Phần đa các bố mẹ thường quan tâm con bị bệnh gì chứ không quan tâm đến các thành phần vi chất trẻ có thiếu hay không. Theo Tổ chức Y tế thế giới ước tính có khoảng 600 – 700 triệu người trên thế giới bị thiếu sắt.
Mục lục
Thiếu sắt và mối liên quan với thiếu máu trong đó trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ còn bú mẹ nằm trong nhóm nguy cơ cao nhất. Thiếu máu và thiếu sắt ở trẻ nhỏ có thể dẫn tới chậm phát triển cả về tinh thần và thể chất, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
1. Thế nào là thiếu máu dinh dưỡng?
Thiếu máu dinh dưỡng là hiện tượng thiếu máu do thiếu một hay nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình tạo máu. Các chất dinh dưỡng tham gia vào tạo máu là chất đạm, sắt, acid folic, vitamin B12, B6, vitamin C…
Thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt: là một thể bệnh thiếu máu dinh dưỡng hay gặp nhất ở nước ta, do cơ thể thiếu chất sắt, là một thành phần quan trọng cần thiết cho quá trình tạo máu. Thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt là một bệnh tiến triển âm thầm nên thường bị bỏ qua.
Nguyên nhân chủ yếu của bệnh thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt là do chế độ ăn thiếu chất sắt so với nhu cầu của cơ thể, ngoài ra còn có nguyên nhân do nhiễm giun (các loại giun sống kí sinh trong ruột, ăn các chất dinh dưỡng làm cho cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng, trong đó có chất sắt; hoặc như giun móc làm chảy máu đường tiêu hóa, cơ thể bị mất máu kéo dài, dẫn đến thiếu máu)
Nguyên nhân chủ yếu của bệnh Thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt là do chế độ ăn thiếu chất sắt so với nhu cầu của cơ thể.
2. Các dấu hiệu để nhận biết thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt
Dấu hiệu sớm:
- Mệt mỏi, ít hoạt động, hay quấy khóc, ăn kém, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn.
- Hay hoa mắt, chóng mặt, kém tập trung, hay đau đầu, buồn ngủ.
Giai đoạn muộn:
- Thiếu máu xuất hiện từ từ, da xanh, niêm mạc nhợt.
- Thiếu máu ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể: hệ thần kinh, tim mạch, hệ miễn dịch, nội tiết…
3. Hậu quả của thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt là gì?
Đối với trẻ em: Trẻ biếng ăn, chậm lớn, hệ miễn dịch suy yếu, ảnh hưởng đến chỉ số thông minh (IQ).
Đối với các em lứa tuổi học đường: giảm phát triển trí tuệ, vận động, giảm khả năng học tập và hoạt động thể lực, giảm phát triển thể lực, giảm sức đề kháng với bệnh nhiễm trùng
Đối với phụ nữ mang thai: Thiếu máu gây nên tình trạng thiếu oxi ở các tổ chức, đặc biệt ở một số cơ quan như tim, não. Nguy hiểm hơn, thiếu máu còn tăng nguy cơ đẻ non, tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong của của mẹ và con. Những bà mẹ bị thiếu máu có nguy cơ đẻ con nhẹ cân và dễ bị chảy máu ở thời kỳ hậu sản và lại sinh ra những đứa con có tình trạng dự trữ sắt thấp…
Đối với phụ nữ mang thai, thiếu máu gây nên tình trạng thiếu oxi ở các tổ chức, đặc biệt ở một số cơ quan như tim, não
4. Tại sao trẻ em hay bị thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt?
Do cung cấp thiếu: thường gặp ở trẻ thiếu sữa mẹ, trẻ đẻ non, sinh đôi, bữa ăn của trẻ thiếu đạm và vi chất dinh dưỡng.
Do nhu cầu cao: ở trẻ trong giai đoạn phát triển nhanh: trẻ dưới 2 tuổi, tuổi dậy thì.
Do hấp thu kém: khi trẻ bị bệnh mạn tính đường tiêu hóa.
Mất máu mạn tính: khi trẻ bị nhiễm giun, loét dạ dày tá tràng, polyp ruột.
5. Cần phải làm gì để phòng bệnh thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt
– Bổ sung sắt và đa vi chất dinh dưỡng cho các đối tượng có nguy cơ cao: phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú trong 2 tháng đầu, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và trẻ em.
– Đa dạng hóa bữa ăn: cần cung cấp đủ các thực phẩm giàu sắt có nguồn gốc động vật, thực phẩm giàu vitamin C.
– Phòng chống bệnh nhiễm trùng, nhiễm giun sán, tiến hành tẩy giun định kỳ khi trẻ 2 tuổi.
– Bổ sung các thực phẩm nào giàu chất sắt để phòng thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt.
– Cho trẻ bú sữa mẹ, đặc biệt trong 6 tháng đầu.
– Sữa và các thực phẩm có bổ sung sắt và các vi chất dinh dưỡng.
– Các thực phẩm giàu sắt: Trứng, thịt bò, cá, gan, tim, bầu dục, tiết, các loại đậu đỗ.
Danh sách các thực phẩm giàu sắt thông dụng
Trứng, thịt bò, cá, gan, tim, bầu dục, tiết, các loại đậu đỗ là các thực phẩm giàu sắt
(Hàm lượng sắt có trong 100g thực phẩm)
Thực phẩm thực vật mg
Nấm hương khô 35.0
Mộc nhĩ 56.1
Cùi dừa già 30.0
Đậu phụ chúc 10.8
Đậu tương (đậu nành) 11.0
Bột ca cao 10.7
Vừng (đen, trắng) 10.0
Cần tây 8.00
Rau câu khô 8.80
Rau đay 7.70
Đậu đen (hạt) 6.10
Đậu đũa (hạt) 6.50
Đậu trắng hạt (Đậu tây) 6.80
Hạt sen khô 6.40
Rau giền trắng 6.10
Rau giền đỏ 5.40
Măng khô 5.00
Các loại thực vật chứa nhiều sắt
Thực phẩm Động vật mg
Gan bò 9.00
Gan lợn 12.0
Gan gà 8.20
Bầu dục bò 7.10
Bầu dục lợn 8.00
Tim lợn 5.90
Thịt lợn sống 20.4
Lòng đỏ trứng vịt 5.60
Lòng đỏ trứng gà 7.00
Thịt bồ câu ra ràng 5.40
Tim bò 5.40
Gan vịt 4.80
Tim gà 5.30
Tép khô 5.50
Cua đồng 4.70
Tôm khô 4.60
Để phòng tránh việc thiếu vi chất cho trẻ bố mẹ cần cho con ăn đa dạng thực phẩm, bổ sung các loại vitamin theo đợt, nếu thấy trẻ có những biểu hiện bất thường nên cho trẻ đến bác sĩ thăm khám.
Benh.vn
