Những điều không phải ai cũng biết về nước muối sinh lý
Đa số mọi người đều nghĩ rằng nước muối sinh lý có tác dụng diệt khuẩn. Nhưng thực tế, dung dịch nước muối dùng để xúc miệng khi bị viêm họng hoặc rửa vết thương ngoài da hoàn toàn không vì mục đích sát khuẩn, thậm chí dùng dung dịch với nồng độ muối cao gọi là nước muối ưu trương mà cơ thể chịu được (chỉ có dung dịch đẳng trương mới không làm đau xót khi rửa vết thương còn dung dịch muối nồng độ cao sẽ gây đau xót) vẫn không làm các mầm bệnh như vi khuẩn bị tiêu diệt.
Khi bị viêm họng hoặc rửa vết thương, bác sĩ khuyên dùng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) xúc hay rửa chính là làm sạch vết thương, loại bỏ chất bẩn chứ không nhằm sát khuẩn. Nếu muốn sát khuẩn, bác sĩ sẽ cho dùng dung dịch sát khuẩn kèm theo, hoặc có khi không cho dùng kèm theo, vì chỉ xúc hay rửa bằng nước muối sinh lý không thôi cũng đủ để tổn thương sau khi rửa sạch có thể tự khỏi nhờ sức đề kháng của cơ thể.
Trong trường hợp bất đắc dĩ không mua được dung dịch NaCl 0,9% là thuốc ở nhà thuốc để dùng, khi cần rửa mũi khi viêm mũi xoang hoặc xúc miệng do viêm họng hoặc rửa vết thương ngoài da ta có thể dùng dung dịch nước muối sinh lý tự pha (lưu ý dùng nước sạch và pha đúng nồng độ tức pha 9 gram muối sạch trong 1 lít nước sạch).
Tốt hơn hết là mua dung dịch NaCl 0,9% tại nhà thuốc (loại nhỏ mắt, nhỏ mũi, nhỏ tai càng tốt) để làm nước xúc hay nước rửa. Ở đây cần lưu ý, người ta còn dùng dung dịch NaCl 0,9% làm thuốc nhỏ rửa mắt. Nhưng tuyệt đối phải là thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% chứ không thể tự ý pha chế muối ăn với nước ở nhà để làm thuốc nhỏ mắt (dung dịch tự pha chế có thể bị nhiễm khuẩn gây hại cho mắt và nhất là dung dịch pha không đạt độ đẳng trương).
Riêng đối với dung dịch NaCl 0,9% là thuốc tiêm truyền (gọi tắt là dịch truyền) thì đây là dung dịch tốt nhất trong sử dụng vì phải đạt các tiêu chuẩn của thuốc dùng qua đường tĩnh mạch, đặc biệt là độ vô trùng tuyệt đối để tránh bị lây nhiễm bệnh.
Vì vậy, nên dành dung dịch tiêm truyền NaCl 0,9% cho trường hợp phải tiêm truyền hơn để làm việc khác không tương xứng với giá trị của nó. Nhưng nếu tính toán về lợi ích kinh tế, dùng dung dịch tiêm truyền NaCl 0,9% để rửa mũi do viêm mũi xoang dị ứng như trường hợp của bạn đọc hỏi có lợi hơn thì đó là điều quá tốt. Dung dịch tiêm truyền NaCl 0,9% và dung dịch NaCl 0,9% rửa mũi là giống nhau về thành phần mà chất lượng của dung dịch tiêm truyền NaCl 0,9% lại có phần tốt hơn. Lưu ý sau mỗi lần lấy thể tích từ dung dịch tiêm truyền NaCl 0,9% vừa đủ để rửa mũi, nhớ tồn trữ bảo quản dung dịch còn lại thật tốt để tránh ô nhiễm (dung dịch NaCl 0,9% là môi trường các mầm bệnh có thể phát triển gây hại). Ở nhà thuốc có bán dung dịch rửa mũi được giới thiệu là bào chế từ nước biển sâu, thực chất không hơn hẳn về mặt tác dụng so với dung dịch NaCl 0,9% dược bào chế từ các công ty dược phẩm trong nước.
Cần lưu ý thêm về dung dịch NaCl 0,9%
– Khi cần nhỏ mắt bằng dung dịch nước muối sinh lý, phải dùng thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% bán ở nhà thuốc để dùng. Chứ không thể tự ý pha chế muối ăn với nước ở nhà để làm thuốc nhỏ mắt (dung dịch tự pha chế có thể bị nhiễm khuẩn gây hại cho mắt và nhất là dung dịch pha không đạt độ đẳng trương). Cũng không thể dùng thuốc thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai NaCl 0,9% để nhỏ mắt (chỉ nhỏ mắt bằng thuốc nhỏ mắt vì thuốc nhỏ mắt được bào chế trong điểu kiện riêng tuyệt đối vô trùng và đẳng trương như thuốc tiêm).
– Có thể dùng thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai thậm chí thuốc nhỏ mắt NaCl 0,9% để rửa vết thương (dùng như thế lãng phí vì thuốc nhỏ mũi, nhỏ tai, nhỏ mắt đắt tiền) nhưng không nên dùng dung dịch rửa vết thương NaCl 0,9% để nhỏ mũi hay nhỏ tai vì dung dịch rửa vết thương có thể chứa nhũng chất không thích hợp cho việc nhỏ mũi, nhỏ tai. Trường hợp dùng dung dịch rửa vết thương NaCl 0,9% để nhỏ mũi cho mình thì thấy cay và rát thì dung dịch đó chắc chắn không chỉ chứa muối NaCl mà có thể chứa chất gì khác (dung dịch rửa vết thương thường chứa thêm chất sát khuẩn hay chất bảo quản).
Mặc dù là thuốc dùng ngoài nhưng thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi, nhỏ tai, dung dịch rửa vết thương NaCl 0,9% phải dùng thận trọng, đặc biệt cho trẻ con.
Những điều không phải ai cũng biết về nước muối sinh lý
Tuấn Đức
