BỘ Y TẾ
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập – tự do – hạnh phúc |
HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT LẤY MẪU, BẢO QUẢN,
VẬN CHUYỂN BỆNH PHẨM CÚM A(H7N9)
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1127./QĐ-BYT ngày 06 tháng 4 năm 2013
của Bộ trưởng Bộ Y tế)
1. MẪU BỆNH PHẨM
– Bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do vi rút cúm A(H7N9) là bệnh truyền nhiễm nhóm A. Tác nhân gây bệnh là vi rút cúm A(H7N9) có nguồn gốc từ gia cầm, vi rút này từ trước tới nay chưa từng gây bệnh cho người.
– Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm vi rút cúm A(H7N9) phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của bệnh phẩm, vì vậy công tác thu thập và bảo quản mẫu bệnh phẩm phải đảm bảo:
+ Đúng chủng loại
+ Đúng thời điểm
+ Đúng thao tác
+ Bảo quản và vận chuyển bệnh phẩm đúng cách.
– Virut cúm A(H7N9) được phát hiện tốt nhất khi trong bệnh phẩm có chứa tế bào biểu mô đường hô hấp nhiễm vi rút, dịch tiết đường hô hấp. Bệnh phẩm sử dụng cho chẩn đoán sớm nhiễm vi rút thông qua nhận diện vật liệu di truyền (ARN) thu thập trong vòng 3 ngày đầu sau khi khởi bệnh.
– Đảm bảo an toàn cho người lấy mẫu cũng như đảm bảo chất lượng bệnh phẩm là điều kiện bắt buộc tránh lây lan trong cộng đồng có thể dẫn tới nguy cơ xuất hiện đại dịch.
Các loại bệnh phẩm
1.1. Bệnh phẩm đường hô hấp trên:
– Dịch họng
– Dịch mũi
– Dịch tỵ hầu
1.2. Bệnh phẩm đường hô hấp dưới:
– Dịch nội khí quản
– Dịch phế nang
1.3. Huyết thanh:
– Huyết thanh giai đoạn cấp.
– Huyết thanh giai đoạn hồi phục (10 -14 ngày sau khi khởi bệnh).
2. QUY TRÌNH THU TẬP, BẢO QUẢN VẬN CHUYỂN BỆNH PHẨM
2.1. Dụng cụ, môi trường:
2.1.1. Mẫu bệnh phẩm đường hô hấp
– Dây nhựa mềm (Catheter) có đường kính 10 FG để lấy dịch tỵ hầu hoặc hút dịch đường hô hấp dưới.
– Tăm bông cán mềm và cán cứng vô trùng.
– Đè lưỡi.
– Ống ly tâm hình chóp 15ml (chứa 2-3ml môi trường vận chuyển)
– Túi nylon để đóng gói bệnh phẩm.
– Băng, gạc có tẩm chất sát trùng.
– Quần áo bảo hộ.
– Bình lạnh bảo quản mẫu.
– Bơm tiêm 5 ml, vô trùng.
– Tube lấy máu vô trùng (không có chất chống đông).
– Dây garo, bông, cồn…
– Găng tay, khẩu trang (N95).
– Cồn sát trùng, bút ghi…
– Tube bảo quản mẫu
2.1.2. Mẫu huyết thanh