Gần đây, phong trào vắt sữa non của bà bầu rộ lên. Mọi việc bắt nguồn từ việc trên một trang mạng xã hội có đăng tải bài viết khuyên các chị em phụ nữ mang thai từ tuần 36 nên vắt sữa non trữ lạnh để cho trẻ uống ngay sau khi sinh phòng khi mẹ chưa có sữa hoặc không thể cho con bú.
Việc vắt sữa non được thực hiện bằng cách nặn bầu ngực để sữa non chảy ra rồi cho vào từng ống xi lanh đã bỏ đầu kim tiêm, trữ lạnh.
Chị L, một thành viên của diễn đàn tâm sự: “Mình chỉ hy vọng để dành nguồn sữa non quý giá này để lỡ mình sinh mổ chưa có sữa thì con uống được ngay khi vừa chào đời, không cần phải ‘tráng ruột’ bằng sữa công thức”.
Theo bài viết của người sáng lập trang mạng, cơ thể mẹ bắt đầu sản xuất sữa non từ giữa thai kỳ, tuần 16-20. Tác giả nhấn mạnh, không gì tốt bằng việc trẻ vừa chào đời được bú mẹ ngay, nhưng trong một số tình huống đặc biệt, do quy trình của bệnh viện, do sức khỏe của mẹ hoặc con, con có thể phải cách ly khỏi mẹ, sữa non trữ sẵn của mẹ sẽ cực kỳ hữu dụng, nhất là khi: Mẹ bị tiểu đường hay tiểu đường thai kỳ, mẹ được chỉ định sinh mổ, mẹ có bất thường ở bầu vú hay đầu ti, trẻ bị hở hàm ếch…
Việc vắt sữa non được thực hiện bằng cách nặn bầu ngực để sữa non chảy ra rồi cho vào từng ống xi lanh đã bỏ đầu kim tiêm, trữ lạnh.
Tác giả khuyên, mẹ bầu nên thu hoạch sữa non từ tuần thứ 36, dùng tay nhẹ nhàng vắt sữa, mỗi ngày 3-5 lần, mỗi lần 3-5 phút, dùng ống tiêm tiệt trùng (5ml – không kim) để thu từng giọt sữa non. Sau đó ghi ngày dán ngoài túi đựng ống tiêm rồi trữ lạnh. Khi đi sinh, bố mẹ bé mang sữa này trong hộp kín và túi trữ lạnh rồi gửi vào ngăn đông ở tủ lạnh của bệnh viện, lúc cần dùng sẽ ngâm cả ống tiêm vào nước ấm, hay máy hâm sữa, và đút cho bé ăn.
Chủ trang mạng trên cho rằng, việc massage và vắt sữa này có thể gây co thắt tử cung nhẹ, nhưng an toàn và không kích ứng chuyển dạ (giống như những cơn chuyển dạ giả không đủ mạnh để gây sinh non), trừ khi mẹ đã ở sẵn trong tình trạng “dọa sinh sớm” từ trước tuần 36. Việc trữ sữa non này giúp trẻ mới sinh luôn có sẵn sữa non của mẹ để việc “lập trình đầu đời” của niêm mạc ruột được hoàn hảo.
Lời khuyên của chuyên gia
Bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, Trung tâm Y khoa Thái Hà (Hà Nội), cho rằng việc bà bầu vắt sữa non vào cuối thai kỳ là không cần thiết, bởi:
– Ở giai đoạn cuối thai kỳ phụ nữ đã có sữa non nhưng khi đó lượng sữa không nhiều và để vắt được phải nặn khá vất vả. Trong khi đó, sau khi sinh, phản xạ tiết sữa rất mạnh, kết hợp với động tác bú mút của trẻ sơ sinh sẽ giúp sữa ra nhiều hơn, đủ đáp ứng cho nhu cầu của trẻ ngay.
– Với thói quen sinh hoạt chưa đảm bảo vệ sinh như ở Việt Nam, việc trữ sữa non cho trẻ mới sinh còn tiềm ẩn nguy cơ trẻ bị nhiễm trùng khi quy trình từ lúc vắt tới bảo quản, mang ra cho trẻ bú không đảm bảo vô trùng.
– Động tác vê, nặn núm vú có thể kích thích, gây cơn co tử cung, dễ khiến mẹ bầu sinh non. So sánh những nguy cơ có thể xảy ra với tác dụng từ lượng sữa non ít ỏi trữ cho trẻ thì việc cố nặn sữa non này hoàn toàn vô nghĩa.
Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, Phó khoa sản A Bệnh viện Từ Dũ TP HCM cho rằng không nên vắt sữa non với ba 3 lý do:
– Thứ nhất, vắt sữa non kích thích đầu vú, gây tăng tiết oxytocin nội sinh và có nguy cơ gây sinh non. Đặc biệt với những trường hợp từng đẻ mổ hay có nhau tiền đạo, nếu có cơn gò tử cung sẽ dễ gây ra xuất huyết âm đạo ồ ạt, rất nguy hiểm.
Vắt sữa non kích thích đầu vú, gây tăng tiết oxytocin nội sinh và có nguy cơ gây sinh non.
– Thứ hai, sữa non thực sự rất tốt và quý với trẻ mới sinh. Thông thường, khi sinh con, bà mẹ có cơ chế sinh lý tiết prolactin giúp tạo sữa đáp ứng vừa đủ nhu cầu của con. Khi đó, trẻ vừa chào đời có thể bú mẹ ngay và hưởng trọn lượng sữa non quý giá. Một số trường hợp trẻ phải cách ly mẹ có thể phải bú sữa công thức. Mặc dù so với sữa mẹ thì sữa công thức không tốt bằng, nhưng cũng không có nghĩa là có thể ảnh hưởng không tốt đến trẻ.
– Thứ ba là khâu bảo quản sữa non nếu không đảm bảo các yếu tố như bình chứa hay bàn tay người vắt vô trùng, nhiệt độ phù hợp… thì có thể nhiễm khuẩn và trở nên nguy hiểm với hệ miễn dịch còn non yếu của trẻ sơ sinh.
Tiến sĩ Trần Danh Cường, Phó giám đốc Bệnh viện Phụ sản trung ương
Từ trước đến nay, hầu như chưa có bác sĩ sản khoa nào khuyến khích sản phụ vắt sữa non trước sinh. “Việc này chưa biết tác dụng đến đâu nhưng nguy cơ trước mắt có thể thấy ngay là việc nặn bóp đầu vú có thể gây cơn co tử cung và khiến phụ nữ mang thai đẻ non”, ông Cường nói.
Vậy nên chúng ta có thể thấy việc vắt sữa non trong giai đoạn mang thai là không hề cần thiết, thậm chí còn tiềm tàng nhiều nguy cơ như sinh non, xuất huyết âm đạo….vô cùng nguy hiểm. Vì vậy, chị em phụ nữ trong thời gian mang bầu khi quyết định làm một việc gì gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi cần tham khảo ý kiến chuyên môn của các bác sỹ sản khoa.
Benh.vn (Theo VnEpress)
