“Gutka” là tên một loại thuốc lá nhai rẻ tiền được làm từ sợi thuốc lá, hạt cau tán nhỏ và một số thành phần khác, đang là nguyên nhân chính gây nên bệnh ung thư miệng của rất nhiều thanh niên Ấn Độ đến mức báo động. Trong khi người ta đang loay hoay với câu hỏi “hại hay không hại” – “cấm hay không cấm” thì giới trẻ Ấn Độ vẫn say sưa cùng “Gutka”.
Biệt dược rẻ tiền?
Theo một số bạn trẻ đã dùng loại thuốc này thì thời gian đầu nhai thuốc lá, có thể thức đêm liên tiếp nhiều ngày mà đầu óc vẫn tỉnh táo. Hiệu quả công việc rất rõ. Chính điều này đã khiến các bạn trẻ coi như một thứ “biệt dược” rẻ tiền, vô hại. Đến khi ý thức được những tác hại khôn lường từ thuốc lá nhai, muốn từ bỏ nhưng thật là khó.
Anh Kanade, một tín đồ của thuốc lá nhai 13 năm vừa phải nhập viện với hàng loạt triệu chứng như: miệng lở loét sâu, khó thở, nặng ngực, cơ thể mệt mỏi… Hiện, anh đang nằm tại bệnh viện Tata Memorial Hospital ở
Mumbai, thủ phủ bang Maharashtra của Ấn Độ, để chờ được phẫu thuật. Giống như hàng triệu thanh niên Ấn Độ khác, anh công nhân Kanade này đã nghiện gutka – loại thuốc lá mà một số bang của Ấn Độ đang nỗ lực loại bỏ.
Thuốc lá nhai gây ung thư miệng
Hiệp hội Nha khoa Mỹ cũng cảnh báo, thuốc lá nhai chứa ít nhất 28 chất độc hại được cho là gây bệnh ung thư, trong đó có chì, thạch tín, crom, đồng và niken. Thuốc lá nhai được sử dụng phổ biến trong vài thập kỷ gần đây do tính tiện lợi của nó khi không khói và không làm chuyển màu lưỡi người dùng. Theo nghiên cứu của Chiến dịch Trẻ em Không hút thuốc có trụ sở tại Mỹ, những bao thuốc lá trị giá chỉ 1 rupee này là nguyên nhân gây ra số ca ung thư miệng đáng kinh ngạc ở Ấn Độ, gần 80.000 trường hợp mỗi năm.
Theo trang tin tức HealthDay News, trưởng nhóm nghiên cứu nói trên, dược sĩ Irina Stepanov tại Bệnh viện Ung thư Đại học Minnesota Masonic ở thành phố Minneapolis, đã phản bác quan điểm cho rằng dùng thuốc lá dạng không hút ít nguy hại hơn hút thuốc. Theo bà Stepanov, một liều thuốc lá hít hoặc nhai có lượng polyciclic aromatic hydrocarbon (PAH) tương đương 5 điếu thuốc lá. Mặt khác, PAH chỉ là một trong số 28 chất gây ung thư bị phát hiện trong thuốc lá dạng không hút.
Trước hết, không phải tất cả thuốc lá nhai đã được nhổ ra khi nhai. Nó luôn lưu trữ một lượng nhất định nào đó trong vòm họng của người sử dụng. Thứ hai, một trong những nguy cơ của thuốc lá nhai cũng giống như với hút thuốc lá, và đó là nguy cơ nghiện. Cũng giống như với thuốc lá hút thuốc, nhai thuốc lá cũng có chứa nicotine. Nicotine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Cơ quan Kiểm soát Dược và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp nicotin vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện chủ yếu (tương tự như các chất ma tuý Heroin và Cocain – PV). Đối với những người nhai thuốc lá trong một thời gian dài thì nicotin gây nghiện này là rất cao. Thứ ba, trong thuốc lá nhai, không giống như hút thuốc lá, có một lượng lớn đường để cải thiện vị giác. Thứ tư, nhai thuốc lá cũng làm tăng nhịp tim của bạn cũng như huyết áp của sử dụng nó. Điều này có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ. Ngoài ra, những người sử dụng thuốc lá nhai có mức cholesterol cao hơn những người không. Thứ năm, và có lẽ là nguy hiểm nhất của thuốc lá nhai là ung thư miệng.
Cuộc chiến giữa lợi nhuận – sức khỏe
Trên thực tế đúng là những năm gần đây, nhà nước Ấn Độ có nỗ lực thực hiện chiến dịch cấm nhai thuốc lá mà đối tượng hướng tới đầu tiên là trẻ em.
Tiêu biểu có Maharashtra, nơi Mumbai là thủ phủ, là bang thứ 4 của Ấn Độ thực hiện chiến dịch này. Ngoài ra, từ đầu năm 2012, tiên phong là bang Goa, sau đó tới Madhya Pradesh, Kerala và Bihar cũng đã thực hiện lệnh cấm này. Các bang khác, trong đó có Uttar Pradesh, bang đông dân nhất Ấn Độ đang xem xét tham gia chiến dịch trên. Tuy rằng luật của xứ Ấn cấm những người dưới 18 tuổi hút hay nhai thuốc lá, nhưng luật pháp không được hành xử minh bạch cho nên, việc hút hay nhai thuốc lá, nhất là ở lứa tuổi thanh thiếu niên không hề thuyên giảm, thậm chí càng tăng, trở thành vấn nạn báo động.
Bác sĩ Pankaj Chaturvedi, chuyên gia về các bệnh ung thư vùng đầu và cổ là người đi đầu trong cuộc chiến chống thuốc lá nhai gutka ở Mumbai. Ông cho biết, một nửa số bệnh nhân được ông chẩn đoán ung thư miệng đã tử vong chỉ trong vòng 12 tháng; số còn lại bị tàn tật vĩnh viễn. Bệnh nhân nhỏ tuổi nhất ông điều trị là một cậu bé 13 tuổi và bị chết vì ung thư miệng.
Tuy nhiên cuộc chiến không hề dễ dàng khi những người ủng hộ lệnh cấm này phải vượt qua các cuộc vận động hành lang mạnh mẽ của các ông chủ ngành công nghiệp sản xuất thuốc lá nhai gutka. Không ai có thể phủ nhận lợi nhuận khổng lồ ngành công nghiệp thuốc lá thu về cho ngân sách quốc gia. Hơn nữa, việc chấm dứt ngành công nghiệp thuốc lá trị giá khoảng 2,5 tỷ USD sẽ đe dọa kế sinh nhai của hàng triệu công nhân và gia đình họ. Trong năm 2004, số thương vụ bán thuốc lá nhai đã ở mức 210 tỷ Rupee hay 4.6 tỷ đô la. Người ta ước lượng là số thương vụ này sẽ gia tăng lên gấp đôi vào năm 2014.
