Những ngày đầu xuân năm mới, tin vui đã đến với các bệnh nhân bị bệnh tim khi các nghiên cứu thử nghiệm đầu tiên trong việc ứng dụng tế bào gốc tự thân để điều trị cho bệnh nhân suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp, bệnh cơ tim giãn đã được thực hiện thành công…
Mục lục
Qua đó, những thử nghiệm đầu tiên trong việc ứng dụng tế bào gốc tự thân trong điều trị những bệnh nhân suy tim sau nhồi máu cơ tim cấp hay do bệnh cơ tim giãn vừa được thực hiện thành công cho trên 50 bệnh nhân tại Viện Tim mạch Quốc gia.
Tâm sự của các bệnh nhân
Bệnh nhân Nguyễn Huy Bình ở TP. Thanh Hóa bị bệnh cơ tim giãn đã hơn 4 năm gây ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc cũng như cuộc sống. Tuy nhiên, anh may mắn được GS. Nguyễn Lân Việt, nguyên Viện trưởng và PGS.TS. Phạm Mạnh Hùng trưởng nhóm can thiệp tim mạch, Viện Tim mạch Quốc gia tư vấn, bệnh của anh có thể cải thiện nhờ phương pháp cấy ghép tế bào gốc tự thân. Sau đó, anh và một số bệnh nhân khác sau 6 tháng can thiệp, chức năng co bóp của tim đã được cải thiện, đặc biệt anh Bình chỉ sau 3 tháng ứng dụng, chức năng tim được cải thiện rõ rệt.
Thực hiện tiêm tế bào gốc cho bệnh nhân tại Viện Tim mạch Quốc gia (Ảnh: bác sĩ cung cấp)
Bác Trần Văn Anh ở số 3 ngõ Huế, TP. Hà Nội bị nhồi máu cơ tim cấp với chức năng cơ tim (EF) đạt xấp xỉ 30% (bằng 1/4 so với người bình thường). Các bác sĩ tiến hành đặt stent nong 2 nhánh mạch vành và dùng thuốc phối hợp nhưng cơ tim vẫn hoạt động kém, phân số tống máu thấp và có dấu hiệu suy tim có nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.
Thành công của liệu pháp
Để cải thiện chức năng co bóp thất trái của tim, các bác sĩ đã dùng biện pháp ghép tế bào gốc để điều trị vùng cơ tim bị tổn thương. Kết quả, sau ghép 3 tháng, 6 tháng, 1 năm và hiện giờ 6 năm các bác sĩ không phát hiện sự đào thải của tế bào gốc nào. Chỉ số tống máu trở về gần như bình thường.
Ngoài anh Bình, bác Anh còn hơn 50 bệnh nhân khác đã được điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc và 50 bệnh nhân sử dụng liệu pháp thông thường. Kết quả cho thấy, chức năng hoạt động của tim trên 50 bệnh nhân được điều trị ghép tế bào gốc cải thiện tốt hơn so với 50 bệnh nhân không được ghép.
Được biết, chi phí cho một ca ghép tế bào gốc điều trị tim mạch khoảng 60-80 triệu đồng cho quy trình này. Nếu được áp dụng thường quy và có BHYT chi trả thì nhiều bệnh nhân sẽ có cơ hội được thực hiện kỹ thuật này.
Hướng mở trong điều trị tim mạch
Tại các quốc gia phát triển, suy tim và nhồi máu cơ tim là nguyên nhân hàng đầu gây nên cái chết của khoảng 16,7 triệu người hàng năm. Vì vậy, với nhu cầu cấy ghép tim như hiện nay, nguồn cho tim không thể cung cấp đủ.
Theo thống kê của Viện Tim mạch Quốc gia, bệnh nhân nhồi máu cơ tim chiếm khoảng 10% tổng số bệnh nhân nhập viện, trong số đó, 10 – 20% bệnh nhân sau khi được điều trị bằng các biện pháp can thiệp thông thường như nong, đặt stent, bắc cầu nối mạch vành vẫn còn tồn tại suy tim, giảm chức năng tim. Chính vì thế, ứng dụng tế bào gốc trong điều trị tim mạch sẽ mang lại cơ hội mới cho những bệnh nhân này.
Chi tiết hơn về liệu pháp này
Bước 1
Ứng dụng tế bào gốc là kỹ thuật điều trị mới nhất trên thế giới cho những tổn thương cơ tim không thể phục hồi. Để thực hiện, nhóm các chuyên gia đã kết hợp gồm Trường đại học Y Hà Nội, Viện Tim mạch Quốc gia và Khoa Huyết học Bệnh viện TW Quân đội 108. ThS. Phan Tuấn Đạt – thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết, sau khi bệnh nhân có chỉ định điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc, các bác sĩ Khoa Huyết học Bệnh viện TW Quân đội 108 sẽ thực hiện chọc tủy lấy tủy xương để chiết xuất lấy tế bào gốc.
Bước hai
Sau 1 ngày lọc và tách tế bào gốc từ tủy xương của bệnh nhân được hoàn thành, các bác sĩ Viện Tim mạch Quốc gia được thông báo trước và chuẩn bị bệnh nhân ở phòng tim mạch can thiệp, chuẩn bị sẵn các phương tiện như ống thông luồn lên động mạch vành chỗ bị tổn thương, tế bào gốc đã được tiệt trùng được tiêm truyền trực tiếp vào động mạch cho bệnh nhân). Quy trình được các bác sĩ thực hiện rất cẩn trọng và đang được nhiều nước trên thế giới ứng dụng.
Bước ba
Tế bào gốc sau khi đưa vào vùng cơ tim bị tổn thương thường sau 3 – 6 tháng, sự cải thiện chức năng tim có thể thấy được. Điều đáng nói là qua nghiên cứu thực tiễn cho thấy ở nhóm đối tượng trẻ tuổi sự cải thiện này rõ rệt hơn so với nhóm bệnh nhân lớn tuổi. Kết quả sau khi thực hiện ứng dụng tế bào gốc vào điều trị trên 50 bệnh nhân đều không bị biến chứng, vùng cơ tim bị nhồi máu hoạt động được cải thiện rõ rệt.
Ngoài phương pháp trên, một số trung tâm khác đã sử dụng các quy trình khác như tiêm tế bào gốc vào cơ tim tổn thương, một số khác dùng thiết bị đưa hẳn vào quả tim sau khi đã định vị… tuy nhiên, hiệu quả của những phương pháp này chưa được đánh giá hiệu quả.
Lời kết
Tại Việt Nam, việc ứng dụng tế bào gốc vào điều trị bệnh vẫn còn trong giai đoạn nghiên cứu và còn nhiều trăn trở với những câu hỏi gồm ứng dụng tế bào gốc cho bệnh tim nào tốt nhất, dùng tế bào gốc với số lượng bao nhiêu, con đường đưa tế bào gốc vào cơ thể thế nào tốt nhất, lấy tế bào gốc từ mô mỡ hay máu ngoại biên có ứng dụng được vào trong điều trị căn bệnh này không…? Tuy nhiên những thành công bước đầu đối với hơn 50 bệnh nhân cho thấy những nỗ lực không ngừng của các bác sĩ Việt Nam trong việc tìm ra hướng đi mới điều trị bệnh lý tim mạch.
Tổng hợp
