Từ thời cổ xưa, những người phụ nữ phải kiêng cữ sau sinh rất nhiều thứ để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé như nằm than, 1 tháng không tắm, không đánh răng, không chải đầu, không ăn đồ ăn tanh như cá, mực…
Một số phong tục kiêng cữ sau sinh phản khoa học như: nằm than, kiêng tắm gội 1 tháng,…
Tuy nhiên dưới góc độ khoa học các chuyên gia cho rằng những tục lệ này không phải lúc nào cũng đúng
Những phong tục phản khoa học
Nằm than
Rất nhiều người chọn cách nằm than, hơ nóng cơ thể mẹ và bé giúp ấm người. Tuy nhiên, nằm than nóng có thể gây ra một số hậu quả như không điều tiết được than gây cháy, bỏng hoặc khi đốt than sẽ sản sinh ra nhiều khi CO2, gây độc cho mẹ và bé.
Thời hiện đại, có rất nhiều cách có thể giữ ấm cơ thể như mặc ấm, uống nước ấm, chườm ấm bụng sau khi ăn xong, nằm trong không gian thoáng đãng và mát mẻ nhưng không nên để gió lùa, để quạt và máy lạnh quá lạnh…
Nằm than, hơ nóng cơ thể mẹ và bé sau sinh là phương pháp phản khoa học
Nhiệt độ phòng nên ở mức như thời tiết bình thường, có thể để máy lạnh ở mức 28 – 29 độ. Ở khí hậu nhiệt đới, nếu không sử dụng máy lạnh sẽ gây nóng bức khó chịu cho mẹ và em bé.
Kiêng tắm, gội đầu 1 tháng sau sinh
PGS Nguyễn Thị Bay Khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM khẳng định “Quan điểm không gội đầu trong vòng 1 tháng ở cữ để tránh đau nhức đầu và rụng róc về sau là không hoàn toàn đúng” người mẹ sau sinh cần gội đầu thường xuyên để tránh mồ hôi bết trong tóc gây nấm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và một số vấn đề khác.
Tuy nhiên khi gội đầu cần lưu ý nên dùng nước ấm, pha thêm chút rượu sẽ làm bốc hơi nước nhanh hoặc dùng máy sấy để làm khô tóc, tránh để tóc ướt trong thời gian dài. Đặc biệt, sau khi tắm có thể thoa thêm rượu gừng hoặc dầu tràm giúp cho cơ săn chắc và làm ấm cơ thể.
Tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa
PGS TS BS Bay khuyến cáo trong tháng đầu tiên, bà mẹ cần giữ ấm tuyệt đối vì sau sinh mất rất nhiều máu, năng lượng và chất dinh dưỡng làm sức đề kháng của cơ thể giảm sút, dễ bị cảm nhiễm từ những yếu tố bên ngoài.
Quan điểm của một số sản phụ lo sợ nếu di chuyển nhiều sẽ làm vết mổ bị rách là hoàn toàn không đúng. Sau khi mổ, người mẹ nên ngồi, đi lại chậm rãi, nhẹ nhàng, vận động điều hòa sẽ giúp vết mổ mau lành.
Các bà mẹ sau sinh cần bổ sung thực phẩm có tính ấm như nghệ, thịt kho tiêu kết hợp rau xanh, trái cây…
Ngoài ra, một số quan niệm dân gian cho rằng sau sinh, người mẹ cần kiêng cữ tránh đồ chua sợ sau này bị trung tiện nhiều, em bé bị tiêu chảy… là không đúng hoàn toàn bởi ăn chua hay bổ sung Vitamin C ở mức độ vừa phải là tốt, nhưng tránh ăn quá chua, quá mặn hay có tính hàn như ốc, cải chua…có thể gây ra tiêu chảy và phản ứng sản hậu.
Qua đó các chuyên gia khuyến cáo các bà mẹ sau sinh cần bổ sung những thực phẩm có tính ấm như nghệ, thịt kho tiêu, gừng cần kết hợp thêm với rau xanh, trái cây… Các món như giò heo, đu đủ xanh, xu hào, củ sen, cam bưởi, mè chứa các thành phần dinh dưỡng giúp tạo sữa nhiều cho em bé.
Đặc biệt, nghệ được xem là loại thảo dược rất tốt đối với bà mẹ sau sinh, những món ăn có nghệ như thịt kho nghệ, trứng hay cải xào nghệ, khổ qua xào nghệ giúp hoạt huyết, đẩy sản dịch ra nhanh, tiêu hóa tốt. Ngoài ra, nghệ có thể dùng để thoa bên ngoài vết mổ, vết cắt tầng sinh môn giúp vết thương mau lành, không để lại sẹo xấu.
Cuối cùng, PGS. Bay khuyến cáo các bà mẹ “Hãy ăn uống điều độ, cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, tập thể dục nhẹ nhàng khi các vết may đã lành là chìa khóa giúp các bà mẹ lấy lại vóc dáng ban đầu”.
