Sỏi mật là nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm túi mật. Bài viết dưới đây cung cấp hình ảnh và dấu hiện chẩn đoán lâm sàng, cận lâm sàng về tình trạng bệnh lý phổ biến này.
Mục lục
Viêm túi mật cấp
Viêm túi mật do sỏi:
Thường gặp, do sỏi bít tắc ống túi mật. Lâm sàng có biểu hiện đau hạ sườn phải và sốt, khám có thể sờ thấy túi mật căng và đau tăng khi ấn (dấu hiệu Murphy).
Chẩn đoán viêm túi mật cấp dựa vào hình ảnh siêu âm gồm các dấu hiệu chính:
– Đau khi ấn đầu dò vào vùng túi mật.
– Dày thành túi mật (trên 4mm), có thể có hình bê đôi với lớp giảm âm ở trung tâm. Tuy nhiên dấu hiệu này không đặc hiệu. Một số nguyên nhân khác gây dày thành túi mật như (dịch ổ bụng, giảm albumin, viêm gan…).
– Túi mật có sỏi (hình tăng âm, có bóng cản và di động). Đây là dấu hiệu hay gặp, tuy nhiên chẩn đoán khó nếu sỏi nhỏ nằm trong bùn mật dày hoặc sỏi kẹt vùng phễu túi mật.
– Túi mật căng to (đường kính ngang trên 4 cm) và chứa bùn mật, thường do sỏi kẹt phễu túi mật.
– Dịch quanh túi mật, thường khu trú ở giường túi mật.
Mặt cắt dọc túi mật có sỏi
Viêm túi mật không do sỏi:
Hiếm gặp (5%), nguyên nhân thường gặp là bệnh nhân được nuôi dưỡng ngoài đường tiêu hoá. Tình trạng này thường gặp do chấn thương, sau mổ, nhiễm trùng (thường hàn)…
Các dấu hiệu siêu âm tương tự như viêm túi mật do sỏi, trừ dấu hiệu có sỏi
Các thể nặng của viêm túi mật:
Viêm túi mật sinh hơi: Không do sỏi, do thiếu máu động mạch túi mật. Thường gặp ở bên nhân đái đường. Siêu âm biểu hiện hình sáng khí trong thành túi mật trên bệnh cảnh của viêm túi mật.
Viêm túi mật hoại tử: Thường gặp ở người có thể trạng yếu, cao tuổi, suy giảm miễn dịch. Siêu âm thấy có những ổ áp-xe nhỏ giảm âm trong thành túi mật dày có bờ đôi.
Tổn thương nặng có thể dẫn đến hoại tử thành thủng vào ổ bụng gây viêm phúc mạc hoặc vào trong ống tiêu hoá (hơi trong túi mật và đường mật) hoặc tạo thành ổ áp-xe cạnh túi mật.
Viêm túi mật mạn tính là biến chứng muộn của sỏi túi mật và thường thấy ở người có tuổi. Hình ảnh siêu âm là thành túi mật dày nhiều, đôi khi có hình giả u. Bệnh cảnh có thể tiến triển dần đến xơ teo túi mật và không còn lòng chứa dịch mật.
Hội chứng Mirizzi
Hôi chứng Mirizzi là môt biến chứng của viêm túi mật mạn tính do sỏi mật. Sỏi bị kẹt tại ống túi mật kèm phản ứng viêm mạnh dẫn đên chèn ép các thành phần của cuống gan, nhất là chèn ép đường mật.
Lâm sàng có tình trạng ứ mật hoặc có thể của viêm đường mật, chẩn đoán phân biệt khó khăn đối với ung thư túi mật có sỏi.
Siêu âm cho thấy giãn đường mật ở phía trên cổ túi mật, sỏi kẹt trong cổ túi mật và dày thành đôi khi chỉ giới hạn ở phễu túi mật.
Hội chứng Mirizzi, túi mật (GB) có sỏi ống túi mật (s), đường mật phía trên giãn (cd)
Khi có các dấu hiệu như vàng da, đau hạ sườn phải, đau khi ăn kèm sốt, hãy nghĩ đến viêm túi mật. Hãy đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.
