Cảnh báo nguy cơ gan nhiễm mỡ tăng cao do trẻ uống nhiều nước ngọt đóng chai. Các nghiên cứu đã chỉ ra tác hại lên gan của 1 thành phần có nhiều trong nước ngọt khiến gan của trẻ bị huỷ hoại nặng nề
Mục lục
Về bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em
Gan nhiễm mỡ vốn không phải bệnh lý thường gặp ở trẻ em. Nhưng hiện nay, chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng và sự xuất hiện của loại đồ ăn nhanh, đồ ngọt khiến bệnh lý này trở nên phổ biến hơn ở trẻ nhỏ. Ở trẻ em tình trạng thường gặp nhất là gan nhiễm mỡ không do rượu
Gan nhiễm mỡ không do rượu là gì?
NAFLD là tình trạng bệnh đặc trưng bởi sự tích lũy mỡ trong gan không phải do bia rượu. Trẻ em thường gặp dạng gan nhiễm mỡ NASH, một thể của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Trong gan nhiễm mỡ dạng NASH, mỡ tích tụ đi kèm với viêm và tổn thương tế bào gan, hậu quả lâu dài gây xơ gan nặng, thậm chí là ung thư gan.
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ ở trẻ em. Trong đó, thừa cân là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây NAFLD và NASH. Ước tính cho thấy có đến 9,6% trẻ em và 38% trẻ béo phì ở các nước phương Tây bị một dạng bệnh gan nào đó, bao gồm gan nhiễm mỡ không do rượu dạng NASH.
Các cấp độ gan nhiễm mỡ
Tuỳ thuộc vào nguyên nhân và tần suất tiếp xúc với yếu tố nguy cơ, các cấp độ gan nhiễm mỡ bao gồm:
Cấp độ 1: Giai đoạn đầu của gan nhiễm mỡ, bệnh nhẹ, lành tính, chưa ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tỉ lệ mỡ chiếm 5 – 10% trọng lượng gan, tích tụ không viêm (Các men AST, ALT bình thường).
Cấp độ 2: Tỉ lệ mỡ chiếm trên 10 – 25% trọng lượng gan. Cấp độ này đã xuất hiện tình trạng viêm (các men AST, ALT tăng cao). Mỡ đã lan rộng ra các mô gan, cơ hoành, làm giảm các đường bờ của tĩnh mạch trong gan.
Cấp độ 3
Tỉ lệ mỡ chiếm trên 25 – 30% trọng lượng gan, có viêm (AST, ALT tăng cao). Các mô mỡ làm trì trệ chức năng thải độc, chuyển hóa của gan khiến bệnh rất khó điều trị và phục hồi.
Cấp độ 4:
Là giai đoạn cuối của bệnh, tình trạng tích tụ mỡ trên 30% trọng lượng gan, nhu mô gan bị tổn thương, xơ hóa không hồi phục. Đây là những nguyên nhân dẫn đến xơ gan, ung thư gan.
Gan nhiễm mỡ cấp độ 4 dễ phát hiện hơn vì đã có một số biểu hiện lâm sàng như: buồn nôn, vàng da, ăn uống không tiêu, đau bụng…Để phục hồi các tổn thương ở tế bào gan cần có thời gian và cách chữa trị phù hợp.
Nguy cơ gan nhiễm mỡ ở trẻ do chất làm ngọt trong đồ uống ngọt đóng chai
Các nhà nghiên cứu phát hiện những trẻ em và thanh thiếu niên tiêu thụ lượng lớn fructose – thường là từ nước ngọt – dễ bị gan nhiễm mỡ NASH.
Nguy cơ gan nhiễm mỡ ở trẻ em do Fructose
Nghiên cứu chỉ rõ khẩu phần fructose trong chế độ ăn dẫn đến tăng nồng độ a xít uric trong máu, và nồng độ cao của cả fructose và axít uric đã được xác định ở những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Trong nghiên cứu mới nhất, BS. Valerio Nobili, Bệnh viện Bambino Gesù, Italy, cùng các cộng sự đã tìm hiểu xem liệu fructose và axít uric có liên quan độc lập với Gan nhiễm mỡ ở trẻ em dạng NASH hay không. Nghiên cứu bao gồm 271 trẻ em và trẻ vị thành niên béo phì bị NAFLD, tất cả đều được sinh thiết gan.
Tất cả các trẻ trong nghiên cứu trả lời một bảng câu hỏi về tần số thực phẩm, tiết lộ chính xác những loại thực phẩm mà các em ăn, mức độ ăn thường xuyên, và cỡ suất ăn.
Khi sử dụng những số liệu này, nhóm nghiên cứu đã tính toán lượng fructose chế độ ăn của các em và phát hiện ra rằng: soda và các đồ uống có đường khác là nguồn fructose chủ yếu; gần 90% số trẻ cho biết có uống soda và các loại nước ngọt khác ít nhất một lần mỗi tuần.
Fructose, axít uric liên quan độc lập và tỷ lệ thuận với NASH
Từ kết quả sinh thiết gan, các nhà nghiên cứu tìm thấy rằng 37,6% số trẻ em và vị thành niên bị NASH.Trong số này, 47% có nồng độ axít uric cao, so với 29,7% số trẻ không bị NASH.
Điều quan trọng là nhóm nghiên cứu thấy rằng khẩu phần fructose liên quan độc lập với nồng độ axít uric cao, và việc tiêu thụ fructose thường xuyên hơn ở những em bị NASH so với những em không bị NASH.
Qua đó, BS Valerio Nobili bày tỏ quan điểm “Trong nghiên cứu, lần đầu tiên chúng tôi chứng minh được rằng nồng độ axít uric và tiêu thụ fructose trong chế độ ăn liên quan độc lập và tỷ lệ thuận với NASH.” Điều đó cũng đã chứng minh, Fructose trong các loại nước ngọt làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ ở trẻ em.
Sự phát triển của gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể ảnh hưởng rõ rệt đến tuổi thọ và chất lượng sống ở người bệnh. Do đó việc hiểu được các yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ ở trẻ em và thanh thiếu niên là rất quan trọng. Tốt nhất nên giảm tiêu thụ soda và các loại nước ngọt khác ở trẻ em và thanh thiếu niên, có thể làm giảm lượng fructose.
Benh.vn
