Không còn ngạc nhiên nữa khi nói rằng: thức ăn sẽ ảnh hưởng tới hệ vi sinh vật microbiota trong đường ruột của chúng ta. Tuy nhiên, theo hai nghiên cứu gần đây, việc tập thể dục cũng có hiệu quả tương tự.
Những năm gần đây, hệ vi sinh vật đường ruột đã trở thành khái niệm rất quen thuộc với chúng ta. Chăm sóc tốt cho hệ vi sinh vật này cũng chính là cách chăm sóc cho sức khỏe, bởi chúng có thể ảnh hưởng tới rất nhiều bệnh tật bên trong cơ thể chúng ta. Và cách chăm sóc hệ vi sinh vật đường ruột hay được nhắc đến nhất là lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Trong 2 thí nghiệm trên người và chuột gần đây, các nhà khoa học đã thấy rằng không chỉ chế độ dinh dưỡng mà hoạt động thể chất cũng có thể làm thay đổi cấu trúc hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách làm tăng sản sinh các chuỗi acid béo mạch ngắn có lợi cho sức khỏe.
Jeffrey Woods là chuyên gia về khoa học thể thao và sức khỏe cộng đồng tại Đại học Illinois tại Urbana-Champaign và đồng điều phối của cả 2 dự án nghiên cứu. Ông nói: nghiên cứu này lần đầu tiên chỉ ra rằng sự đa dạng của hệ vi khuẩn đường ruột có thể thay đổi chỉ nhờ tập thể dục.
Nghiên cứu đầu tiên về hiệu quả của tập thể dục lên hệ vi sinh vật đường ruột của chuột đã được đăng tải trên tạp chí Gut Microbes.
Nghiên cứu này chia chuột thành 3 nhóm: 1 nhóm chuột ít vận động, nhóm thứ 2 được dùng bánh xe chạy (nhóm tập thể dục), và nhóm cuối cùng vừa ít vận động vừa sống trong điều kiện vô khuẩn từ khi sinh ra.
Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu phân từ các chuột vận động và ít vận động rồi cấy vào ruột của những con chuột vô khuẩn.
Tập thể dục có lợi cho hệ vi sinh vật đường ruột
Sau khi cấy phân, các chuột vô khuẩn bắt đầu phát triển hệ vi sinh vật đường ruột có cấu trúc tương tự như của các chuột cho mẫu phân.
Điều thú vị là: các chuột vô khuẩn nhận mẫu phân từ nhóm chuột vận động có nhiều vi khuẩn sinh acid béo mạch ngắn butyrat hơn. Butyrat đã được biết đến với vai trò giảm viêm và tăng cường sức khỏe đường ruột cho cơ thể.
Thêm vào đó, khi những con chuột được cấy mẫu phân từ chuột vận động này bị đưa vào cơ thể một chất dẫn tới viêm ruột, kết quả thu được cũng rất đáng kinh ngạc. “Quá trình viêm giảm xuống và các chất kích thích quá trình hồi phục nhanh sau viêm lại tăng lên”, đồng điều phối nghiên cứu, giáo sư Jacob Allen, Đại học Illinois tại Urbana-Champaign nói.
Dựa trên những phát hiện này, nhóm nghiên cứu kết luận rằng “hệ vi sinh vật đường ruột có thể chuyển đổi nhờ vào việc tập thể dục. Điều này từ đó có thể thay đổi những tương tác của vi sinh vật tới cơ thể và đem lại lợi ích cho cơ thể vật chủ.”
Nhưng liệu những phát hiện này đúng với người? Vì vậy các nhà khoa học đã tiếp tục với nghiên cứu thứ hai.
Sự khác biệt giữa những đối tượng thon gọn và béo
Nghiên cứu thứ hai đã được đăng tải trên tạp chí Y khoa và Khoa học về Thể dục thể thao (Medicine & Science in Sports & Exercise). Nghiên cứu này tuyển chọn 32 người lớn ít vận động, trong đó 18 người thon gọn và 14 người béo.
Các đối tượng tham gia vào một chương trình tập thể dục được theo dõi chặt chẽ. Chương trình này gồm 30 – 60 phút bài tập sức bền, 3 ngày mỗi tuần trong vòng 6 tuần. Ngay khi chương trình này dừng lại, các tình nguyện viên được yêu cầu quay trở lại thói quen ít vận động trong 6 tuần sau đó.
Mẫu phân được thu thập từ các tình nguyện viên trước và sau chương trình tập luyện, cũng như trước và sau 6 tuần họ trở lại thói quen cũ.
Xuyên suốt nghiên cứu, các tình nguyện viên vẫn duy trì chế độ ăn bình thường của họ.
Các nhà khoa học thấy rằng tất cả các tình nguyện viên đã tăng nồng độ acid béo chuỗi ngắn, trong đó có butyrat, điều này liên quan tới sự thay đổi lượng vi sinh vật sinh acid béo chuỗi ngắn trong ruột.
Vi sinh vật sinh acid béo chuỗi ngắn tăng lên nhiều nhất ở những người thon gọn sau khi tập luyện, dù ban đầu lượng vi sinh vật này thấp hơn rất nhiều. Trong khi lượng vi sinh vật này chỉ tăng một cách “khiêm tốn” ở những người béo.
“Có sự khác biệt rõ ràng giữa cách hệ gen vi sinh vật đường ruột phản ứng với việc tập thể dục ở những người béo mỡ và ở những người thon gọn. Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân.”
Tóm lại, các nhà khoa học tin rằng những phát hiện trong cả 2 nghiên cứu này sẽ cung cấp bằng chứng xác đáng rằng không cần chế độ ăn, chỉ tập thể dục cũng đã có thể thay đổi cấu trúc hệ vi sinh vật đường ruột.
