Trẻ con thích ồn ào, nhưng nếu tai của chúng “ồn ào” thì đó là một vấn đề nghiêm trọng. Viêm tai giữa ở trẻ em là bệnh lý phổ biến nhất, gây đau đớn và khó chịu cho trẻ. Điều trị viêm tai giữa kịp thời sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn và tránh được các biến chứng nghiêm trọng.Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị viêm tai giữa ở trẻ.
Mục lục
Viêm tai giữa ở trẻ là gì?
Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng tai giữa, xảy ra khi vi khuẩn hoặc vi rút xâm nhập vào tai giữa, khoảng trống phía sau màng nhĩ. Khi trẻ bị viêm tai giữa, tai giữa có thể chứa đầy mủ, tạo áp lực vào màng nhĩ gây đau buốt và ảnh hưởng đến khả năng nghe.
Viêm tai giữa ở trẻ em là bệnh lý phổ biến nhất trong các bệnh nhiễm trùng ở tai. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi song phổ biến nhất là trẻ em từ 6-36 tháng tuổi do cấu trúc tai chưa phát triển hoàn chỉnh, miễn dịch yếu.
Viêm tai giữa cấp tính
Viêm tai giữa cấp tính là tình trạng nhiễm trùng tai giữa xảy ra đột ngột và chỉ kéo dài trong vài ngày hoặc vài tuần. Đây là dạng viêm tai giữa phổ biến nhất ở trẻ em, thường gặp ở trẻ từ 6-36 tháng tuổi.
Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tai giữa cấp tính ở trẻ em là do nhiễm trùng đường hô hấp trên, chẳng hạn như viêm mũi họng, viêm amidan, viêm xoang,… Những bệnh lý này khiến cho các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng bị tắc nghẽn, khiến cho chất lỏng tích tụ trong tai giữa, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc virus xâm nhập và gây nhiễm trùng.
Viêm tai giữa ứ dịch
Viêm tai giữa ứ dịch là tình trạng chất lỏng tích tụ trong tai giữa trong thời gian dài (thường là từ 3 tháng trở lên). Chất lỏng này có thể do nhiễm trùng gây ra, nhưng cũng có thể do các nguyên nhân khác, chẳng hạn như dị ứng, polyp mũi, hoặc bất thường về cấu trúc tai.
Viêm tai giữa mạn tính
Viêm tai giữa mạn tính là tình trạng nhiễm trùng tai giữa kéo dài hơn 3 tháng. Viêm tai giữa mạn tính có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như thủng màng nhĩ, điếc, và nhiễm trùng xương chũm.
Nguyên nhân viêm tai giữa ở trẻ em
Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng tai giữa, xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào tai giữa, khoảng trống phía sau màng nhĩ. Khi trẻ bị viêm tai giữa, tai giữa có thể chứa đầy mủ, tạo áp lực vào màng nhĩ gây đau buốt và ảnh hưởng đến khả năng nghe.
Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể của viêm tai giữa ở trẻ em:
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tai giữa ở trẻ em. Các bệnh lý đường hô hấp trên như viêm mũi họng, viêm amidan, viêm xoang,… khiến cho các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng bị tắc nghẽn, khiến cho chất lỏng tích tụ trong tai giữa, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc vi rút xâm nhập và gây nhiễm trùng.
- Dị ứng: Dị ứng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm tai giữa ở trẻ em. Dị ứng khiến cho các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng bị sưng viêm, khiến cho chất lỏng tích tụ trong tai giữa.
- Polyp mũi: Polyp mũi là những khối u nhỏ phát triển trong mũi hoặc xoang. Polyp mũi có thể làm tắc nghẽn các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng, khiến cho chất lỏng tích tụ trong tai giữa.
- Bất thường về cấu trúc tai: Một số bất thường về cấu trúc tai cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm tai giữa ở trẻ em, chẳng hạn như vòi nhĩ ngắn hoặc dị tật tai.
- Trẻ bú bình hoặc bú ngậm: Trẻ bú bình hoặc bú ngậm có nguy cơ mắc viêm tai giữa cao hơn trẻ bú mẹ. Đó là bởi vì khi bú bình hoặc bú ngậm, trẻ có thể nuốt phải khí, khiến cho các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng bị tắc nghẽn.
- Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm không khí: Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm không khí có nguy cơ mắc viêm tai giữa cao hơn trẻ sống trong môi trường trong lành. Đó là bởi vì ô nhiễm không khí có thể khiến cho các ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng bị tắc nghẽn.
- Trẻ có tiền sử gia đình bị viêm tai giữa: Trẻ có tiền sử gia đình bị viêm tai giữa có nguy cơ mắc viêm tai giữa cao hơn trẻ không có tiền sử gia đình.
Triệu chứng viêm tai giữa ở trẻ em
Các triệu chứng của viêm tai giữa ở trẻ em thường bao gồm:
- Đau tai là triệu chứng phổ biến nhất của viêm tai giữa ở trẻ em. Trẻ có thể quấy khóc, kéo, giật hoặc dụi tai. Đau tai ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như viêm tai giữa, chấn thương tai, hoặc dị ứng. Tuy nhiên, đau tai do viêm tai giữa là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em.
- Sốt là triệu chứng phổ biến thứ hai của viêm tai giữa ở trẻ em. Trẻ có thể bị sốt nhẹ hoặc cao, kèm theo các triệu chứng khác như ớn lạnh, mệt mỏi. Sốt ở trẻ em do viêm tai giữa thường là do nhiễm trùng gây ra.
- Chảy dịch tai là triệu chứng ít phổ biến hơn ở trẻ em. Dịch tai có thể có màu vàng, xanh hoặc trắng. Chảy dịch tai ở trẻ em có thể do nhiễm trùng tai giữa hoặc do tổn thương màng nhĩ.
- Nghe kém là triệu chứng ít phổ biến hơn ở trẻ em. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nghe hoặc không thể nghe được tiếng ồn. Nghe kém ở trẻ em do viêm tai giữa có thể do chất lỏng tích tụ trong tai giữa gây áp lực lên màng nhĩ, khiến cho màng nhĩ không thể rung động bình thường.
- Ù tai là triệu chứng ít phổ biến hơn ở trẻ em. Trẻ có thể cảm thấy ù tai hoặc vang tiếng. Ù tai ở trẻ em do viêm tai giữa có thể do chất lỏng tích tụ trong tai giữa gây áp lực lên màng nhĩ.
- Bú kém là triệu chứng ít phổ biến hơn ở trẻ em. Trẻ có thể bú kém hoặc bỏ bú. Bú kém ở trẻ em do viêm tai giữa có thể do đau tai khiến trẻ khó chịu.
Chẩn đoán viêm tai giữa ở trẻ em
Chẩn đoán viêm tai giữa ở trẻ em thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng, chẳng hạn như đau tai, sốt, chảy dịch tai, nghe kém,… Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh để xác định chính xác tình trạng bệnh:
- Nội soi tai là phương pháp chẩn đoán viêm tai giữa phổ biến nhất. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát bên trong tai và phát hiện các dấu hiệu của viêm tai giữa, chẳng hạn như màng nhĩ bị sưng đỏ, phù nề, hoặc thủng.
- Xét nghiệm nhĩ áp là phương pháp chẩn đoán viêm tai giữa đơn giản và không gây đau. Phương pháp này giúp bác sĩ đo áp lực trong tai giữa. Áp lực trong tai giữa tăng cao là dấu hiệu của viêm tai giữa.
- Xét nghiệm máu giúp bác sĩ kiểm tra nhiễm trùng. Nếu trẻ có các triệu chứng của viêm tai giữa, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng.
- Chụp CT hoặc MRI là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ kiểm tra cấu trúc tai và phát hiện các bất thường có thể gây viêm tai giữa. Các bất thường này bao gồm dị tật tai, polyp mũi, hoặc tắc nghẽn ống Eustachian.
Nếu bạn thấy trẻ có các triệu chứng của viêm tai giữa, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Phương pháp điều trị viêm tai giữa ở trẻ em
Phương pháp điều trị viêm tai giữa ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Điều trị bằng thuốc
Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho viêm tai giữa do vi khuẩn. Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng, giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh.
Thông thường, trẻ sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng sinh trong vòng 10 ngày. Trong trường hợp trẻ bị viêm tai giữa tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh liều cao hơn hoặc sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài hơn.
Ngoài ra, trẻ cũng có thể được chỉ định dùng các loại thuốc giảm đau và hạ sốt, chẳng hạn như paracetamol hoặc ibuprofen. Các loại thuốc này giúp giảm đau tai và hạ sốt cho trẻ, giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
Điều trị bằng thủ thuật
Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần được điều trị bằng thủ thuật, chẳng hạn như:
- Bơm rửa tai: Bơm rửa tai là phương pháp sử dụng một ống nhỏ để bơm nước muối ấm vào tai. Bơm rửa tai giúp loại bỏ chất nhầy và mủ tích tụ trong tai, giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh.
- Đặt ống thông tai: Ống thông tai là một ống nhỏ được đặt vào màng nhĩ để giúp thông thoáng ống dẫn thông giữa tai giữa và mũi họng. Ống thông tai có thể giúp giảm đau tai và ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.
Nếu trẻ có các triệu chứng của viêm tai giữa, bạn cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc khác, vì có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.
Chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa tại nhà
Dưới đây là một số phương pháp chăm sóc dành riêng cho trẻ bị viêm tai giữa:
- Giữ cho tai của trẻ sạch sẽ và khô ráo: Bạn có thể sử dụng khăn mềm hoặc bông gòn thấm nước ấm để lau sạch tai của trẻ. Bạn không nên để nước lọt vào trong tai của trẻ.
- Tránh cho trẻ bơi lội: Bơi lội có thể khiến nước lọt vào trong tai của trẻ và làm nhiễm trùng nặng hơn.
- Cho trẻ bú mẹ: Sữa mẹ chứa các kháng thể tự nhiên giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng. Do đó, bạn nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
- Cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: Trẻ bị viêm tai giữa cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để cơ thể có đủ năng lượng để chống lại nhiễm trùng. Do đó, bạn nên cho trẻ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá: Khói thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ viêm tai giữa ở trẻ. Do đó, bạn nên tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Vệ sinh mũi họng cho trẻ: Vệ sinh mũi họng giúp loại bỏ chất nhầy và bụi bẩn, ngăn chặn vi khuẩn và virus xâm nhập vào tai. Bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng cho trẻ.
Để vệ sinh mũi họng cho trẻ hàng ngày, cha mẹ nên lựa chọn sử dụng các sản phẩm có tính kháng khuẩn cao như Muối rửa mũi xoang Plasmakare Nasal Clean – giúp làm sạch sâu hơn và bảo hệ hệ hô hấp của trẻ.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa một cách hiệu quả.
