Xét nghiệm sinh hóa Clo – chloride trong máu những điều nên biết
Clo (Cl-) là một anion chính của dịch ngoài tế bào. Nồng độ clo máu có mối tương quan nghịch với nồng độ bicarbonat (HCO3-) do các ion này phản ánh tình trạng cân bằng toan-kiềm trong cơ thể. Clo có một số chức năng như tham gia duy trì tình trạng trung hòa về điện tích bằng cách đối trọng với các cation như Na+ (NaCl, HCl), hoạt động như một thành phần của hệ đệm, hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa và tham gia duy trì áp lực thẩm thấu và cân bằng nước trong cơ thể. Do ion Cl- thường được thấy dưới dạng kết hợp với ion natri (Na+), các thay đổi trong nồng độ natri máu sẽ gây nên sự thay đổi tương ứng trong nồng độ clo.
Clo được tái hấp thu cùng với natri qua các đơn vị cầu thận. Do mối tương quan của clo với các điện giải khác, lượng clo được thận bài xuất trong 24h là một chỉ dẫn cho tình trạng thăng bằng điện giải của BN và là hình ảnh phản chiếu khẩu phần clo và natri trong chế độ ăn.
Đáp ứng bình thường của cơ thể đối với tình trạng toan hóa máu là tăng bài xuất aicd niệu (chủ yếu là NH4+).
Các bệnh nhân bị tăng nồng độ clo máu (hyperchloremia) có thể biểu hiện triệu chứng yếu cơ, thở nhanh sâu, thờ ơ, mệt lả và tình trạng trên có thể tiến triển tới hôn mê thực sự. Các bệnh nhân bị giảm nồng độ clo máu (hypochloremia) có thể biểu hiện tình trạng tăng trương lực cơ, cơn co cứng cơ (tetany) và thở nông.
Chỉ định xét nghiệm
– Nồng độ clo máu: XN định lượng các ion chính có trong huyết tương (XN điện giải đồ) để đánh giá trình trạng cân bằng nước trong cơ thể và để đánh giá cân bằng toan-kiềm.
– Nồng độ clo trong nước tiểu:
+ Để đánh giá tình trạng thể tích, khẩu phần muối và nguyên nhân gây hạ kali máu.
+ Được chỉ định trong đánh giá chẩn đoán tình trạng nhiễm toan do ống thận.
+ Đánh giá các thành phần điện giải của nước tiểu và thăm dò thăng bằng toan-kiềm.
Cách lấy bệnh phẩm
– Máu: XN được thực hiện trên huyết thanh hay huyết tương. Do nồng độ clo máu có thể bi giảm nhẹ sau bữa ăn, vì vậy yêu cầu BN cần nhịn ăn trước khi lấy máu làm XN.
– Nước tiểu: Thu bệnh phẩm 24h. Nước tiểu được bảo quản trong tủ mát hay trong đá lạnh.
Giá trị bình thường
– Nồng độ Clo máu: 96 – 110 mEq/L hay 96 – 110 mmol/L.
– Nồng độ Clo niệu: 110 – 250 mEq/L hay 110 – 250 mmol/L. Xem thêm Bảng 1.
