Chúng ta đã biết rằng chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ có liên hệ mật thiết tới niêm mạc tử cung và tất cả đều chịu sự chi phối của hormon nữ là Estrogen và Progesterone. Vậy, hai loại hormon này tác động như thế nào đối với niêm mạc tử cung và chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ?
Niêm mạc tử cung (NMTC)
Niêm mạc tử cung chỉ là mô có hoạt động thực sự dưới ảnh hưởng của hormon sinh dục. Nếu thiếu các hormon này (trước dậy thì, sau mãn kinh, bị cắt 2 buồng trứng), nội bào tử cung chỉ là một mô nghỉ ngơi, gần như teo đi.
Niêm mạc tử cung cấu tạo gồm các tuyến rải rác trong mô đệm chứa các tế bào nằm yên và không phân bào. Ngược lại trong suốt đời sống sinh dục NMTC luôn tiến triển dưới ảnh hưởng của Estrogen thường trực xen kẽ bởi Progesterone. Chúng có tác dụng đối kháng với nhau trên NMTC qua trung gian các thụ thể nội tiết đặc hiệu.
Trong niêm mạc tử cung có hai dạng thụ thể. Một đặc hiệu cho 17 Estradiol, và 1 Cho progesterone, số lượng thụ thể cả hai loại này tăng dần trong giai đoạn tiền phóng noãn dưới ảnh hưởng của 17 Estradiol buồng trứng và giảm dần trong giai đoạn hậu phóng noãn dưới ảnh hưởng của Progesterone hoàng thể.
Estrogen
– Là một nội tiết tăng trưởng, tác dụng lên niêm mạc tử cung ngay cả khi không bị kích thích vì dưới ảnh hưởng của 17 Estradiol, các thụ thể riêng biệt của nó xuất hiện.
– Estrogen làm niêm mạc tử cung tăng về chiều dày, tăng sinh và kéo dài các ống tuyến nhưng vẫn thẳng, tăng sinh mô đệm (nhiều phân bào), kích thích biệt hóa các mao mạch để cung cấp máu đủ cho cơ quan. Cường độ các thay đổi này phụ thuộc vào số lượng Estrogen lưu hành trong máu.
Progesterone
– Tác dụng lên niêm mạc tử cung khi nó đã được chuẩn bị trước bởi Estrogen .
– 17 Estradiol ở pha tiền phóng noãn làm hình thành và gia tăng các thụ thể với Progesterone.
– Estrogen còn được chế tiết ở giai đoạn hoàng thể và thực tế tác dụng của Progesterone là kết quả của tác dụng kép Estro – Progestatif. Sự xuất hiện của Progesterone sau phóng noãn sẽ làm giảm các thụ thể với hai loại hormon này.
– Có tác dụng đối kháng với Estrogen.
– Gây chế tiết trong tế bào tuyến.
– Gây phù nề mô đệm.
– Làm các tiểu mô đệm dày lên giống các vòng xoắn.
Tóm lại: Niêm mạc tử cung chỉ sống được nhờ hormon nếu không sẽ nghỉ ngơi, niêm mạc tử cung sẽ thay đổi theo các giai đoạn khác nhau và khi các hormon này mất đi thì niêm mạc tử cung đã được chuẩn bị sẽ rụng đi và hiện tượng hành kinh cũng sẽ biến mất.
