HIV là căn bệnh thế kỷ lây nhiễm chủ yếu qua đường tình dục và đường máu, đến nay vẫn chưa có thuốc đặc trị và vaccine phòng bệnh. Điều này cho thấy căn bệnh này nguy hiểm như thế nào. Việc làm các phương pháp kiểm tra trên mẫu máu sẽ cho kết quả có sự hiện diện của virus này hay không.
Mục lục
Xét nghiệm HIV bao lâu mới có kết quả?
Với kết quả test nhanh, người đi xét nghiệm có thể chờ lấy ngay trong buổi đi khám hoặc trong cùng ngày xét nghiệm. Với những kết quả xét nghiệm chuyên sâu hơn, tùy từng phương pháp mà thời gian có kết quả sẽ khác nhau.
Tiêu chuẩn xác định kết quả HIV âm tính đòi hỏi thỏa mãn một trong hai trường hợp sau:
- Xét nghiệm âm tính 2 lần liên tiếp, cách nhau ít nhất 3 tháng, không có hành vi nguy cơ nào phát sinh.
- Xét nghiệm âm tính 1 lần, cách lần có hành vi nguy cơ gần nhất ít nhất 3 tháng.
Do tính chất “âm thầm” của loại virus này, ngành y tế khuyến cáo bệnh nhân đi xét nghiệm càng sớm càng tốt, chứ không chờ đủ thời gian cửa sổ.
Mục đích của xét nghiệm
Mục đích chung của các xét nghiệm HIV là tìm ra kháng thể kháng virus (nếu có). Vì vậy, việc xét nghiệm đòi hỏi cơ thể phải có đủ thời gian để sản sinh kháng thể, đây được gọi là “thời kỳ cửa sổ”, kéo dài từ 3 – 6 tháng. Có hai dạng xét nghiệm HIV:
- Xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus: Thường dùng trong tầm soát và chẩn đoán HIV. Thông thường người ta sử dụng loại xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus trong máu bao gồm cả test nhanh, Elisa, Western Blot…
- Xét nghiệm tìm chính bản thân virus HIV: Xét nghiệm này còn gọi là PCR nhằm tìm ra virus HIV. PCR thường chỉ áp dụng trong chẩn đoán nhiễm virus sớm cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV.
Khi nào cần xét nghiệm HIV?
– Lần 1: Sau 3 tháng kể từ khi có hành vi có nguy cơ lây nhiễm virus HIV
– Lần 2: 3 tháng sau khi xét nghiệm lần 1
– Trường hợp đặc biệt: Với trẻ sơ sinh bị lây truyền từ mẹ thì chỉ có thể xác định chính xác sau khi bé đủ 18 tháng tuổi.
Thời gian để giá trị xét nghiệm chính xác là vào khoảng 3 – 6 tháng bởi vì lúc này cơ thể người bệnh mới sản sinh ra kháng thể chống lại virus, trong khi hầu hết các loại xét nghiệm không phải tìm ra virus HIV mà là đi tìm kháng thể kháng virus HIV.
Tuy nhiên, trong quá trình xét nghiệm, có nhiều trường hợp cơ thể đã nhiễm virus HIV nhưng các kháng thể vẫn chưa được sản sinh hoặc lượng kháng thể sinh ra quá nhỏ nên xét nghiệm không phát hiện được.
Thông thường, “thời gian cửa sổ” kéo dài từ 3 – 4 tháng, cũng có 1 số trường hợp kéo dài nhiều hơn nhưng không quá 6 tháng. Hiện nay, đa số sau 12 tuần mà các xét nghiệm cho kết quả âm tính thì có thể yên tâm rằng không mắc virus HIV.
Các xét nghiệm HIV và thời gian thực hiện
– Trong vòng 22 ngày kể từ sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm virus HIV thì thực hiện xét nghiệm máu HIV Ag/ab combo có thể giúp phát hiện cả kháng nguyên lẫn kháng thể
– Trong vòng 3 tháng sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm, cần làm thêm xét nghiệm HIV/Anti HIV. Xét nghiệm này cho phép phát hiện kháng thể virus HIV chính xác tuyệt đối. Nếu cho kết quả âm tính thì khả năng không lây nhiễm rất cao và chắc chắn. Sai lệch nếu có cũng rất thấp (tỷ lệ 1:10.000).
– Trong khoảng thời gian 6 tháng sau khi có hành vi phát sinh nguy cơ lây nhiễm, cần thực hiện tiếp xét nghiệm lần cuối để xác định chính xác khả năng nhiễm HIV
Benh.vn (Theo BV Thu Cúc)
