Buprenorphine: Loại thuốc thứ 2 dùng cai nghiện ma túy tại Việt Nam

Sau Methadone, loại thuốc duy nhất điều trị cai nghiện ma túy, Bộ Y tế quyết định thí điểm đưa Buprenorphine loại thuốc thứ 2 điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện tại Việt Nam. Theo đánh giá khoa học, loại thuốc này an toàn hơn…

Tính ưu việt của Buprenorphine

Thuốc Buprenorphine có công dụng tương tự Methadone song an toàn hơn. Buprenorphine là chất đồng vận bán phần với các chất dạng thuốc phiện, có tác dụng và hiệu quả điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tương tự như Methadone. Trong y khoa, Buprenorphine liều thấp được sử dụng để điều trị đau cấp và mạn tính; liều cao dùng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp.

Thời gian bán hủy 20-73 giờ nên kéo dài tác dụng của thuốc. Bệnh nhân chỉ cần uống thuốc 3-4 lần một tuần là đủ hiệu quả điều trị cho một tuần và hầu như không gây tăng dung nạp. Đặc biệt, điều trị bằng Buprenorphine sẽ giảm nguy cơ quá liều và ít tương tác với các thuốc điều trị HIV.

Sự khác biệt khi điều trị bằng Buprenorphine

Buprenorphine được sử dụng tại Pháp năm 1995, Australia năm 2000, Mỹ 2009; được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa vào danh mục thuốc thiết yếu từ năm 2005. Tại Việt Nam, năm 2017, Buprenorphine được điều trị lồng ghép vào hệ thống Methadone.

Theo báo cáo của một số quốc gia trên thế giới, điều trị bằng Buprenorphine sẽ giảm lây nhiễm HIV ở nhóm nghiện chích ma túy, giảm nguy cơ quá liều do sử dụng ma túy trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị.

Trên thực tế, cả Methadone và Buprenorphine đều có hiệu quả tương tự khi sử dụng để điều trị duy trì nghiện các chất dạng thuốc phiện. Hiệu quả điều trị tăng cao khi có kèm theo hỗ trợ tâm lý. Tuy nhiên, Methadone là chất đồng vận toàn phần, có nguy cơ quá liều và phải uống thuốc hàng ngày. Buprenorphine/naloxone là chất đồng vận bán phần, giảm nguy cơ quá liều, uống thuốc cách nhật và ít có tương tác với các thuốc điều trị HIV (ARV).

Giá trị của Buprenorphine là vậy nhưng “yếu điểm” của loại thuốc này là giá thành cao hơn Methadone. Trên cơ sở khoa học, WHO khuyến cáo nên sử dụng song song 2 loại thuốc Methadone và Buprenorphine trong điều trị duy trì nghiện các chất dạng thuốc phiện. Đối với Việt Nam, Bộ Y tế cho phép đưa vào điều trị để bệnh nhân đủ điều kiện kinh tế có thêm lựa chọn.

Được biết, Suboxone với thành phần chứa Buprenorphine đã được triển khai thí điểm tại 2 thành phố lớn (Hà Nội và TP HCM) và đã giảm đáng kể việc sử dụng heroin. Năm 2017, Việt Nam triển khai điều trị Buprenorphine cho khoảng 500 bệnh nhân tại một số tỉnh miền núi (Điện Biên, Nghệ An, Sơn La). Năm 2018 tiếp tục duy trì và mở rộng điều trị Buprenorphine cho khoảng 2.000 bệnh nhân (Điện Biên, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa, Hòa Bình, Yên Bái và Lai Châu).