thường khác: có thể là do u lành tính trong tử cung gọi là u xơ tử cung. Các u xơ này phát triển lành tính từ những tế bào cơ tử cung. Trong khi hầu hết các u xơ không gây sẩy thai (thật ra, hiếm khi u xơ là nguyên nhân gây vô sinh), đôi khi có thể gây trở ngại cho việc làm tổ và cung cấp máu nuôi cho phôi, liên quan điều này có thể xem là nguyên nhân sẩy thai.
Những yếu tố nào không gây sẩy thai
Vận động, làm việc, giao hợp không làm tăng nguy cơ sẩy thai như thường nghĩ. Tuy nhiên, những trường hợp bất thường mà bác sĩ nhận thấy có nguy cơ sẩy thai cao thì được khuyên ngưng làm việc và giao hợp. Những thai phụ có tiền căn sinh thiếu tháng và có những vấn đề sản khoa đặc biệt khác có thể rơi vào nhóm này.
Benh.vn
