Vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã đưa ra những chỉ thị, hướng dẫn mới nhất về vấn đề chọn lựa vaccine và kết hợp vaccine cho bệnh ho gà ở trẻ nhỏ.
Theo những hướng dẫn công bố từ năm 2010, có những lưu ý quan trọng sau:
– Hiệu lực của 2 loại vaccine phòng bệnh ho gà: aP (loại vaccine ho gà vô bào) và wP (loại vaccine toàn tế bào) phụ thuộc vào từng ca bệnh. Tuy nhiên, aP chất lượng tốt nhất có hiệu quả cao hơn wP chất lượng thấp, nhưng có thể không tốt hơn wP chất lượng cao.
– Trẻ có thể được bảo vệ khỏi bệnh ho gà sau đợt tiêm wP hoặc aP đầu tiên.
– Cả 2 loại aP và wP đều an toàn. Nhưng aP có giá thành đắt hơn wP và nhiều quốc gia không có đủ khả năng tài chính để chuyển từ wP sang aP. Tuy vậy, tại nhiều quốc gia sử dụng wP, việc che phủ tiêm vaccine toàn dân là một thử thách, do đó aP là một giải pháp phù hợp.
Một khảo sát mới đây đã được thực hiện dựa trên các số liệu mới về bệnh ho gà từ 19 nước phát triển ở nhiều nơi trên thế giới cho thấy số lượng người được tiêm vaccine aP và wP là rất lớn, dịch bệnh được kiểm soát tốt, đạt những mục tiêu đã đề ra.
Các số liệu cũng cho thấy vaccine đạt hiệu quả cao và tỉ lệ mắc bệnh ho gà giảm mạnh trên thế giới, bao gồm cả những nước sử dụng aP hay wP.
Mục đích chính của vaccine ho gà là giảm nguy cơ tử vong vì mắc bệnh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Tuy nhiên có một số bằng chứng cho thấy có sự lây lan dịch bệnh ho gà thời gian gần đây tại 5 quốc gia hiện đang sử dụng duy nhất vaccine aP. Điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh bùng phát và tăng số ca tử vong trẻ em trên thế giới.
Hiện nay, những nghiên cứu số học từ Australia, Anh, Mỹ, cũng như các số liệu từ bệnh ho gà trên vượn châu Phi tương tự với bệnh ho gà ở người, tất cả đều cho thấy giả thuyết việc chuyển từ vaccine wP sang aP có thể là nguyên nhân gây ra sự lây lan dịch bệnh.
Nghiên cứu trên vượn châu Phi cho thấy vaccine aP có thể phòng ngừa bệnh tốt những không thực sự ngăn chặn hiệu quả việc truyền bệnh ho gà từ con vật này sang con vật khác. Nghiên cứu cũng đồng thời cho thấy vaccine DtaP ít hiệu quả hơn vaccine DTwP trong việc chống truyền nhiễm.
WHO bổ sung thông tin lựa chọn vaccine ho gà
Mục đích chính của vaccine ho gà là giảm nguy cơ tử vong vì mắc bệnh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bởi tỉ lệ tử vong ở lứa tuổi này là rất cao. Để phòng chống bệnh, trẻ cần tiêm vaccine, có thể là aP hoặc wP. Trên 90% trẻ nhỏ được tiêm phòng thì khả năng bảo vệ trẻ nhóm dưới 5 tuổi càng cao.
Dù việc tiêm phòng aP hiệu quả thấp hơn, phụ huynh cần hiểu tiêm phòng kịp thời là ưu tiên hàng đầu. Các quốc gia khi lựa chọn giữa aP và wP cũng cần nhìn vào mục tiêu tiêm chủng toàn quốc và mục tiêu giảm ca tử vong ở trẻ để quyết định. aP và wP đều giúp giảm nguy cơ tử vong ở trẻ em như nhau.
Tại những quốc gia chỉ tiêm < 5 liều vaccine bệnh ho gà (chỉ 3 liều đầu tiên hoặc 3 liều đầu tiên cộng với một liều phụ) nên tiếp tục sử dụng wP.
Các quốc gia đang sử dụng aP có thể tiếp tục sử dụng vaccine này nhưng nên khuyến khích tiêm thêm một liều phụ để phòng chống bệnh hiệu quả nhất.
Việc tiêm vaccin cho bé là vô cùng quan trọng. Bố mẹ đừng vì những phút “sơ sảy” của việc tiêm chủng mà ngừng tiêm phòng cho con bởi làm như vậy vô tình chúng ta đã đẩy cả xã hội đến nguy cơ lây nhiễm cao và nguy cơ dịch bùng phát là hoàn toàn có thể. Chúng ta có thể lưu ý hơn khi tiêm chủng hơn ngừng hành động này.
Benh.vn (Theo SKĐS)
