Bộ phận sinh dục nữ có chức năng sinh sản. Để đảm bảo chức năng này, bộ phận sinh dục nữ hoạt động dưới tác dụng của nội tiết tố buồng trứng.
Nôi tiết tố buồng trứng được chế tiết theo cơ chế tác dụng của hê thống: đồi thị – tuyến yên – buồng trứng:
Hệ thống này hoạt động có chu kỳ, do đó toàn bộ hoạt động sinh lý của bộ máy sinh dục nữ cũng thay đổi có tính chất chu kỳ. Môt chu kỳ bình thường (chu kỳ kinh – vòng kinh) khoảng 28 ngày
Chu kỳ sinh dục
Những nội tiết có liên quan
Vùng dưới đồi thị: nằm trong nền của trung não, phía trên giao thoa thị giác. Vùng dưới đồi tiết ra các hormon giải phóng, trong đó có các hormon giải phóng sinh dục được gọi tắt là Gn-RH (Gonadotropin Releasing Hormon):
– LH – RH (LH – Releasing Hormon): yếu tố giải phóng LH. Năm 1971, Shally tổng hợp được dạng đầu tiên là LH – RH.
– FSH – RH (FSH – Releasing Hormon ): yếu tố giải phóng FSH.
Tuyến yên: nằm trong hố yên, nặng khoảng 0,5g. Có 2 thuỳ, thuỳ trước là nơi tiết ra các hormon hướng sinh dục.
– FSH (Folliculo Stimulating Hormon): kích thích sự phát triển và trưởng thành của bọc noãn
– LH (Lutenising Hormon): kích thích phóng noãn và hình thành hoàng thể
– LTH (Luteo Trophin Hormon): giúp hoàng thể hoàn chỉnh, chế tiết
Buồng trứng: có 2 buồng trứng nằm ở 2 bên của hố chậu, nặng khoảng 8g – 15g. Buồng trứng vừa có chức năng nôi tiết vừa ngoại tiết. Nội tiết, tiết ra estrogen / progesteron và một phần androgen. Ngoại tiết sinh ra noãn.
Cơ chế hoạt động
Hệ thống “vùng dưới đồi —> tuyến yên —> buồng trứng” hoạt động theo cơ chế điều khiển ngược (feetback). Trình tự hoạt động trong 1 chu kỳ:
– Khởi đầu vùng dưới đồi tiết ra Gn- RH ( FSH – RH ) –> tuyến yên tiết ra FSH –> buồng trứng = tiết ra ngày càng nhiều estrogen.
– Khi estrogen tăng cao — > dưới đồi tiết ra Gn- RH ( LH- RH ) và giảm tiết FSH – RH –> tuyến yên = tiết LH –> buồng trứng = phóng noãn, hình thành hoàng thể và tiết ra estrogen + progesteron.
– Estrogen + progesteron ngày càng tăng cao –> dưới đồi = làm LH – RH giảm –> tuyến yên = làm LH giảm và FSH giảm –> buồng trứng = làm estrgen và progesteron đều giảm = > hành kinh.
Benh.vn
